Zeep zonder water: tijd voor poeders, siropen en andere milieuvriendelijke alternatieven

Wist je dat in een gemiddelde fles douchegel of vloerzeep 90 procent water zit? Haal dat eruit en je spaart transport en verpakking uit.

Het is gezond, milieuvriendelijk, goedkoop en het wordt bijna gratis aan huis geleverd: kraanwater. Toch verschepen we al jarenlang ontelbare liters met vervuilende vrachtwagens en zelfs containerschepen. Logisch dat sensibiliseringscampagnes ons van het flessenwater af willen helpen. Dat is niet alleen 120 keer zo duur als kraanwater, het zorgt ook voor grote plastic afvalbergen én een serieuze co2-uitstoot door het transport. Maar wij Belgen kopen naast bronwater ook liters ‘verborgen’ water in de winkel. Namelijk in de vorm van douchegel, vloerzeep, allesreiniger, wasverzachter, handzeep en ga zo maar door. Die vloeibare zepen bestaan tot wel negentig procent uit water en zitten steevast in een plastic wegwerpfles.

AAN DE BAR

In een tegenreactie zagen we de afgelopen jaren een heuse opkomst van de blokzeep en de shampoo bar. Dezelfde reinigende kracht, min het water. En bovendien vaak onverpakt of in een (herbruikbaar) papier. Met één blok – gemiddeld goed voor zo’n tachtig wasbeurten – kun je tot drie plastic flessen besparen. Iets waar je wel op moet letten: een stuk zeep moet goed kunnen drogen, omdat het product anders ‘smelt’. Koop dus zeker een goed zeepbakje.

Het Britse merk Lush was de absolute voorloper. De oprichter vond namelijk de shampoo bar uit. Die lag al bij de start van Lush in 1995 in de winkel. In de jaren erna volgden deodorant, tandpasta, bodylotion, conditioner, gezichtsreiniger. Een tijdlang hadden ze ook zonnecrème, maar die verdween helaas uit het gamma. Intussen bieden talloze merken zulke zeep- en shampoo bars aan. We spotten zelfs al exemplaren voor honden, bij het Nederlandse Happy Soaps. Al zijn er nog hiaten. Zo is er nog geen gezichtsverzorging of dagcrème in vaste vorm. Wie weet komen die er nog aan, want bodylotion bestaat wel al.

MENG HET ZELF

De bars zijn een succes. Maar sommigen missen de ervaring van vloeibare zeep. Voor hen is er goed nieuws: er zijn een hoop nieuwe producten die toch de vertrouwde vloeibare versie aanbieden. Maar dan als doe-het-zelfformule, zodat je toch transport en verpakking uitspaart. Deze zepen voor persoonlijke verzorging, maar ook schoonmaakproducten en wasmiddelen worden in uiteenlopende vormen gemaakt. Van blokzepen die je raspt en vervolgens oplost in water tot hypergeconcentreerde ontkalker die je thuis toevoegt aan een fles kraanwater, maar ook wasstrips die oplossen in je machine. Of handzeep in poedervorm waar je met een geut kraanwater vloeibare zeep van maakt. Met andere woorden: het minute soup-principe dringt je badkamer en schoonmaakkast binnen.

Wij selecteerden een handvol interessante initiatieven. Velen opereren online. Logisch, want vaak kan het product gewoon door de brievenbus. Al vind je veel producten ook in bioshops, duurzame webshops of verpakkingsvrije winkels zoals Robuust en De Kabas in Antwerpen, Ohne in Gent en andere plaatsen in Oost-Vlaanderen, Content in Leuven, Färm en The Barn in Brussel. In Vlaanderen en Brussel kun je sinds kort ook terecht bij Pieter Pot, de Nederlandse online verpakkingsvrije supermarkt. Of gespecialiseerde onlineshops als het Limburgse Blabloom.

KINFILL

Wat is het?

Het Nederlandse merk maakt sinds 2019 vloeibare poetsproducten in hypergeconcentreerde vorm. In hun gamma: vloerzeep, allesreiniger, glasreiniger, badkamer- en keukenreiniger. De producten zijn vegan, niet op dieren getest, volledig bioafbreekbaar en vrij van chemicaliën en palmolie. De productie gebeurt volledig in Rotterdam.

Hoe werkt het?

Voeg de 10 ml geconcentreerd product (verpakt in een glazen reageerbuisje) toe aan een halveliterfles kraanwater. Bij de bestelling kies je uit vijf geuren. Die worden op de site uitgebreid besproken als waren het echte parfums met top-, hart-, en basisnoten.

Hoe begon het?

Kinfill zet heel bewust in op design. Ze willen poetsproducten maken die je trots op je aanrecht laat staan in plaats van achter in een kastje. Vandaar de mooie glazen fles, de subtiele typografie en de gekleurde rubberen voet die aangeeft welk product erin zit. Of hoe poetsgerei een gewild deco-element wordt. Een slimme manier om duurzaamheid het huis binnen te loodsen.

Wie zit erachter?

