Foodfotograaf Tony Le Duc: ‘Een mens kan altijd terugvallen op zijn skills’

Tony Le Duc (60) is ’s lands bekendste foodfotograaf en oprichter van uitgeverij Minestrone. Zijn jongste project is Terroir.be, een digitaal platform voor de lokale culinaire ambachten.

De dood van mijn moeder, op mijn 26ste, was een keerpunt. Ik was als jongste van vijf kinderen sowieso wat meer op mezelf aangewezen, maar haar overlijden na een lange periode van ziekte versterkte dat nog. Daar heb ik voor een groot stuk mijn drive aan te danken: ik stond er alleen voor, dus moest ik het ook in mijn eentje maken. Een ongelukkige jeugd heb ik niet gehad. Ik ben de eerste jaren vooral door mijn oudste zus opgevoed en moest als zestienjarige mee het huishouden rechthouden, maar het was het enige leven dat we kenden, dus gingen we daarin mee.

Een mens kan altijd terugvallen op zijn skills. Met de uitgeverij heb ik op een bepaald moment diep gezeten, zowel op professioneel als op menselijk vlak waren er tegenslagen en teleurstellingen die me totaal mislukt deden voelen. Bovendien moest ik in 2015 een openhartoperatie ondergaan na een hartinfarct. Die klappen verwerken heeft veel tijd gekost, maar nadien had ik wel mijn ervaring en skills om weer uit de put te kruipen. De ondernemers en zelfstandigen die nu getroffen worden, wacht ook zo’n mentale dreun. Laat het betijen, zou ik zeggen, geef jezelf tijd, weet dat je je skills niet kwijt bent.

Aan de ondernemers die nu getroffen worden en een mentale dreun krijgen: weet dat je je skills niet kwijt bent.

Jonge ondernemers hebben het stof van de culinaire ambachten geblazen. Ik zie twintigers bier brouwen, brood bakken en limonades of mosterd maken, en dat doen ze ecologisch, circulair en met intensief gebruik van de sociale media. Daarnaast heeft Terroir ook aandacht voor klassiekers als Brasserie Cantillon of Kaasaffineurs Van Tricht, familiebedrijven waarin de kennis van de ene op de andere generatie overgaat. Het doel is om van Terroir de referentie voor liefhebbers van lokale producten te maken, en om die bekend te maken bij het grote publiek. Veel mensen weten gewoon niet welke ambachtelijke producenten er vaak dicht bij hun eigen woonplaats allemaal zijn.

Ik heb geleerd dat het keihard spelen niets voor mij is. Ik ben misschien te empathisch en te naïef om een echte zakenman te zijn, maar dan is dat maar zo: zolang je de dingen maar doet op een manier die je gelukkig maakt. Met Terroir lukt dat. Ik werk samen met overheden, de coöperatieve vennootschap Cera en spelers die het lokaal kopen willen stimuleren, maar alles gebeurt in een sfeer van wederzijds respect, waarbij ik vrij ben om de verhalen te brengen die er volgens mij toe doen.

Als ik kon, zou ik alles op papier maken. Elke fotograaf wil volgens mij niets liever dan dat zijn beelden zo groot mogelijk afgedrukt worden. Alleen is het voor mijn uitgeverij vandaag de dag financieel onverantwoord om een project als Terroir in boekvorm te gieten. Iedereen gebruikt nu een of ander scherm, en de tijd dat ‘online’ en ‘mobiel’ aan korte, oppervlakkige teksten en minder kwalitatieve fotografie deden denken, is voorbij: de gemiddelde leestijd op Terroir illustreert dat mensen ook op hun smartphone of tablet diepgang waarderen.

Wie te snel te hoog grijpt, kan ook een enorme val maken. In die zin hebben de jaren me geleerd om de dingen stap voor stap aan te pakken. Exposities en evenementen rond Terroir of toch een printproduct zijn voorlopig niet aan de orde: nu wil ik in de eerste plaats content op hoog niveau maken. Dat het door corona wat langzamer gaat, is niet zo erg: we kunnen de dingen nu trager ontwikkelen, maar beter.

Fotografische technieken zijn voor mij slechts een hulpmiddel. Midden jaren tachtig bestond foodfotografie nauwelijks. Om de essentie van gerechten en ingrediënten in beeld te brengen, moest ik dus wel inventief zijn. De bekendheid die dat opleverde, was mooi meegenomen, maar nadien wilde ik die technieken vooral vertalen naar boeken en andere projecten voor het grote publiek. Daarvan is de waardering voor mij belangrijker dan die van de kunstmarkt: uiteindelijk is het de gewone man of vrouw in de straat die op de een of andere manier iets aan mijn werk moet hebben.

Voor mij is de cirkel rond. Het ondernemerschap en de gedrevenheid heb ik altijd van mijn vader gehad, die keek als zelfstandige nooit naar zijn uren. Daarnaast was hij ook een biersteker en concessiehouder van de Wieze Pils. In die zin keer ik met Terroir dus terug naar een wereld die ik ook in mijn kindertijd al kende. Vroeger zou ik daar niet bij stilgestaan hebben, ik volgde gewoon mijn buikgevoel, maar alles hangt met alles samen.