Waarom ik uiteindelijk toch vegetariër werd

Hoewel ik klimaatverandering en dierenleed al jarenlang met argusogen opvolg, zette ik lange tijd niet de stap om 100% vegetariër te worden. De documentaire ‘Cowspiracy’ zorgde voor de genadeslag: ik liet mijn carnivorenbestaan achter me.

Laat ik met de deur in huis vallen. De vleesindustrie is een van de hoofdoorzaken van de klimaatverandering. De broeikasgassen die veroorzaakt worden door veeteelt zijn volgens studies gelijk aan die van de ganse transportsector. Reken bij die gigantische impact op het milieu ook nog de feiten dat de dieren die dienen om geconsumeerd te worden gruwelijk behandeld worden, ze wel degelijk pijn ervaren en we eigenlijk perfect gezond kunnen leven zonder vlees. Sterker nog, vegetariërs zijn volgens studies gezonder dan vleeseters.

Dit is waarom ik uiteindelijk toch vegetariër werd.

Men zegt wel eens dat jongeren niet meer weten waar het eten in de supermarkt vandaan komt. Dat zal voor een groot deel wel kloppen, maar ik ben opgegroeid op de boerenbuiten en heb genoeg boerderijen bezocht om te weten dat een steak ooit een koe was en een lamsboutje ooit een schattig wollen kleuterschaap. Vroeger was ik van mening dat als dieren een mooi leven hebben gehad en op een vreedzame wijze worden geslacht, het eigenlijk best oké is om vlees te eten.

Biovlees leek me dus altijd een goede oplossing voor zowel mens en dier. Die mening heb ik intussen ook moeten bijstellen uit zowel ethische als praktische overwegingen. Er is helaas niet genoeg ruimte op onze aardbol om iedereen te voeden met biologisch vee dat vrolijk mag ronddartelen op groene weides. We zijn nu al met bijna 7.5 miljard mensen op de wereld en dat getal gaat enkel omhoog. En denk je dat biologisch vee z’n nek vanzelf op het slachtblok legt wanneer het zin heeft om te sterven? Nee hoor, ook biovlees wordt geslacht wanneer het er sappig uitziet.

Weer zo’n geitenwollensokken hippie die boos naar me gaat schreeuwen omdat ik een smakelijk stukje vlees eet.

Ik kan het gesnuif van meat lovers al van mijlenver horen aankomen: ‘Weer zo’n geitenwollensokken hippie die boos naar me gaat schreeuwen omdat ik een smakelijk stukje vlees eet. Ik hoef jouw mening niet over mijn eetpatroon.’ En ook minder extreme reacties zijn schering en inslag. Van ‘het is een druppel op een hete plaat’ tot ‘ik eet heus niet zoveel vlees.’ Ik zou willen zeggen dat ieder maar voor zich moet uitmaken wat hij of zij in zijn of haar mond stopt, maar die mening vind ik inmiddels voorbijgestreefd. Wat we eten heeft wel degelijk een grote impact op onze leefwereld en onze levenskwaliteit. Zo’n grote impact dat ik – als zelfverklaarde ecowarrior – hypocriet zou zijn als ik vlees zou blijven consumeren.

Waarom ik uiteindelijk toch vegetariër werd
© Canva/iStock

Waarom heeft het 25 jaar geduurd vooraleer ik deze stap zette? Enerzijds is er de gewoonte om een maaltijd samen te stellen uit groenten, koolhydraten en vlees. En om met gewoontes en patronen te breken, moet je vaak de tijd nemen om het gewoontedier dat je bent van koers te laten veranderen. Anderzijds kan vlees ook gewoon lekker zijn. Een eitje met spek, kip met appelmoes of spaghetti met bolognaisesaus. Stuk voor stuk klassiekers die er vroeger gemakkelijk ingingen. Helaas ben ik ook gezegend met voedselallergieën, waardoor ik heel wat rauwe groenten, fruit en noten niet kan eten zonder gevaar. Maar zelfs met al die voedselrestricties is het mogelijk om lekker en gevarieerd te eten én vlees en vis aan de kant te laten staan.

Me informeren over de vleesindustrie bleek me zo misselijk te maken, dat dat stukje vlees al z’n smaak verloor.

