Waar of niet waar? Ontbijten moet je als een koning en vijf andere stellingen over de eerste maaltijd van de dag

© Getty

In onze almaar meer sedentaire leven is de eerste maaltijd van de dag wellicht niet meer zo essentieel als vaak wordt beweerd. De vraag is of hij dat ooit is geweest. Gilles Fumey, prof. culturele geografie aan de Sorbonne, ontkracht de mythes en stelt niet-ontbijters gerust.

Zeggen dat je ’s morgens niet eet, blijft een taboe.

WAAR EN NIET WAAR.

‘Het blijft stigmatiserend te zeggen dat je niet eet. Want het dominerende discours, gevoed door de reclamecampagnes voor granen en gesuikerde melkproducten die vooral kinderen viseren, stimuleert de ouders om die aangeprezen schema’s over te nemen die de grote voedingsmiddelenbedrijven rijk maken. Zelf stel ik vast, tijdens voordrachten die ik geef, dat een derde van de ondervraagden toegeeft dat hij/zij ’s morgens niet eet en zich daar prima bij voelt. Een ander derde stelt zich vragen. Ze mogen dus gerust zijn: zij zetten hun gezondheid niet op het spel. En als hun kind ’s morgens niet wil eten, is een gezonde snack halverwege de ochtend een prima oplossing.’

Feu sur le breakfast! Gilles Fumey, éditions Terre Urbaine, collection L’Esprit des Villes.

De pandemie heeft de kaarten dooreengeschud.

WAAR EN NIET WAAR.

‘Voor de meeste mensen vereist de aard van het werk niet meer dezelfde aanvoer van energie als in het begin van het industriële tijdperk of voor het zware werk op het land. Niet voor niets zie je vandaag de populariteit van diëten zoals ‘periodiek vasten’ toenemen. Door het vele telewerk kunnen mensen nu ook genoegen nemen met een warme drank om de werkdag te beginnen en de maaltijd uitstellen. Ze kunnen eventueel gebruik maken van een korte pauze in de voormiddag om iets lichts te eten. Het idee dat iedereen zich zou moeten kunnen voeden op zijn manier en op zijn ritme geraakt meer en meer ingeburgerd. Toch als je thuis kunt werken.’

Zeggen dat je ’s morgens niet eet, blijft een taboe.

WAAR EN NIET WAAR.

‘Het blijft stigmatiserend te zeggen dat je niet eet. Want het dominerende discours, gevoed door de reclamecampagnes voor granen en gesuikerde melkproducten die vooral kinderen viseren, stimuleert de ouders om die aangeprezen schema’s over te nemen die de grote voedingsmiddelenbedrijven rijk maken. Zelf stel ik vast, tijdens voordrachten die ik geef, dat een derde van de ondervraagden toegeeft dat hij/zij ’s morgens niet eet en zich daar prima bij voelt. Een ander derde stelt zich vragen. Ze mogen dus gerust zijn: zij zetten hun gezondheid niet op het spel. En als hun kind ’s morgens niet wil eten, is een gezonde snack halverwege de ochtend een prima oplossing.’

Feu sur le breakfast! Gilles Fumey, éditions Terre Urbaine, collection L’Esprit des Villes.

Ontbijtbuffetten in hotels zijn nefast

WAAR.

‘Het is niet zozeer de mix van zoet en hartig, geïnspireerd op het brunchconcept, die een probleem stelt – in het weekend of als je tijd hebt, is het zelfs een goed compromis – maar wel de kwaliteit van wat je geserveerd krijgt. De producten zijn zelden vers. Zelfs het roerei is vaak gemaakt met gevriesdroogd poeder. Het obligate sinaasappelsap op het menu is de grootste vijand voor maag en darmen. En om de calorieën van een croissant weg te werken heb je 40 minuten jogging nodig. En dan hebben we het nog niet gehad over de additieven in de charcuterie en de belabberde kwaliteit van de smaakloze kazen. Een hotelontbijtbuffet ‘versie XXI’ bevat het grootste aantal bewerkte voedingsmiddelen, alles is er, je krijgt het zo voorgeschoteld.’