De jonge Rotterdamse ondernemer Reda Jouahri. Een creatieve ziel die zich op zijn 21ste zonder diploma wist binnen te werken op Fabrica, dé opleiding voor jong creatief talent van Benneton in Italië. Kinfill doet regelmatig collabs, zoals met de hippe ontwerpster Sabine Marcelis en onlangs nog met conceptstore Graanmarkt 13 in Antwerpen, die z’n huisparfum leende aan het schoonmaakproduct.

Wat kost het?

24,95 euro voor een glazen fles met twee ‘shots’ poetsproduct. Een refill met twee shots kost 9,99 euro.

kinfill.com

MORO

Wat is het?

Een Belgische start-up die handzeep en douchegel in poedervorm maakt. Een succesvolle crowdfunding in oktober gaf de kickstart en intussen is de webshop online en hebben ze enkele verkooppunten. Binnenkort hopen ze ook shampoo, conditioner en bodylotion toe te voegen aan het gamma. ‘We focussen nu op lichaamsverzorging, maar we kijken ook al naar producten voor in huis zoals poetsproducten en gezichtsverzorging met een facewash en een micellair water. De toekomst zal uitwijzen welke kant we opgaan’, aldus oprichtster Yasmine Mili. M?ro maakt zich sterk zoveel mogelijk natuurlijke ingrediënten te gebruiken en de schadelijke links te laten liggen, zoals parabenen en siliconen. De parfums werden ontwikkeld in Grasse.

Hoe werkt het?

Een zakje poeder van 20 gram los je op in 250 ml water. Even schudden en je hebt een vloeibare zeep met zachte textuur. M?ro ontwikkelde daarvoor een glazen ‘forever bottle’ die je eeuwig kunt gebruiken.

Hoe begon het?

‘Zoals iedereen wil ik mijn steentje bijdragen en duurzame keuzes maken. Maar zodra ik het gevoel krijg iets te moeten opgeven, haak ik af. Zoals bij shampoo bars of stukken zeep: dat plakt in je douche, het breekt als het bijna op is en het schuimt niet zoals je gewend bent’, vertelt Mili. ‘M?ro mikt op imperfect sustainable people voor wie comfort primeert. Los van de extra stap om het poeder zelf op te lossen, heb je de vertrouwde ervaring en het luxegevoel van vloeibare zeep. Ik wil het gemakkelijk maken om nieuwe duurzamere gewoontes in te lassen in je leven. Dat verklaart meteen de naam, Esperanto voor ‘gewoonte’.

Wie zit erachter?

Yasmine Mili. Zij richtte in 2019 de modebibliotheek Closet in the Cloud op, waar je designer(feest)kleding kon huren. Dat project staat on hold. M?ro startte ze samen met Katrien De Clerck, een handelsingenieur met bakken ervaring in de start-upsector.

Wat kost het?

Een fles met drie refills kost 39 euro, een enveloppe met 3 refills heb je voor 25 euro.

moro-essentials.com

ECOPODS

Wat is het?

Een Belgisch merk dat geconcentreerde vloeibare schoonmaakproducten maakt, verpakt in capsulevorm, vergelijkbaar met wat je in de vaatwasser steekt. Beschikbaar als allesreiniger, ontvetter, vloerzeep en badkamerreiniger.

Hoe werkt het?

Voor de vloerreiniger los je één pod op in 5 tot 15 liter water, afhankelijk van hoe intensief je schoonmaakklus is. De andere producten voeg je bij een spuitfles van 500 à 750 ml gevuld met kraanwater. Even opletten: neem de capsules vast met droge handen, want ze lossen op in water.

Wat kost het?

Wat kost het? 9,95 euro voor 40 stuks vloerreiniger.

ecopods.be

BRAUZZ

Wat is het?

Deze Belgische start-up maakt wasstrips: een oplosbaar blaadje papier dat zo in de machine gaat. Daarnaast biedt Brauzz poeders die je oplost in water om drie schoonmaakproducten te maken: alles-, badkamer- en vensterreiniger. In het poeder zitten alle actieve bestanddelen van klassieke schoonmaakmiddelen. Schadelijke ingrediënten à la fosfaten, parabenen of ammoniak laten ze eruit. Net als microplastics, conserveringsmiddelen of bleekmiddel.

Hoe werkt het?

Bij elke wasbeurt steek je één strip mee in de machine. Die lost volledig op in water en verdwijnt dus tijdens het wassen. De wassstrips bevatten een universeel wasmiddel geschikt voor wit, gekleurd en donker textiel en voor alle temperaturen van 15° tot 95°C. Je kunt het zelfs gebruiken voor wol, zijde, kasjmier en handwas. Een strip weegt 2 gram en vervangt 40 gram vloeibaar wasmiddel of waspoeder. Het is dus 20 keer zo licht, wat flink scheelt in het transport.

Wie zit erachter?

Drie pas afgestudeerde vrienden, Ruben Renaer, Manush Barvar en Lowie Vercraeye, sloegen de handen in elkaar. Ze vonden investeerders en lanceerden Brauzz eind 2020.

Wat kost het?

Een doosje met 32 wasstrips (voor evenveel beurten) kost 15 euro.

brauzz.com