Hoe meer ik las over de vleesindustrie en hoe meer gruwelijke informatie ik slikte, hoe duidelijker het werd: vlees eten hoort niet thuis in mijn ideologisch kader. Me informeren over de vleesindustrie bleek me zo misselijk te maken, dat dat stukje vlees al z’n smaak verloor. Voor mij zijn er vier redenen om vegetarisch te eten. Ik verwacht niet dat iedereen evenveel belang hecht aan alle argumenten, maar zelfs één van de vier lijkt me reden genoeg om vlees en vis te laten staan.

Gezondheid

Na een zeer pijnlijk episode in mijn leven, waarin mijn maag en galblaas opstandig deden, ging ik meer lezen over de impact van (rood) vlees op onze gezondheid. De raad van specialisten luidde immers: vermijd rood vlees. Naast de verhoogde kans op kankers, alzheimer en andere aandoeningen eten we hier in het westen ook gewoon veel te veel vlees. We schrokken maar raak en pompen ons lichaam vol onnodig voedsel in plaats van genoeg groenten en fruit te eten. Een levenslang vleeseter eet tijdens zijn leven 1800 dieren.

Naast de verhoogde kans op kankers, alzheimer en andere aandoeningen eten we hier in het westen ook gewoon veel te veel vlees.

Vegetariërs lopen 25 tot 30 procent minder kans om in hun leven een hartziekte te ontwikkelen en sterven ook minder vaak aan kanker. Ook heeft een vegetarisch voedingspatroon het voordeel dat het een ontstekingsremmende invloed heeft.

Dat bereide vleesvervangers niet altijd gezond zijn, wil niet zeggen dat vegetarisch eten niet gezond is. Let bij het inkopen van vleesvervangers goed op de voedingswaarden of laat ze achterwege. Met linzen, peulvruchten, noten, soja, pitten, volle granen, zaden en veel groenten en fruit kom je ook ruimschoots aan de dagelijkse aanbevolen hoeveelheden. Het kan zeker geen kwaad af en toe je bloed te laten testen en begeleiding te vragen van een dokter, maar dat geldt evenzeer voor vleeseters. In mijn bescheiden geval gingen mijn bloedwaarden erop vooruit na de omschakeling naar een volledig vegetarisch dieet (zonder voedingssupplementen).

Waarom ik uiteindelijk toch vegetariër werd
© Canva/iStock

Milieu

België prijkt op de vijfde plaats in de lijst van landen met de grootste ecologische voetafdruk ter wereld. We denken misschien dat we met z’n allen groen bezig zijn, maar daar is dus niets van aan. De milieu-impact van (voornamelijk rood) vlees is zeer groot. Koeien, geiten en schapen zijn herkauwers. Wanneer het voer in hun maag gist, komt er methaangas vrij. Dat is een broeikasgas. De scheten van deze dieren vervuilen ons milieu dus rechtstreeks. Proper is anders. En ook mest is een grote vervuiler, aangezien de dierlijke uitwerpselen lachgas vrijlaten.

We denken misschien dat we met z’n allen groen bezig zijn, maar daar is dus niets van aan.

Bovendien wordt er heel veel water verbruikt in de vleesproductie. Er is gemiddeld honderd keer meer water nodig voor de productie van een kilogram dierlijke eiwitten dan voor een kilogram plantaardige eiwitten. Voor de productie van een kilogram rundvlees is er 15.000 liter water nodig, terwijl voor een kilogram aardappelen slechts 500 liter nodig is en voor tarwe 900 liter.

Vlees eten draagt ook bij aan de massale ontbossing. We voeren het veevoeder immers voor een groot deel in vanuit Zuid-Amerika, waar bossen gekapt worden voor al die velden veevoeder. Het Amazonewoud slinkt omdat Westerlingen een lapje vlees willen eten. We putten onze aarde uit voor een luxeproduct dat we niet nodig hebben.

Gemiddeld heeft een persoon vijftig gram proteïnen nodig per dag. Als we die proteïnen niet uit vlees halen, maar bijvoorbeeld uit soja, kunnen we de dagelijkse broeikasgassen verminderen met 12.16 kg CO2, het equivalent van vijf liter petroleum.

Dierenleed

‘Het is maar een dier, jaag je niet zo op.’ Niet iedereen is even gek op geitjes of biggetjes als ik, maar de meeste mensen kunnen wel sympathie opbrengen voor een poes of hond. En zelfs al heb je geen speciale band met dieren – dat mag, voor mijn part heb je zelfs geen speciale band met mensen – dan nog is het behoorlijk grof om je schouders op te halen bij marteling.

Dieren worden behandeld als rondlopend koopwaar, dat zo snel mogelijk in geld moet omgezet worden.

Varkens zijn bijvoorbeeld heel slimme, nieuwsgierige dieren die empathie en stress voelen. In de industriële veeteelt wordt er helemaal geen rekening gehouden met het gevoelsleven van dieren. Ze worden behandeld als rondlopend koopwaar, dat zo snel mogelijk in geld moet omgezet worden. En ja, ook vissen voelen pijn wanneer er een haak door hun lip gaat of ze doodgemept worden. Wist je dat je aan de staart van koeien kunt zien of ze gelukkig zijn, net zoals bij honden? En dat ze, net zoals andere dieren, sterke emoties zoals pijn en angst ervaren? En ook kippen, ook al vind je dat pluimvee misschien niet schattig, zijn sociale en probleemoplossende dieren.

Waarom heeft een dier minder recht op een gelukkig leven dan een mens? Of waarom doen we er alles aan om onze huiskat in leven te houden – dure dierenartsrekeningen nemen we er met liefde bij – en laten we een koe of lammetje slachten lang voordat het een natuurlijke dood zou sterven? Heb je weleens een dier in de ogen gekeken tijdens de doodstrijd? En zou je het dan nog kunnen opeten? Ik heb het hier niet over een hongerige jager die al dagen niets te eten heeft gehad, maar over jij en ik, die ons ieder moment van de dag kunnen volstouwen met groentetaart.

Waarom ik uiteindelijk toch vegetariër werd
© Canva/iStock

Inefficiënt

Reken even mee. Twintig miljard landbouwdieren en hun voer bezetten ongeveer 76 procent van alle landbouwgrond op onze planeet. Tegelijkertijd is een zesde van de wereldbevolking ondervoed en sterven mensen aan honger. De plaats die we gebruiken om vee opeen te stapelen en veevoeder te kweken, zou ook ingezet kunnen worden om gewassen te telen – afhankelijk van de ondergrond – die gegeten kunnen worden door mensen.

40 procent van de graangewassen wordt momenteel gebruikt als veevoeder & de omzetting van dat graan naar vlees is behoorlijk inefficiënt.

Veertig procent van de graangewassen wordt momenteel gebruikt als veevoeder en de omzetting van dat graan naar vlees is behoorlijk inefficiënt. We stoppen heel wat energie in het kweken van dieren, die niet gekweekt zouden worden, moest er geen vraag naar zijn. De vergelijking tussen wilde dieren en landbouwdieren is hallucinant. Wilde dieren verdwijnen aan een razendsnel tempo en ondertussen voederen we vee kilo’s graan: voor één kilogram rundsvlees is ongeveer zeven à negen kilogram graan of soja nodig. Dat we ook gewoon zelf zouden kunnen opeten.

Zoals ethicus Johan De Tavernier kraakhelder uitlegt, zitten we in het Westen behoorlijk boven het ‘eerlijke aardeaandeel’, aangezien we ongeveer zeventig procent van de proteïnen in het EU-veevoeder importeren. De beschikbare landbouwoppervlakte bestaat momenteel uit 2.500 m² per persoon, maar we gebruiken ongeveer twintig miljoen hectaren buiten Europa.

Een vegetarisch eetpatroon wordt door verschillende studies naar voren geschoven als het meest efficiënte

Een vegetarisch eetpatroon wordt door verschillende studies naar voren geschoven als het meest efficiënte. Om even schaamteloos op de menselijke emoties in te spelen: wil je het op je geweten hebben dat mensen verhongeren terwijl jij een steak naar binnen werkt? Dat huizen weggemaaid worden door tsunami’s terwijl jij veilig in een brasserie stoofvlees eet?

We verslikken ons in vlees, dus kies liever voor plantaardige alternatieven. Ik nodig jullie uit om deel te nemen aan Dagen Zonder Vlees of op eigen initiatief vlees te schrappen uit jullie dieet. Het vergt misschien wat wilskracht, maar je zal zelf ervaren dat de vegetarische keuken gezond, lekker en goedkoop is. Met pompoenlasagne rebelleren tegen de verziekte maatschappij, zeg nu zelf, zo moeilijk is dat niet.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content