De pandemie heeft de kaarten dooreengeschud.

WAAR EN NIET WAAR.

‘Voor de meeste mensen vereist de aard van het werk niet meer dezelfde aanvoer van energie als in het begin van het industriële tijdperk of voor het zware werk op het land. Niet voor niets zie je vandaag de populariteit van diëten zoals ‘periodiek vasten’ toenemen. Door het vele telewerk kunnen mensen nu ook genoegen nemen met een warme drank om de werkdag te beginnen en de maaltijd uitstellen. Ze kunnen eventueel gebruik maken van een korte pauze in de voormiddag om iets lichts te eten. Het idee dat iedereen zich zou moeten kunnen voeden op zijn manier en op zijn ritme geraakt meer en meer ingeburgerd. Toch als je thuis kunt werken.’

Zeggen dat je ’s morgens niet eet, blijft een taboe.

WAAR EN NIET WAAR.

‘Het blijft stigmatiserend te zeggen dat je niet eet. Want het dominerende discours, gevoed door de reclamecampagnes voor granen en gesuikerde melkproducten die vooral kinderen viseren, stimuleert de ouders om die aangeprezen schema’s over te nemen die de grote voedingsmiddelenbedrijven rijk maken. Zelf stel ik vast, tijdens voordrachten die ik geef, dat een derde van de ondervraagden toegeeft dat hij/zij ’s morgens niet eet en zich daar prima bij voelt. Een ander derde stelt zich vragen. Ze mogen dus gerust zijn: zij zetten hun gezondheid niet op het spel. En als hun kind ’s morgens niet wil eten, is een gezonde snack halverwege de ochtend een prima oplossing.’

Feu sur le breakfast! Gilles Fumey, éditions Terre Urbaine, collection L’Esprit des Villes.

Als je ’s morgens niet eet, verhoog je het risico op hypoglycemie (te lage bloedsuikerspiegel) en concentratieverlies

NIET WAAR.

‘Integendeel. Zo’n dip in de voormiddag zie je vaak bij mensen die zich tegoed doen aan een gesuikerd ontbijt. Dat je ’s morgens geen honger hebt is normaal. Je hoeft je niet te forceren om te eten voor je daar echt de behoefte aan voelt of er zin in hebt. Alles hangt bovendien af van wat je de avond tevoren geconsumeerd hebt, en hoe laat. Concentratieverlies is overigens eerder te wijten aan te weinig slaap, vooral bij adolescenten en kinderen, dan aan een al dan niet uitgebreid ontbijt bij het opstaan. Bij het ontwaken kan het lichaam zich best zelf bevoorraden, dankzij cortisol, een hormoon dat put uit de energiereserves van het organisme die de dag voordien zijn opgeslagen. Tussen 6 en 8 uur ’s ochtends is dat hormoon het meest actief en voorziet ons bloed van de nodige suiker. We kunnen gerust de inname van voedsel uitstellen.’

Ontbijtbuffetten in hotels zijn nefast

WAAR.

‘Het is niet zozeer de mix van zoet en hartig, geïnspireerd op het brunchconcept, die een probleem stelt – in het weekend of als je tijd hebt, is het zelfs een goed compromis – maar wel de kwaliteit van wat je geserveerd krijgt. De producten zijn zelden vers. Zelfs het roerei is vaak gemaakt met gevriesdroogd poeder. Het obligate sinaasappelsap op het menu is de grootste vijand voor maag en darmen. En om de calorieën van een croissant weg te werken heb je 40 minuten jogging nodig. En dan hebben we het nog niet gehad over de additieven in de charcuterie en de belabberde kwaliteit van de smaakloze kazen. Een hotelontbijtbuffet ‘versie XXI’ bevat het grootste aantal bewerkte voedingsmiddelen, alles is er, je krijgt het zo voorgeschoteld.’

De pandemie heeft de kaarten dooreengeschud.

WAAR EN NIET WAAR.

