‘Sommige parfums moet je tijd geven’

Wetenschapsjournalist en parfumcriticus Chandler Burr wijdde al enkele boeken aan de kunst van het parfum. ‘Dat vrouwen enkel damesgeuren mogen dragen is het idiootste wat ik ooit gehoord heb.’

Door een toevallige ontmoeting met parfumcriticus Luca Turin ontdekte wetenschapsjournalist Chandler Burr een nieuwe wereld. Tien jaar later is hij een van de grootste pleitbezorgers om parfum als kunstvorm te erkennen.
In juni 2012 opent het New Yorkse Museum For Arts & Design een departement, gewijd aan de kunst van het parfum. Ze rekenen daarvoor op Chandler Burr (48), een parfumcriticus die voor The New York Times schreef en al enkele boeken aan het onderwerp wijdde.

Heeft een goed parfum een sterke persoonlijkheid van zichzelf, los van diegene die het draagt? Of past het zich aan aan de persoonlijkheid van diegene die het draagt?
Het idee dat een parfum anders ruikt bij iedereen vind ik een grove overdrijving en is vooral marketing. Dat is slechts in zeer beperkte mate het geval, door de zuurheidsgraad van je huid of de voeding.

Maar sommige mensen menen dat parfums interageren met hormonen en dat bijgevolg vrouwen enkel damesgeuren en mannen enkel herengeuren mogen dragen. Dat is het idiootste dat ik ooit gehoord heb. Parfums worden zo gemaakt dat ze geen biochemische reactie veroorzaken. Anders zouden ze onder de veel strengere medische wetgeving vallen.

Hoe moeilijk is het om uw persoonlijke smaak opzij te zetten en een objectieve beoordeling te schrijven?
Iedereen heeft zijn voorkeuren. Ik heb het moeilijk met zwaardere oosterse of dierlijke geuren. Als een criticus moet je je zeer bewust zijn van je vooroordelen. Opium van YSL bijvoorbeeld is een duidelijke oriental die ik echt heb moeten leren appreciëren. Sommige parfums moet je tijd geven. Een paar jaar geleden zat ik in een restaurant naast een dame die fantastisch rook. Tot mijn verbazing was het Opium, dat ze die ochtend had aangebracht.

Bovendien heeft elk tijdperk andere affiniteiten. Wat in de jaren vijftig populair was, is dat nu niet meer. Onze smaak is geëvolueerd, je voelt wat gepast is en wat werkt. Iets uit een ander tijdperk moet je leren waarderen. Het is net zoals met muziek of literatuur: we kunnen Flaubert of Shakespeare appreciëren, maar we moeten daar aan werken, het eerst leren begrijpen. Dat geldt voor elk kunstwerk.

Ik vind het pretentieus om te denken dat luisteren naar Chopin even gemakkelijk is als naar Lady Gaga. Gaga is meer van deze tijd en ligt bijgevolg beter in het oor. Maar als je moeite doet, leer je even goed Ravel te smaken, misschien zelfs meer dan Gaga.

Welke criteria hanteert u om een parfum te beoordelen?
Er zijn drie technische criteria. Hoe lang een parfum stand houdt, hoe het zich verspreidt in de lucht en ten slotte zijn structuur: hoe goed de ingrediënten bij elkaar passen en met elkaar verweven zijn. De compositie moet op elk moment harmonieus evolueren en stabiel blijven. Daarnaast heb je nog een esthetisch criterium, maar dat is subjectief, zoals bij elke kunst. Het is je eigen mening of je een parfum mooi vindt, choquerend, machtig, innovatief, intelligent, noem maar op.

Sofie Albrecht Lees het volledige interview in de Knack Weekend Parfumspecial van 16 november