‘Zullen we met z’n allen afspreken onder de dichtstbijzijnde kerselaar in april?’

Nathalie Le Blanc staat stil bij de frappante feiten die ze al lezend opmerkte.

Check. Check. Check. Tot mijn verbazing kan ik al een twintigtal vinkjes zetten in 150 Gardens You Need To Visit Before You Die van Stefanie Waldek. Ik dacht dat mijn stop in de Vitra Campus op weg naar mijn vakantiebestemming, om hun nieuwe Piet Oudolf-tuin te gaan bekijken, mijn eerste ’tuinreis’ was, maar ik had het mis. Van Mauritius tot HawaĆÆ en van Meise tot Sint-Petersburg, ik blijk al door heel wat niet-te-missen-tuinen te hebben gestruind. Dat ze vaak een belangrijke trekpleister zijn is logisch. Een welgemikte Japanse kerselaar, een immense palmboom in een elegante serre of zelfs de kleurrijke kitsch van duizenden tulpen, gecureerde natuur is gewoon mooi. Maar er is meer, vindt Waldek. ‘Met hun nauwkeurig design, magnifieke structuren en magische collecties kunnen ze ons naar gelijk welke andere plek op onze planeet, maar ook in de tijd transporteren. In sommige tuinen loop je in de voetsporen van royals, filosofen, ontdekkingsreizigers en wetenschappers en vaak zijn ze ook een culturele kunstvorm.’

Zullen we met z’n allen afspreken onder de dichtstbijzijnde kerselaar in april?

Een idee dat ook Monty Don onderschrijft. Deze Britse hovenier presenteert elke vrijdagavond op BBC Gardeners’ World vanuit zijn tuin, Longmeadow. Het is een programma dat ik met pen en papier in de aanslag bekijk, om de naam van paarse herfstkrokussen, langbloeiende clematissen of wuivende grassen te noteren. Maar Monty zit niet vast in de klei van Longmeadow, hij reist de wereld rond om tuinen te bezoeken en gelukkig is er meestal een BBC-ploeg mee. ‘Ik kijk naar tuinen alsof ik een antropoloog ben. Ik vraag me af wie de mensen waren die dit hebben aangelegd en wat het voor hen betekent’, schrijft hij. Japanse tuinen zijn vooral ontworpen om naar te kijken, en de tuinen waar je toch in gaat wandelen, zijn zo ontworpen dat je als vanzelf vertraagt en geniet van de schoonheid. ‘Tuinen zijn net zo belangrijk als de gebouwen waar we in wonen en werken,’ schrijft Monty Don, ‘en als we hun verhaal leren kennen en begrijpen waarom ze eruitzien zoals ze eruitzien, krijgen we een unieke blik op onze geschiedenis en misschien ook wel op wat ons de mensen maakt die we vandaag zijn.’

Met pen en papier in de aanslag kijk ik naar Gardeners’ World op BBC, om de naam van paarse herfstkrokussen, langbloeiende clematissen of wuivende grassen te noteren.

Zijn boek over Japanse tuinen is dus meteen ook een boek over de Japanse cultuur. Hij schrijft vol bewondering en ook met een beetje verbijstering over de meticuleuze controle die Japanse hoveniers uitoefenen over de natuur en vindt mentale rust in de gerakelde, minimalistische zentuinen. Het hoofdstuk dat me naar een ticket naar Japan doet verlangen, is dat over Hanami, het bloemenkijkfeest in de lente. ‘De oevers van het Lake Biwa Kanaal zijn een carnaval van witte kersenbloesem, alsof de allerlichtste, witte wolken vastgehouden worden boven het water. Bezoekers hebben dezelfde gelukzalige uitdrukking op hun gezicht als wanneer ze naar spelende puppy’s of dolfijnen kijken. Alles wat charmant, goed en onschadelijk is in de natuur komt paraderen, de lente brengt adembenemende schoonheid, vrede en genot en dat wordt gevierd.’ Hanami wordt al sinds de derde eeuw onafgebroken gevierd en veel is er blijkbaar niet veranderd aan de manier waarop. ‘In zondagse kleren wat gaan wandelen en eten en drinken met de mensen die je graag ziet. Ook al is er veel volk, de sfeer is vriendelijk. De Japanners bewonderen niet de schoonheid van de bloesem, ze vieren het als een teken van hun eigen geluk, een ongecompliceerd, onschuldig plezier.’ Er bestaat niet echt een Europees equivalent waarbij de band tussen mens en natuur zo puur wordt gevierd, schrijft Don. ‘Misschien de blijdschap bij eerste sneeuw?’ Kijk, daar spreek ik persoonlijk mijn veto tegen uit. Ik word niet blij van smurrie, gladde wegen en De eerste sneeuw van Jan De Wilde. Maar zullen we met z’n allen afspreken onder de dichtstbijzijnde kerselaar in april?

150 Gardens You Need To Visit Before You Die, Stefanie Waldek, Lannoo.

Japanese Gardens, Monty Don, Two Road.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content