‘Voor de meeste mensen vereist de aard van het werk niet meer dezelfde aanvoer van energie als in het begin van het industriële tijdperk of voor het zware werk op het land. Niet voor niets zie je vandaag de populariteit van diëten zoals ‘periodiek vasten’ toenemen. Door het vele telewerk kunnen mensen nu ook genoegen nemen met een warme drank om de werkdag te beginnen en de maaltijd uitstellen. Ze kunnen eventueel gebruik maken van een korte pauze in de voormiddag om iets lichts te eten. Het idee dat iedereen zich zou moeten kunnen voeden op zijn manier en op zijn ritme geraakt meer en meer ingeburgerd. Toch als je thuis kunt werken.’

Zeggen dat je ’s morgens niet eet, blijft een taboe.

WAAR EN NIET WAAR.

‘Het blijft stigmatiserend te zeggen dat je niet eet. Want het dominerende discours, gevoed door de reclamecampagnes voor granen en gesuikerde melkproducten die vooral kinderen viseren, stimuleert de ouders om die aangeprezen schema’s over te nemen die de grote voedingsmiddelenbedrijven rijk maken. Zelf stel ik vast, tijdens voordrachten die ik geef, dat een derde van de ondervraagden toegeeft dat hij/zij ’s morgens niet eet en zich daar prima bij voelt. Een ander derde stelt zich vragen. Ze mogen dus gerust zijn: zij zetten hun gezondheid niet op het spel. En als hun kind ’s morgens niet wil eten, is een gezonde snack halverwege de ochtend een prima oplossing.’

Feu sur le breakfast! Gilles Fumey, éditions Terre Urbaine, collection L’Esprit des Villes.

Breakfast op zijn Angelsaksisch is een bijverschijnsel van kolonisatie en industrialisatie.

WAAR.

‘Chocolade, thee, koffie en in zekere mate ook sap van exotische vruchten zijn allemaal producten uit voormalige kolonies. Toen ze in het Westen werden geïntroduceerd, werden ze aanvankelijk verkocht in apotheken. Ze waren voorbehouden aan de elite en werden verondersteld helend te werken en bij te dragen tot het welzijn. Visionaire handelaars zoals Henri Nestlé in de 19de eeuw, en eerder al Thomas Twining, koppelden hun familienaam aan dergelijke producten en legden de basis voor de giganten in de voedingsindustrie. Sinds hun oprichting brengen ze continu nieuwe gebruiksklare producten uit, op basis van grondstoffen die door goedkope arbeidskrachten worden geoogst. Die producten spelen in op een visie die het menselijke lichaam ziet als een machine die je absoluut met energie moet bevoorraden, zeker na een nacht zonder eten, zodat het paraat is om de dag aan te gaan. De industriëlen hebben snel het voordeel van deze benadering ingezien.’

Als je ’s morgens niet eet, verhoog je het risico op hypoglycemie (te lage bloedsuikerspiegel) en concentratieverlies

NIET WAAR.

‘Integendeel. Zo’n dip in de voormiddag zie je vaak bij mensen die zich tegoed doen aan een gesuikerd ontbijt. Dat je ’s morgens geen honger hebt is normaal. Je hoeft je niet te forceren om te eten voor je daar echt de behoefte aan voelt of er zin in hebt. Alles hangt bovendien af van wat je de avond tevoren geconsumeerd hebt, en hoe laat. Concentratieverlies is overigens eerder te wijten aan te weinig slaap, vooral bij adolescenten en kinderen, dan aan een al dan niet uitgebreid ontbijt bij het opstaan. Bij het ontwaken kan het lichaam zich best zelf bevoorraden, dankzij cortisol, een hormoon dat put uit de energiereserves van het organisme die de dag voordien zijn opgeslagen. Tussen 6 en 8 uur ’s ochtends is dat hormoon het meest actief en voorziet ons bloed van de nodige suiker. We kunnen gerust de inname van voedsel uitstellen.’

Ontbijtbuffetten in hotels zijn nefast

WAAR.

