2020, het jaar van de pladijs

In 2020 leggen we massaal pladijs op ons bord. Dat hoopt althans VLAM, het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing, nu het de vis uitroept tot Vis van het Jaar.

Voor de 32^e keer koos VLAM samen met de Vlaamse visserijsector een Vis van het Jaar. Met de titel willen vissers de Vlaming aansporen om die lokale soorten vaker op het bord te leggen. Dit jaar werd gekozen voor pladijs.

‘Pladijs is de meest aangevoerde vissoort in de Vlaamse vissershavens maar wordt slechts door acht procent van de Belgische gezinnen aangekocht om thuis te eten. Er is dus beslist nog potentieel voor deze lekkere vis van bij ons’, stelt Hilde Crevits, Vlaams minister van Landbouw en Visserij.

Voorkomen

Pladijs of Europese schol komt voor in de Noordoost-Atlantische Oceaan van de Noordzee, de Oostzee tot het westelijke deel van de Middellandse Zee. De oranjerode vlekken op de donker gekleurde bovenkant zorgen er voor dat schol gemakkelijk te onderscheiden is van andere platvissen. De huid van schol is glad en de zijlijn boven de borstvin is vrijwel recht. Volwassen exemplaren meten ongeveer dertig cm. Hij is op zijn best in de zomer en de herfst.

Pladijs wordt vaak samen met tong bevist, waarbij tong de doelsoort is en pladijs de bijvangst. Gerichte visserij op pladijs gebeurt in het najaar in de oostelijke Noordzee. Ondanks dat de soort de helft van het jaar bijvangst is, staat hij op nummer één op vlak van aanvoer door Belgische vissers. Qua volume is de schol goed voor tussen 25 procent en 36 procent van de totale nationale aanvoer (tussen de 5.000 en 9.000 ton). Het economisch belang van de soort kan moeilijk onderschat worden, aldus het VLAM.

Zo verklaart de organisatie verder dat ‘de vraag naar schol door de Belgische consument en visverwerkende industrie hoger ligt dan wat de lokale visserij kan aanvoeren. Zo werd in 2016 nog 1.240 ton verse en bevroren pladijs(filet) ingevoerd, voornamelijk. uit Nederland.’ Dat zou beter worden binnengehaald door Belgische vissers, dus moedigt de organisatie hen nu aan om zelf gerichter op de soort te vissen.

Vragen bij de titel

De titel roept geregeld kritische vragen op. Zo zou het een doel zijn om aan te tonen dat de Noordzee heel wat variatie te bieden heeft, maar worden wel met de regelmaat van de klok dezelfde, reeds algemeen bekende soorten uitgeroepen tot Vis van het Jaar. (De pladijs, niet bepaald een onbekende vis in België, was bijvoorbeeld ook al aan de beurt in 2013.)

Daarnaast werden eerder ook al vissoorten verkozen die volgens natuurorganisaties sterk onder druk staan. De scholbestanden in de Noordzee hebben zich de laatste jaren hersteld door de opkomst van de duurzame visserij, maar er geldt wel nog een quotum. Ook de vangstmethode van pladijs (vissers gebruiken daarvoor boomkorren, een soort net dat over de bodem sleept en zo het bodemleven omwoelen) blijft nu en dan ter discussie staan. Toch steunt het ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek) de Vis van het Jaar 2020: ‘Rekening houdend met het feit dat de visserij-inspanning algemeen afneemt, de quota gerespecteerd worden en dat het aandeel van duurzamere visserijtechnieken toeneemt, blijkt er geen gevaar voor overbevissing door de Belgische vissers’, klinkt het.

Vanuit culinair oogpunt is dit een multi-inzetbare vis. Je kan ze simpel serveren, bijvoorbeeld gebakken en met een salade (en frietjes) erbij, maar ook in uitdagendere of exotischere bereidingen komt ze prima tot haar recht, zoals in dit recept met kokosroom, mango en wortelen.