Tefaf gehuld in twijfel: het vertrouwen in de kunstwereld heeft flinke knauw gekregen

De valse Frans Hals © -

Vier in opspraak geraakte dealers die vervalste kunst verhandeld hebben nemen toch deel aan de Tefaf, de meest prestigieuze kunst- en antiekbeurs van de Westerse wereld.

Tefaf, de kunst- en antiekbeurs in Maastricht waar doorgaans het kruim van de handelaren hun collecties showt start dit jaar wat in mineur. Er klinkt steeds meer gemor bij bezoekers Ć©n handelaren die het niet waarderen dat de in opspraak geraakte dealers toch zullen deelnemen. Vorig jaar kwamen enkele antiquairs in opspraak nadat bleek dat er vervalsingen bij hun koopwaar zaten.

Zo is er de Parijse galerie Didier Aaron die betrokken zou zijn bij de verkoop van vervalste meubels in 18de eeuwse stijl aan diverse Franse musea en collectioneurs. Aaron werd in september niet toegelaten op de Parijse Biennale des Antiquaires, maar nu dus wel op de Tefaf. Net zoals The Weiss Gallery, die in verband wordt gebracht met een vals tableau van ‘Frans Hals’ dat in 2011voor meer dan tien miljoen dollar verkocht werd via een onderhandse verkoop van Sotheby’s aan een Amerikaanse vastgoedontwikkelaar. Naast Weiss neemt ook de Londense kunsthandel Colnaghi deel, die vermoedelijk een vals werk van Lucas Cranach verkocht dat door de Franse justitie in beslag werd genomen. Het hoeft dus geen betoog dat sommige handelaren deze deelname geen goede zaak vinden voor de reputatie van de beurs en kunsthandel in het algemeen.

Vertrouwen

Je kan je afvragen hoe zo’n grote fouten hebben kunnen plaatsvinden. Kunst vervals je immers niet zomaar, en zeker in het geval van oude meesters en antiquiteiten bestaan er zoveel parameters om na te gaan of iets antiek en authentiek is dat deze vervalsingen eigenlijk niet door de mazen van het net hadden mogen glippen. Dit zijn echter hele dure onderzoeken en worden vaak als overbodig beschouwd.

Van de betrokken schilderijen, de Frans Hals en de Cranach, werd er bijvoorbeeld geen pigmentonderzoek gedaan. Daarbij worden de voor de verf gebruikte pigmenten onderzocht om vast te stellen of er verfsoorten werden gebruikt die destijds gewoon niet bestonden. De Frans Hals was zelfs even bij het Louvre gepasseerd zonder grondig te worden onderzocht en kreeg zo toch een positieve beoordeling die de prijs systematisch deed opwaarderen

Het verbaast dat ook nu nog werken van beroemde meesters gewoon op basis van het kennersoog worden beoordeeld en hoezeer deze handel nog berust op vertrouwen in plaats van op feiten. Een grondige studie van het koopwaar is noodzakelijk, en die gaat verder dan het onderzoeken van het materiƫle werk. Ook de herkomst moet onder de loep genomen worden.

Overschaduwd door twijfel

Zo werd de valse Frans Hals samen met meerdere oude meesters verkocht door een gepensioneerde Fransman die claimde dat de meeste van de schilderijen uit zijn verzameling van zijn overleden schoonvader waren geweest. Het Halsportret zou uit het bezit komen van een overleden Spaanse graaf, een oud-ambassadeur in Nederland. Wanneer je dat verhaal voldoende rondbazuint, en je zelf wat aanzien hebt, zal niemand aan die uitleg twijfelen – of dĆ¹rven twijfelen. Wie zijn wantrouwen op zo’n moment uit heeft immers geen respect voor het zogenaamde kennersoog, en heel wat experten (zelfs op grote beurzen) beschermen elkaar.

De Tefaf wordt daarom overschaduwd door twijfel. Veel werken die de laatste jaren aan hoge prijzen werden verhandeld worden momenteel geviseerd. Meesterwerken die hoge prijzen opleverden en -liefst- overleden zijn, zijn de eerste slachtoffers. Iedereen houdt ook zijn hart vast voor de hedendaagse en moderne kunst en de vintage design, die nog makkelijker na te bootsen zijn en vrij hoge prijzen opbrengen. Ondertussen passeerden er ook al vervalsingen van Ernst, LĆ©ger, van Dongen, Pollock, Newman en De Kooning de revue. Het is dus waarschijnlijk dat wat het voorbije jaar aan het licht is gekomen slechts het topje van de ijsberg is.

De Tefaf loopt tot en met zondag 19 maart in Maastricht, www.tefaf.com

.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content