‘Het is niet zozeer de mix van zoet en hartig, geïnspireerd op het brunchconcept, die een probleem stelt – in het weekend of als je tijd hebt, is het zelfs een goed compromis – maar wel de kwaliteit van wat je geserveerd krijgt. De producten zijn zelden vers. Zelfs het roerei is vaak gemaakt met gevriesdroogd poeder. Het obligate sinaasappelsap op het menu is de grootste vijand voor maag en darmen. En om de calorieën van een croissant weg te werken heb je 40 minuten jogging nodig. En dan hebben we het nog niet gehad over de additieven in de charcuterie en de belabberde kwaliteit van de smaakloze kazen. Een hotelontbijtbuffet ‘versie XXI’ bevat het grootste aantal bewerkte voedingsmiddelen, alles is er, je krijgt het zo voorgeschoteld.’

De pandemie heeft de kaarten dooreengeschud.

WAAR EN NIET WAAR.

‘Voor de meeste mensen vereist de aard van het werk niet meer dezelfde aanvoer van energie als in het begin van het industriële tijdperk of voor het zware werk op het land. Niet voor niets zie je vandaag de populariteit van diëten zoals ‘periodiek vasten’ toenemen. Door het vele telewerk kunnen mensen nu ook genoegen nemen met een warme drank om de werkdag te beginnen en de maaltijd uitstellen. Ze kunnen eventueel gebruik maken van een korte pauze in de voormiddag om iets lichts te eten. Het idee dat iedereen zich zou moeten kunnen voeden op zijn manier en op zijn ritme geraakt meer en meer ingeburgerd. Toch als je thuis kunt werken.’

Zeggen dat je ’s morgens niet eet, blijft een taboe.

WAAR EN NIET WAAR.

‘Het blijft stigmatiserend te zeggen dat je niet eet. Want het dominerende discours, gevoed door de reclamecampagnes voor granen en gesuikerde melkproducten die vooral kinderen viseren, stimuleert de ouders om die aangeprezen schema’s over te nemen die de grote voedingsmiddelenbedrijven rijk maken. Zelf stel ik vast, tijdens voordrachten die ik geef, dat een derde van de ondervraagden toegeeft dat hij/zij ’s morgens niet eet en zich daar prima bij voelt. Een ander derde stelt zich vragen. Ze mogen dus gerust zijn: zij zetten hun gezondheid niet op het spel. En als hun kind ’s morgens niet wil eten, is een gezonde snack halverwege de ochtend een prima oplossing.’

Feu sur le breakfast! Gilles Fumey, éditions Terre Urbaine, collection L’Esprit des Villes.

Het ontbijt is de belangrijkste maaltijd van de dag.

NIET WAAR.

‘Om echt van een maaltijd te kunnen spreken moet er een sociale dimensie aan te pas komen. Net ’s morgens hebben we behoefte aan interactie – vragen hoe de nacht is geweest, wat het programma van de dag is… De ochtendmaaltijd is daar de ideale gelegenheid voor. Maar in de praktijk blijkt dat zelden te lukken. Tijdens het weekend of op vakantie, als we zachtjes wakker worden, als we rustig en ontspannen zijn, kunnen we wel volop genieten van het ontbijt, dat meestal ook later begint. Tijdsgebrek op weekdagen pushen ons bovendien om snel industriële producten naar binnen te slaan die allesbehalve gezond zijn. Het is normaal dat je na het nachtelijke ‘vasten’ of voor je aan een inspanning begint iets wil eten, maar het lichaam heeft niet veel nodig. De stelling dat het ontbijt de meest copieuze maaltijd van de dag moet zijn, blijkt in de praktijk helemaal onjuist.’

Breakfast op zijn Angelsaksisch is een bijverschijnsel van kolonisatie en industrialisatie.

WAAR.

‘Chocolade, thee, koffie en in zekere mate ook sap van exotische vruchten zijn allemaal producten uit voormalige kolonies. Toen ze in het Westen werden geïntroduceerd, werden ze aanvankelijk verkocht in apotheken. Ze waren voorbehouden aan de elite en werden verondersteld helend te werken en bij te dragen tot het welzijn. Visionaire handelaars zoals Henri Nestlé in de 19de eeuw, en eerder al Thomas Twining, koppelden hun familienaam aan dergelijke producten en legden de basis voor de giganten in de voedingsindustrie. Sinds hun oprichting brengen ze continu nieuwe gebruiksklare producten uit, op basis van grondstoffen die door goedkope arbeidskrachten worden geoogst. Die producten spelen in op een visie die het menselijke lichaam ziet als een machine die je absoluut met energie moet bevoorraden, zeker na een nacht zonder eten, zodat het paraat is om de dag aan te gaan. De industriëlen hebben snel het voordeel van deze benadering ingezien.’

