Zachte revolutie: is gezichtsbeharing bij vrouwen nog taboe?

Gezichtsbeharing bij vrouwen: nog taboe? © Dino
Lotte Philipsen
Lotte Philipsen Journalist KnackWeekend.be

M.A.C deelde onlangs een foto van een perfect gestifte mond en een bovenlip met enkele haartjes. No big deal, of toch? Gezichtsbeharing bij vrouwen baadt nog steeds in de taboesfeer, maar er duiken her en der voorvechters op die tegengewicht bieden.

De Instagramfoto van M.A.C leverde enkele niet zo fraaie commentaren op: ‘Deze vrouw heeft langere snorharen dan mijn kat’, ‘konden ze die haren nu niet laten verdwijnen met Photoshop?’ en ‘mooie snor, ontsla de persoon die deze foto online heeft gepost.’ Maar voor iedere giftige comment, waren er wel vijftig positieve. ‘Dit is zo verfrissend’, ‘goed bezig, M.A.C’ en ‘wat een mooie een ongeretoucheerde foto met een prachtige lipkleur’.

De foto die M.A.C op Instagram plaatste en zowel negatieve als positieve feedback kreeg - M·A·C Artist @mttthw
De foto die M.A.C op Instagram plaatste en zowel negatieve als positieve feedback kreeg – M·A·C Artist @mttthw© Instagram MAC

Of je nu heel licht haar of een donkere bos hebt, iedere vrouw heeft haargroei op haar gezicht. Maar net zoals been-, oksel- en schaamhaar wordt gezichtshaar bij vrouwen vaak verwijderd (of gebleekt). We verdoezelen met z’n allen onze natuurlijke haargroei op ‘ongewenste’ plekken en staan er dus van te kijken wanneer een groot make-upmerk niet met bleekmiddel, wax of Photoshop aan de slag gaat.

Psychologische last

Opvallende gezichtsbeharing komt vaak voor en kan verschillende redenen hebben, van genetische aanleg tot een medische aandoening. In onze maatschappij wordt het nog vaak als onaantrekkelijk gezien, waardoor de sociale druk om de haartjes te laten verdwijnen zwaar weegt.

Volgens het ‘eerlijke haaronderzoek‘ van Generation M, een programma van de radiozender MNM, zijn snorhaartjes bij vrouwen de derde grootste afknapper voor mannen. Zes op de tien meisjes vindt een donssnorretje bij jongens dan wel weer oké of zelfs schattig. Jonge vrouwen gaan volgens het onderzoek soms naar de schoonheidsspecialist om hun wenkbrauwen (14 procent) of snorhaartjes (16 procent) te laten verwijderen.

40 procent van de vrouwen uit de studie voelt zich oncomfortabel in sociale situaties door gezichtsbeharing.

Een Britse studie onderzocht de psychologische impact van gezichtsbeharing op vrouwen. Volgens het onderzoek spendeert een vrouw met veel gezichtshaar 104 minuten per week aan het verwijderen van deze haren. Bovendien is het ook een zware psychologische last om te dragen: twee derde van de ondervraagden gaf aan constant in spiegels te checken of er haartjes zijn bijgekomen, 76 procent checkt volgens het onderzoek door te voelen aan het gezicht en 40 procent van de vrouwen uit de studie voelt zich oncomfortabel in sociale situaties door de gezichtsbeharing. Bovendien heeft 30 procent van de ondervraagden te kampen met depressie en maar liefst 75 procent met angststoornissen.

Aylin (22): ‘Ik vind gezichtshaar helemaal niet zo ongewenst, maar als kind merkte ik al snel dat je buiten de hokjes valt als je haar op je gelaat hebt. Ik heb altijd volle wenkbrauwen gehad en haargroei ging bij mij altijd veel sneller dan bij mijn blonde vriendinnetjes. Als tiener stelde mijn mama voor om mijn wenkbrauwen te laten epileren. Naarmate ik ouder werd, onderging ik ook harssessies voor mijn bovenlip, benen en onderarmen. Ik denk dat het ook erg cultuurgebonden is, in de Turkse cultuur is epileren namelijk heel vanzelfsprekend. Het wordt met hars en zelfs met touwen gedaan. Stel je voor hoe vreselijk dat is voor een jonge tiener, ik moest er altijd van huilen. ‘Il faut souffrir pour être belle’, zei mama dan.’

Sarah (33): ‘Er zijn vrouwen die zich storen aan hun borstelige wenkbrauwen of snorhaartjes, er zijn er die daar geen problemen mee hebben. Beide gevoelens zijn gerechtvaardigd. Ik heb zelf problemen met het blonde donshaar op mijn wangen. Een overblijfsel van een jeugd vol eetstoornissen en niet goed voor mijn lichaam zorgen. Zeggen dat ze me enkel storen omdat ze mij aan die periode doen denken, zou sterk van me zijn. Ik merk dat ik ze harder haat omdat ze mijn eigen schuld zijn. Ook uit ijdelheid storen ze me. Niet omdat het onvrouwelijk zou zijn, maar omdat mijn huid minder glad lijkt.’

Daphné (30): ‘Ik denk dat elke vrouw zelf beslist wat ze al dan niet ongewenst vindt. Ik heb zelf door hormonale aanleg wat haar op mijn bovenlip en onderkant van mijn kin en dat is echt een doorn in mijn oog. Er is geen representatie van vrouwen met gezichtshaar in de media en reclame. Dat op zich is eigenlijk al een teken dat het over het algemeen niet aanvaard wordt. Door mijn PCOS (polyctsteus-ovariumsyndroom: een aantal samenhangende afwijkingen, waarbij vaak cysten in de eierstokken aanwezig zijn, veroorzaakt door verstoord hormonaal evenwicht, nvdr.) heb ik kans op meer lichaamsbeharing. Ik zou hier hormonen voor kunnen nemen, maar heb toch beslist om dat niet te doen.’

