Kaas en rode wijn, maar weinig hartziekten: de Franse paradox ontrafeld?

Kaas, baguettes, rode wijn en toch lage cijfers als het op hart- en vaatziekten aankomt: het is de Franse paradox waar wetenschappers zich het hoofd over breken. Een nieuwe – beperkte – studie geeft nu aan waarom uw lichaam even veel van stinkende kaas geniet als uzelf. Een kaasschotel als dessert dan maar?

Wetenschappers moeten het raadsel nog oplossen. Hoe kunnen Fransmannen – clichématig – kaas, baguettes en rode wijn naar binnen werken en tegelijk over het algemeen lage cijfers halen op vlak van hart- en vaatziekten? Een paradox die in een beperkte studie mogelijk ontrafeld wordt.

Verzadigd vet en hartziekten

Eerder zochten onderzoekers het antwoord volgens Time.com al bij de resveratrol in rode wijn. Anderen beweren nu, dat we misschien wel deels in de fout gingen door verzadigd vet te veroordelen tot voornaamste oorzaak van hartziekten. Volgens de publicatie in de Journal of Agricultural and Food Chemistry mogen we best wel smullen van het heerlijke goed genaamd kaas.

Natuurlijk is er nood aan meer uitgebreide research en misschien ook een onderzoek dat niet gedeeltelijk gefinancierd wordt door zuivelproducenten. In de huidige Deense studie werden gegevens van vijftien gezonde jongemannen geanalyseerd. Zij werden onderworpen aan drie verschillende mogelijke diëten gedurende twee weken. Alle menu’s telden dezelfde hoeveelheden vet en calorieën, maar een dieet was rijk aan volle melk van 1,5 procent en nog een ander vereiste de dagelijkse inname van 1,7 gram kaas. Het derde menu was dat van het controledieet.

Cholesterol

Achteraf werden de urine en uitwerpselen van de mannen onderzocht om na te gaan hoe de zuivelproducten gemetaboliseerd worden en wat het effect ervan is op het cholesterolniveau in het bloed.

Wat bleek? Als mensen zuivelproducten verorberden – voornamelijk kaas – leek hun microflora te veranderen. In hun uitwerpselen vonden onderzoekers enkele metabolieten die verwant zijn aan het metabolisme van microflora: vetzuren met korte ketens zoals butyraat en propionaat kwamen voor in verhoogde concentraties vergeleken met het controledieet.

Wie de zuiveldiëten binnenkreeg, vertoonde bovendien lagere niveaus van trimethylamine N-oxide (TMAO) in vergelijking met de controlegroep. TMAO is een metaboliet dat ontwikkeld wordt als het lichaam choline verwerkt. Het komt voor in veel dierlijke voedingsproducten, vooral in rood vlees. Volgens Time.com zijn lagere niveaus van de stof een goede zaak: eerdere research toonde aan dat TMAO kan helpen cholesterol naar de slagaders te vervoeren en sterftecijfers kan voorspellen.

Wijzigen darmflora

De studie suggereert dus, dat kaas en melk kunnen helpen bij de verandering van de darmflora, zodat de productie van TMAO afneemt. ‘Ik was verrast’, zegt coauteur van het onderzoek Morten Rahr Clausen tegen Time.com. De postdoctoraat in voedingswetenschap aan de Universiteit van Aarhus in Denemarken zegt ‘niet te hebben verwacht iets te vinden in de kaas dat de microflora zou kunnen wijzigen’.

Toch kunnen de wetenschappers niet zeker stellen of de toename van darmvriendelijke deeltjes direct van de kaas afkomstig is, of dat de deeltjes gevormd werden door de microbiota (micro-organismen in het maag-darmkanaal). Wel hebben ze in elk geval een positief effect. ‘Ik ben niet helemaal zeker waarom, maar het ziet ernaar uit dat de kaas – en ook de melk, maar toch vooral de kaas – de microbiota beïnvloedt. Dat kan op zijn beurt de samenstelling van de lipiden in het bloed beïnvloeden’, verklaart Clausen.

De studie biedt in elk geval nieuw inzicht in hoe gefermenteerde melkproducten met ons lichaam interageren. ‘Het vorige mechanisme was, dat calcium vetzuren verbindt en dat die gewoon door de darmen gespoeld worden’, aldus Clausen tegen de nieuwssite. ‘Onze studie suggereert een ander mechanisme waarbij de kaas een bepaalde werking heeft.’ (WB)