Als je ’s morgens niet eet, verhoog je het risico op hypoglycemie (te lage bloedsuikerspiegel) en concentratieverlies

NIET WAAR.

‘Integendeel. Zo’n dip in de voormiddag zie je vaak bij mensen die zich tegoed doen aan een gesuikerd ontbijt. Dat je ’s morgens geen honger hebt is normaal. Je hoeft je niet te forceren om te eten voor je daar echt de behoefte aan voelt of er zin in hebt. Alles hangt bovendien af van wat je de avond tevoren geconsumeerd hebt, en hoe laat. Concentratieverlies is overigens eerder te wijten aan te weinig slaap, vooral bij adolescenten en kinderen, dan aan een al dan niet uitgebreid ontbijt bij het opstaan. Bij het ontwaken kan het lichaam zich best zelf bevoorraden, dankzij cortisol, een hormoon dat put uit de energiereserves van het organisme die de dag voordien zijn opgeslagen. Tussen 6 en 8 uur ’s ochtends is dat hormoon het meest actief en voorziet ons bloed van de nodige suiker. We kunnen gerust de inname van voedsel uitstellen.’

Ontbijtbuffetten in hotels zijn nefast

WAAR.

‘Het is niet zozeer de mix van zoet en hartig, geïnspireerd op het brunchconcept, die een probleem stelt – in het weekend of als je tijd hebt, is het zelfs een goed compromis – maar wel de kwaliteit van wat je geserveerd krijgt. De producten zijn zelden vers. Zelfs het roerei is vaak gemaakt met gevriesdroogd poeder. Het obligate sinaasappelsap op het menu is de grootste vijand voor maag en darmen. En om de calorieën van een croissant weg te werken heb je 40 minuten jogging nodig. En dan hebben we het nog niet gehad over de additieven in de charcuterie en de belabberde kwaliteit van de smaakloze kazen. Een hotelontbijtbuffet ‘versie XXI’ bevat het grootste aantal bewerkte voedingsmiddelen, alles is er, je krijgt het zo voorgeschoteld.’

De pandemie heeft de kaarten dooreengeschud.

WAAR EN NIET WAAR.

‘Voor de meeste mensen vereist de aard van het werk niet meer dezelfde aanvoer van energie als in het begin van het industriële tijdperk of voor het zware werk op het land. Niet voor niets zie je vandaag de populariteit van diëten zoals ‘periodiek vasten’ toenemen. Door het vele telewerk kunnen mensen nu ook genoegen nemen met een warme drank om de werkdag te beginnen en de maaltijd uitstellen. Ze kunnen eventueel gebruik maken van een korte pauze in de voormiddag om iets lichts te eten. Het idee dat iedereen zich zou moeten kunnen voeden op zijn manier en op zijn ritme geraakt meer en meer ingeburgerd. Toch als je thuis kunt werken.’

Zeggen dat je ’s morgens niet eet, blijft een taboe.

WAAR EN NIET WAAR.

‘Het blijft stigmatiserend te zeggen dat je niet eet. Want het dominerende discours, gevoed door de reclamecampagnes voor granen en gesuikerde melkproducten die vooral kinderen viseren, stimuleert de ouders om die aangeprezen schema’s over te nemen die de grote voedingsmiddelenbedrijven rijk maken. Zelf stel ik vast, tijdens voordrachten die ik geef, dat een derde van de ondervraagden toegeeft dat hij/zij ’s morgens niet eet en zich daar prima bij voelt. Een ander derde stelt zich vragen. Ze mogen dus gerust zijn: zij zetten hun gezondheid niet op het spel. En als hun kind ’s morgens niet wil eten, is een gezonde snack halverwege de ochtend een prima oplossing.’

Feu sur le breakfast! Gilles Fumey, éditions Terre Urbaine, collection L’Esprit des Villes.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content