Wat is dit bordje waard? Is het antiek? Chinees?
Chine de commande.
Bij antiekhandelaren en antiekverzamelaars gaat er meteen een lichtje op als ze de term “Chine de commande” horen. Het gaat inderdaad om “Chinees op bestelling”. Maar niet bij de fastfood Chinees om de hoek…. Dit begrip voert ons terug in de tijd, toen verschillende Europese traders handeldreven met China, waaronder de Nederlandse “Verenigde Oost-Indische Compagnie” (de VOC) en de “Oostendse Compganie”, ook wel de “Generale Keizerlijke Indische Compagnie” (de GIC) genoemd, die actief was van 1722 tot 1777. Inderdaad ook wij, de Zuidnederlanders hadden in de Oostenrijkse periode een compagnie die handeldreef met Bengalen en Kanton en van daaruit specerijen, ivoor, lakwerk, thee, zijde en porselein aanvoerde.
Portugezen.
De import van Chinees porselein in Europa begon in de zestiende eeuw door Portugese handelaren en werd dan in de 17de eeuw overgenomen door de VOC. Later ontstonden er heel wat vennootschappen die zich daarop toelegden. In de zeventiende eeuw was de aanvoer wat minder groot en genoot het Oosters porselein ook van een hogere status. Vanaf de 18de eeuw werd er trouwens ook in Europa porselein geproduceerd. Dit Europees porselein werd snel zeer populair bij de high society en werd een luxeproduct. Dit viel ook samen met de introductie van het soort serviezen zoals wij dit nu nog kennen, met gewone eetborden, soepborden en dessertbordjes.
Middenklasse
Vanaf het begin van de 18de eeuw werden er dus hele serviezen besteld en kwam ook het Chinese porselein binnen het bereik van de middenklasse. Dit bord is een voorbeeld van een eetbordje uit zo’n groot servies. Het gaat om de doordeweekse kwaliteit. Dergelijk serviesgoed verscheen bij gefortuneerde lieden dagelijks op tafel. Vermoedelijk hadden ze dan een Europees servies voor de zondag.
Chine de commande
De Chine de commande werd dus in China, op bestelling, voor de Europese markt geproduceerd. De Chinezen zelf produceerden dit soort serviesgoed met dergelijke decors niet voor henzelf. Het decor is trouwens half Chinees, half Europees en lijkt inderdaad op wat er bijvoorbeeld ook te Doornik werd geproduceerd. Dit mooie antieke bordje van bijna driehonderd jaar oud is, indien intact, een 30 à 40 euro waard. Sommige verzamelaars kopen dit op om zo een volledig servies opnieuw samen te stellen. Feit is dat dit soort serviezen meestal bij vererving werd opgesplitst, wat natuurlijk jammer is.
