Striptekenaar Brecht Evens: ‘Depressie drukt je met je neus op je eigen kwetsbaarheid’

Internationaal gelauwerd striptekenaar Brecht Evens (33) is geboren in Hasselt en woont sinds 2013 in Parijs. Na vier graphic novels werkte hij als grafisch consultant en tekenaar van de hoofdpersonages mee aan de animatiefilm Marona, die deze week in première gaat.

De luxe van striptekenen is dat je het alleen doet. Ik heb alleen papier, stiften, penselen en tijd nodig om uit te drukken wat er in mijn hoofd zit, en ik kan er zo lang aan sleutelen als ik wil. De keerzijde is dat ik soms dagenlang op mezelf kijk, maar daar kan ik redelijk goed tegen. Festivals, signeersessies en projecten als Marona doorbreken ook de eenzaamheid – ik ben geen vuurtorenwachter. (lacht)

Voor een wit blad zitten is spannend. Ik heb stapels schetsboeken vol ideetjes en gekkigheden die aanvankelijk nergens toe dienen, maar ooit misschien ontploffen tot iets groters. Sowieso moet ik mezelf nooit verplichten om te beginnen schrijven en tekenen. Ik doe niets liever dan met mijn hoofd en handen een alternatieve wereld creëren, mijn welbevinden lijdt eronder wanneer ik het niet doe.

Ik wens niemand een psychose toe, maar bepaalde avonturen uit die tijd voeden tot op vandaag mijn werk.

Depressie drukt je met je neus op je eigen kwetsbaarheid. Temeer omdat ik in die periode veel partydrugs slikte, die mijn veerkracht helemaal afbraken. Ik gleed in een manische fase die in het najaar van 2013 uitmondde in een psychose, waarna ik drie maanden in een psychiatrische instelling verbleef. Allemaal dingen die ik niemand toewens, al ben ik ergens ook blij dat ik het allemaal meegemaakt heb. Ik heb onderweg een hoop emotionele klappen uitgedeeld aan mensen, maar bepaalde avonturen uit die tijd had ik op geen enkele andere manier kunnen beleven en ze voeden tot op vandaag mijn werk.

Een kunstenaarstitel zegt niets over de kwaliteit van wat je doet. Op Documenta in Kassel staan evenveel gedrochten als pareltjes. De erkenning van artistieke strips als volwaardige kunstvorm maakt de zaken wel makkelijker, want we vinden niet zomaar onze weg naar het publiek. De weerklank helpt ook bij de verkoop van originele tekeningen van mijn strips, maar mijn opzet is om boeken te maken, niet om in galeries te hangen.

Marona is een groepswerk. Zo volgde regisseur Anca Damian mijn advies om de decors en figuranten over te laten aan illustratoren Gina Thorstensen en Sarah Mazzetti, waardoor de film echt een mengeling van technieken, grafische stijlen en persoonlijkheden is geworden. Voor mij was het bevrijdend om in dienst van iemand anders te werken. Omdat ik niet het volle gewicht van de film droeg, kon ik extra speels zijn met mijn ideeën en ondertussen veel bijleren. Als ik zelf ooit een animatiefilm maak, was dit de perfecte betaalde stage.

Nichesucces valt makkelijk te relativeren. Mijn graphic novels verkopen per editie enkele duizenden stuks, voor het grote publiek en mezelf blijf ik dus een kleine garnaal, wat heel comfortabel is. Een ander geluk is dat ik pas internationaal doorbrak in 2009 met Ergens waar je niet wil zijn, het eerste boek waarin ik echt mijn zin deed, zonder afgebakende kaders, tekstballonnen en andere stripconventies. De jaren daarvoor waren er ook lovende artikels en prijzen, maar gelukkig alleen in Vlaanderen, zodat onnozele uitspraken van toen in de Nederlandstalige taalzone bleven.

In een dorp zou ik me afvragen wat ik allemaal aan het missen ben, hier in Parijs gebeurt zoveel dat ik mijn fomo kan loslaten.

Er is geen ideale formule om aan een strip te beginnen. Bij mijn tweede striproman De liefhebbers wilde ik meer tijd besteden aan de intrige en de plotstructuur en bedacht ik een gedetailleerd storyboard, voor Het amusement had ik genoeg aan de grote lijnen om te beginnen tekenen. Vroeger vreesde ik de automatische piloot en gooide ik bij elk nieuw project alles om, nu doe ik meer waar dat specifieke boek om vraagt.

Parijs heeft iets geruststellends. In een dorp zou ik me afvragen wat ik allemaal aan het missen ben, hier gebeurt zoveel dat ik mijn fomo kan loslaten. Ik weet dat er musea, theaters en cinema’s zijn, en dat volstaat. Ik woon in een levendige wijk waar je elke dag op nieuwe gezichten botst, ik loop zelden verder dan honderd meter van mijn huis.

Niet spreken over mijn invloeden zou op valsspelen lijken. Dan zou ik de eer opstrijken voor technieken en praktische oplossingen die ik niet zelf bedacht heb, maar misschien in de schilderkunst of bij illustratoren vond. De manier waarop je met zulke zaken aan de slag gaat, is net wat je werk authentiek en origineel maakt. Kunstenaars stenigen omdat anderen hen inspireren, werkt alleen maar averechts. Dan kruipen mensen in hun schulp en maken ze alleen nog generische dingen die totaal zielloos zijn.