Storyteller Robin Ibens: ‘Iemand deed me inzien dat het de psychiatrie is die ongezond is, niet ik’

Goede raad van Robin Ibens (46), storyteller en toekomstdenker. Met zijn bureau Shaved Monkey helpt hij organisaties, overheden en personen om te ontdekken wat hun bijdrage is aan een duurzamere wereld en hoe ze dat verhaal aan zichzelf en hun publiek kunnen vertellen.

‘Tot een paar jaar geleden voelde ik me vaak de halvegare. Bijna altijd als ik een project bedacht, vonden anderen dat te vergezocht. Het is typisch voor onze Vlaamse context, waarin je best ‘gewoon doet’ en waarin disruptief denken weinig ruimte krijgt. Ik ondervond dat al snel. Als kind bouwde ik werelden die voor mij steek hielden, maar die anderen niet altijd snapten. Ze labelden me als ne speciale, ook toen ik na mijn studie psychologie naar een circusschool in Sheffield trok. Ik vond het logisch om mijn theoretische opleiding aan iets actiefs te koppelen, maar voor de goegemeente bevestigde het mijn status van rare sjarel.

Gelukkig had ik genoeg skills om niet uit het maatschappelijke systeem te vallen. Ik maakte vrienden, startte een gezin dat ik bijzonder graag zie en werkte met succes als psycholoog en tv-maker. Maar toen ik daar voorstelde om een tuinprogramma te maken, vonden de bazen dat weer van de pot gerukt. In retrospect besef ik dat ik ideeën tien jaar te vroeg lanceerde. Het toekomstdenken, waarvan ik mijn vak heb gemaakt, werd nog niet gezien als een kracht.

De eerste die dat erkende, was Pasquale Rotella, een Amerikaan die bekend werd met zijn dancefestival EDC Las Vegas. Rond 2004 had hij de Tomorrowland-livestreams gezien die Hans Pannecoucke, multicamregisseur, en ik regisseerden. Hij vloog ons naar L.A. voor een meeting. Nadien nam hij mij apart en zei: ‘ Robin, I see you can think big, but can you think even bigger?’

We moeten onszelf niet wijsmaken dat we postcorona gewoon kunnen voortkabbelen.

Het sloeg in als een bliksem. Daar stond ik, het onzekere boerenjongetje dat altijd had willen uitbreken, maar door de maatschappelijke verwachtingen was tegengehouden, en plots hoorde ik van een Amerikaan voor wiens durf en ondernemerschap ik veel ontzag had dat ik zelfs nóg groter moest denken.

In de mentale reis die daarop volgde heb ik me nog vaak aan die bron gelaafd, want ik moest blijven afrekenen met stemmen die zeiden: ‘Robin, dat kan écht niet.’ Nu weet ik dat zulke mensen bang zijn voor verandering, maar vroeger voedde het een fundamentele onzekerheid. Het ligt aan mij, dacht ik, ik moet misschien de psychiatrie in. Rotella deed me inzien dat het de psychiatrie is die ongezond is, niet ik.

Het is wel duidelijk hoezeer onze wereld in crisis is. Zoveel mensen kampen met burn-outs en depressies – tien jaar geleden lag ik zelf nog vier maanden foetaal in bed. Het geloof is dood, het neoliberalisme ook, de natuur kreunt. We moeten onszelf niet wijsmaken dat we postcorona gewoon kunnen voortkabbelen, nee, we moeten ons paradigma compleet herdenken om te komen tot een duurzame, leefbare toekomst.

Ik ben bang dat het arrogant klinkt, maar eigenlijk is het wat ik nu doe: meeschrijven aan die nieuwe Bijbel, samen met mijn collega’s bij Shaved Monkey, dat ik in 2018 heb opgericht. Als ondernemer ben ik een laatbloeier; eerst moest Rotella’s credo langdurig mijn moed bemesten. Ik ben zo dankbaar dat ik nu mijn missie kan leven: impact proberen te hebben. En ik ben zo bevrijd dat ik in plaats van de gek een bronnetje ben waar anderen de inspiratie halen die nodig is om een betere wereld te beginnen.’