Volgens recente studies zou het welbekende Lipstick Effect eerder Darwiniaans dan psychologisch zijn.
Recente Amerikaanse studies hebben uitgewezen dat de goede verkoopscijfers van cosmeticabedrijven tijdens economisch instabiele periodes is toe te schrijven aan vrouwen die zich mooi willen maken om zo een kapitaalkrachtige man te kunnen strikken. Al dan niet dolle Minas aller provincies: zet u schrap.
Het is geen nieuw fenomeen; mensen die meer luxegoederen kopen ten tijde van economische recessie. Psychologen zagen het als feelgood en gemoedsrust met een prijskaartje. Onder die luxegoederen kreeg make-up de laatste jaren een steeds prominentere plaats, waaraan het fenomeen de naam The Lipstick Effect te danken heeft. Toen de economie in 2008 een duik maakte verwachtte ieder bedrijf zich aan pijnlijke verliezen. Toch konden cosmeticagiganten als Avon en L’Oréal voor het jaar 2009 een behoorlijke winstmarge optekenen. The Lipstick Effect ten voeten uit: we zitten in een minder aangename (economische) situatie dus kopen we spullen die onszelf en de wereld mooier maken.
Eerder Darwiniaans dan pyschologisch
Recente studies tonen echter aan dat er meer zit achter een vrouw die een Chanel lipstick koopt wanneer ze leest over een Bel20 in problemen. De oorzaak zou veelal Darwiniaans dan psychologisch zijn: vrouwen maken zich mooi ten tijde van financiële onzekerheid om makkelijker een kapitaalkrachtige man te kunnen strikken, nieuws dat menig vrijgevochten vrouw onmiddellijk de bezemkast op zal jagen.
Vijf studies van de universiteiten van Texas, Minnesota, Arizona en San Antonio bewijzen deze seksistische hypothese. De eerste studie had als resultaat dat vrouwen de laatste 20 jaar steeds meer zijn gaan uitgeven aan schoonheidsproducten. De tweede, derde en vierde studie bewezen dat jonge, ongetrouwde vrouwen die bericht kregen van recessie meer de nood voelden om zich aantrekkelijk te voelen. De vijfde studie ten slotte toonde aan dat reclame voor cosmetica die benadrukte dat door hun product te gebruiken vrouwen aantrekkelijker werden voor mannen het effectiefst waren in periodes van economische malaise.
De studies werden gebundeld in de gezamenlijke thesis getiteld “Boosting Beauty in an Economic Decline: Mating, Spending and the Lipstick Effect” die u hier kunt consulteren moest u de geloofwaardigheid van dit bericht in twijfel trekken.
Make-up als seksueel selectiesignaalNiet dat we jaren feminisme met een 60-pagina’s-tellende paper onder de mat (waar u hopelijk goed gepoetst hebt?) willen vegen, maar uiteindelijk lijkt het ons een puur biologisch gegeven. Vrouwen zoeken de beste partner om zich voort te planten. U weet dat kapitaalkracht daarin, al dan niet bewust, een belangrijke rol speelt als u ooit al eens een schoolrekening voor uw liefste spruit heeft mogen betalen. Het is dan ook logisch dat vrouwen in tijden van schaarste, zowel qua middelen als qua mannen met middelen, zichzelf beter in de markt willen positioneren door middel van een vleugje lipstick en blush.
Ook Knack-redacteur en bioloog Dirk Draulans vindt het een plausibel fenomeen. “Make-up is sowieso al een seksueel selectiesignaal”, aldus Draulans. “Met make-up kunnen vrouwen een teken geven dat ze beschikbaar zijn, klaar zijn voor een partner en de voortplanting. Hoe wanhopiger; hoe heviger de signalen worden.”
Voor u uw felfuschiaroze lipstick naar de vuilnisbak verbant: welke vrouw wil zich voortplanten met een man die enkel oog heeft voor uw kunstig aangebrachte eyeliner? Bovendien hebben andere studies meermaals aangetoond dat mannen op verschillende uiterlijke factoren letten tijdens de zoektocht naar een partner. De heup-taille verhouding bijvoorbeeld, de symmetrie van uw gezicht of zelfs de gelijkenissen tussen uw fysieke verschijning en de zijne. Ruwweg gesteld: met een decolté of een stukje been bereikt waarschijnlijk dezelfde resultaten, zelfs al hebt u misschien wat cosmetische hulpmiddeltjes nodig om uw reeds fraai gevormde jukbeenderen in de kijker te zetten.
Een trieste, harige en kleurloze plekOok al vinden wij de resultaten van bovenstaande studies plausibel, toch lijkt het ons straf dat de winstmarge van make-upproducten (of gewoon de verkoopscijfers in het algemeen) louter aan deze biologische factoren toe te schrijven zijn. Kortom: wij weigeren te geloven in het principe dat vrouwen zich enkel en alleen maar opmaken in functie van voortplanting (of optimistisch gesteld; een aangename nacht met hopelijk een telefoonnummer achteraf).
Volgens datzelfde principe zou immers iedere vrouw in een solide relatie stoppen met haar benen te scheren, wenkbrauwen te epileren en wimpers in de verf te zetten, wat van deze wereld maar een trieste, harige en kleurloze plek zou maken, een plaats waarin een job als de onze geen enkele zin meer heeft. En dat kan ook niet bevorderlijk zijn voor de recessie.
Katrin Swartenbroux