‘Mijn baard heet Larry en ik ben er trots op’

Toch duiken er af en toe vrouwen op die lak hebben aan het heersende haarloze schoonheidsideaal of er op een meer luchtige manier mee omgaan. Toen de Britse zangeres Adele zwanger was, groeide er een baard op haar kin. ‘Ik ben er trots op, ik noemde hem Larry’, klonk het. De zwangerschapshormonen van de Hello-zangeres gaven haar extra gezichtsbeharing, maar in plaats van zich te schamen, maakte ze er mopjes over.

Een rondvraag bij jonge vrouwen leert ons dat het taboe nog heerst, maar dat female empowerment en body positive rolmodellen de weg plaveien naar meer acceptatie en minder schaamte: ‘Op sociale media is er een grote evolutie aan de gang: rolmodellen die met hun volle wenkbrauwen en okselhaar pronken, positieve boodschappen over trots zijn verspreiden en knipoogjes geven naar Frida Kahlo. Als je erover nadenkt is gezichtshaar erg natuurlijk. Waarom zouden wij vrouwen zo veel moeten betalen voor al die dure, pijnlijke behandelingen?’, aldus Aylin (22).

Laat de haren vrij wapperen

De Griekse Sophia Hadjipanteli is een van die online influencers. Met haar donkere, doorlopende wenkbrauwen en trouw schare volgers is ze het icoon van de unibrow-beweging geworden. ‘Ik vind persoonlijk dat ik er zo beter uitzie. Anderen geven me ongelijk en dat is helemaal oké’, liet ze optekenen. Het gaat de jonge vrouw meer om keuzevrijheid en een persoonlijke stijl dan ervoor te strijden dat iedere vrouw gezichtsbeharing zou laten staan.

Sophia Hadjipanteli, de oprichtster van #UnibrowMovement
Sophia Hadjipanteli, de oprichtster van #UnibrowMovement © Instagram Sophia Hadjipanteli

Wel wil ze het cliché dat haar onhygiënisch is ontkrachten. ‘Wanneer mensen zeggen dat het walgelijk is, vraag ik me oprecht af wat er nu vies is aan haar op je gezicht of op eender welke plaats? Er zijn zoveel mensen, over gans de wereld, die aangeleerd hebben dat natuurlijke haargroei lelijk en vies is’, vertelde ze aan New York Magazine.

Zelfbeschikkingsrecht

Er is wat op gang getrapt, maar volledig uit de taboesfeer is gezichtsbeharing bij vrouwen nog niet geraakt, stelt Aylin. ‘Ik ben blij dat deze (r)evolutie bestaat, maar om eerlijk te zijn durf ik zelf nog niet te stoppen met het ontharen van mijn gelaat. Gelukkig heb ik tegenwoordig wel de moed om mijn wenkbrauwen te laten groeien zonder me daarvoor te schamen. Het lijkt maar een kleine stap, maar het is een mooi begin!’

Ook de 33-jarige Sarah beaamt dat gezichtsbeharing bij vrouwen nog taboe is: ‘Er bestaan zoveel oplossingen om ervan af te geraken. Enerzijds is dat fantastisch – je bent baas over je eigen uiterlijk. Anderzijds denk ik toch dat het nog steeds aangestuurd wordt door traditionele schoonheidsstandaarden. Gezichtshaar laten staan kan blijkbaar enkel wanneer het een trend is, zoals de vollere wenkbrauwen, of omdat je een statement wil maken. Terwijl het voor veel vrouwen vaak geen van beiden is.’

Wie weet komt er ooit een tijd dat we ons met geen haar op ons hoofd meer schamen voor onze gezichtsbeharing.

Als er iets is wat het moderne feminisme en de body positivity-beweging ons geleerd hebben, is het dat zelfbeschikking een recht is dat de jeugd met joie de vivre opeist. Leven en laten leven, daar zweert de sociaal geëngageerde millennial bij. Zo bekrachtigen ook onze getuigen. ‘Ik vind dat elke vrouw zelf mag beslissen wat ze al dan niet doet met haar lichaam. Als een vrouw zich prettig voelt met gezichts- en lichaamshaar ben ik de laatste die daar een oordeel over zal vellen. Ik neem er zeker en vast geen aanstoot aan. Uiteindelijk gaat het maar op een buitenlaag en ik ben meer geïnteresseerd in wat zich aan de binnenkant afspeelt’, aldus Daphné (30).

Sarah valt bij, maar nuanceert. ‘Wie ben ik om te oordelen? Ik probeer er geen mening over te hebben, omdat ik het niet moedig of onaantrekkelijk wil vinden. Maar als ik eerlijk ben, zijn dat soms wel de adjectieven die door mijn hoofd schieten. En dat vind ik heel jammer.’

Het taboe is dus nog niet van de kaart gewalst, maar een zachte, positieve revolutie woedt op sociale mediaplatformen. Wie weet komt er ooit een tijd dat we ons met geen haar op ons hoofd meer schamen voor onze gezichtsbeharing.

Rolmodellen om te volgen

Harnaam Kaur, Britse motivational speaker en body positive-activiste

Sophia Hadjipanteli, de oprichtster van #UnibrowMovement

Scarlett Costello, kunstenares en model

JD Samson, Amerikaanse muziekproducer, songwriter en dj

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content