Topdokter Guy T’Sjoen: ‘Zelfzorg is soms veel efficiënter dan de beste medicatie’
Guy T’Sjoen (52) is hormoonspecialist aan het UZ Gent. Via zijn doctoraat ontwikkelde hij zich tot een internationale pionier in de transgenderzorg, terwijl de tv-reeks Topdokters hem bekend maakte bij het grote publiek. Met zijn nieuwe boek Fit op 50 wil hij mannen met concrete tips de weg wijzen naar een gezondere levensstijl.
Religie problematiseert mensen. De religieuze macht is gebaseerd op sprookjesboeken van duizenden jaren geleden. Tussen mijn acht en elf jaar verbleef ik, als astmatisch en allergisch kind, in een zeepreventorium in Middelkerke. De instelling werd geleid door kloosterzusters van wie we bijna de hele dag door moesten bidden. Dat strenge katholieke regime was een beproeving. Er werd een enorme revolte in mij wakker gemaakt die later de brandstof werd om zowat alle medische seksuele taboes te ondermijnen en steun te geven aan de lgbtqi+-gemeenschap. Je kunt dat zien als mijn repliek op wat het katholicisme van de jaren 70 ons en onze ouders probeerde wijs te maken: alles wat niet paste in het klassieke plaatje was slecht en zondig.
Elke dag opnieuw denk ik bij mezelf: het moet eigenlijk allemaal nog beginnen.
De geneeskunde is ontstaan vanuit een heel mannelijke visie. De artsen en professoren van de vorige generaties waren bijna exclusief mannen. Ze hadden een typisch mannelijk beeld van de gezondheid, ook al was de patiënt een vrouw. Toen ik studeerde, zat de artsenopleiding nog grotendeels in die tunnelvisie. Het hartinfarct werd bijvoorbeeld bijna automatisch gelinkt aan het profiel van de hardwerkende man met overgewicht. Die stereotypen komen niet overeen met de realiteit van de spoedopnames of consultaties. Zeker transgender personen leiden heel andere levens dan de axioma’s waar ik over leerde.
Ik blijf liever niet hangen in het verleden. Je jeugd helemaal uitspitten, moet dat? Ik opteer voor de positieve, toekomstgerichte aanpak. Uiteraard was die periode in dat zeepreventorium niet prettig, maar nadien zijn er nog zo veel andere bepalende ervaringen op mijn pad gekomen. Elke dag opnieuw denk ik bij mezelf: het moet eigenlijk allemaal nog beginnen. Dat ik als arts en onderzoeker al veel van wat ik voor ogen had, heb kunnen realiseren, geeft in mijn hoofd de ruimte voor nieuwe plannen. Er komt al zeker een nieuw tv-project aan. Als ik 95 jaar ben, zal ik weleens terugblikken, maar nu laat ik het verleden liever met rust.
Het is jammer dat we met het klimmen van de jaren meer schrik krijgen om nieuwe dingen uit te proberen. Toen met de eerste strenge lockdown mijn agenda leger was, begon ik intensiever te sporten met mijn personal trainer. Hij leerde mij dingen waartoe ik me fysiek niet in staat achtte: onder meer calisthenics, krachtoefeningen aan een rek, met het eigen lichaamsgewicht als weerstand. Ik was nooit de meest sportieve, op school was ik steevast de laatste die gekozen werd als er voetbalploegen werden gevormd. Het was leuk om met die work-out ver buiten mijn comfortzone te treden.
Madonna is het schoolvoorbeeld van iemand die leeftijd niet als determinerend ziet. De gevorderde leeftijd, de menopauze en de sociale verwachtingen daaromtrent bepalen niet wat ze doet. Ze amuseert zich nog altijd op en naast het podium, ze schopt onveranderd graag tegen gevoelige schenen en ze blijft inspireren met haar drang naar vernieuwing.
Het aanbod gezonde voeding in supermarkten is veel beperkter dan het ongezonde.
Voor de zeventigste keer mijn platen rangschikken, geeft mij rust. Ik heb een zeer uitgebreide vinyl- en cd-collectie, dat is mijn veilige haven. Ik heb altijd troost gevonden in muziek. Op YouTube kan ik echt uren verdwalen. Van de ene clip uit de eighties en de nineties bots ik op de andere. De muziek uit mijn jeugd geeft mij telkens een vertrouwd en veilig gevoel. Tegenwoordig mis ik de gemeenschappelijke gedragenheid van muziek. Omdat vroeger iedereen naar de BRT Top 30 luisterde, deelden we heel wat liedjes. Nu is er een overaanbod, met voor elk wat wils. Door de versnippering is die verbinding een beetje weg.
Lichaamsgewicht verliezen maakt een substantieel verschil in immuniteit. Daar drukten we al op toen corona veel mensen met obesitas op de intensieve zorgen en aan de beademing deed belanden. Het wordt ons niet makkelijk gemaakt om voor een gezonde levensstijl te kiezen. We worden constant verleid door de voedingsindustrie om ongezonde keuzes te maken. Het aanbod gezonde voeding in supermarkten is veel beperkter dan het ongezonde. Maar als je het heft in eigen handen neemt, kun je veel bereiken. Laat je niet verleiden door de reclame, ga niet op elke impuls in. Zelfzorg is soms veel efficiënter dan de beste medicatie. Laat voeding je medicatie zijn, wist Hippocrates al.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier