‘Soms is cynisme een boer die je moet binnenhouden’

Nathalie Cardon vindt niks te banaal voor een goed verhaal

‘Heb jij de eenzaamheidstest van De Morgen al gedaan?’ mailt een mannelijke kennis. Weet hij iets over mij dat ik niet weet? Wat is het nut van deze oefening? Wie zich afgesneden voelt van de medemens, beseft dat zelf wel, zou ik denken. En zij die de duistere steegjes in hun hoofd mijden, grijpen vast niet naar een vragenreeks uit de krant. Maar soms is cynisme een boer die je moet binnenhouden. Ik vraag mijn mannelijke kennis hoeveel hij zelf gescoord heeft. ‘5 op 11. Boven de 3 vertoon je sporen van eenzaamheid.’ ‘En had je dat zo ingeschat?’ Het lijkt me iets wat een therapeut zou zeggen. ‘Ik voel soms wel dat er iets knaagt, en dat het geen kou of honger is’, antwoordt hij. Ik zie hem plots als Oliver Twist: hongerig, koud en eenzaam. Nergens wacht hem een knapperend haardvuur.

Uit solidariteit besluit ik de vragenlijst toch in te vullen. Uitslag: een 7. Vette letters bevestigen het: u bent eenzaam. Ik bén niet eenzaam, ik ben verontwaardigd. Dat je bij de zin Er zijn veel mensen die ik volledig kan vertrouwen blijkbaar ‘ja’ moet aanvinken om niet als treurig uit de bus te komen. Een handvol vriendinnen die me stutten als Griekse zuilen, is dat niet genoeg? Een kleine familie zonder geruzie, telt dat niet? God en klein Pierke aan de borst drukken en al je geheimen vertellen, dat is toch iets om in de medische fichebak onder ‘Zorgelijk’ te klasseren? Man, ik word boos. Wat ben ik met deze elf stellingen. Neem nu Ik ervaar een leegte. Soms wel ja, niks mis mee! Wie de leegte van onze existentie nooit in de ogen kijkt, heeft de innerlijke belevingswereld van een waterschildpad. Bovendien heb ik deze vraag beantwoord met een letterlijke leegte voor ogen: mijn living, waar ik zonder collega’s mijn werkdagen slijt. Dom, want ja, gebuisd. Maar wacht eens even: is dat hele ‘u bent eenzaam’, met daarachter de disclaimer ‘dit is geen diagnose’, ook niet simpelweg voorbijgaan aan de menselijke aard? Door te suggereren dat eenzaamheid altijd een probleem is, beweer je eigenlijk dat het leven vrij moet zijn van alle emoties die niet uit eenhoornkleuren bestaan. Terwijl ik net gehoopt had op een diepgaand onderzoek naar de fifty shades of loneliness die door ons dagelijks leven en ons nachtelijk woelen lopen: van je afvragen waarom niemand heeft gelachen om je mop tot de angst dat je geliefden zullen sterven. En dan is er nog die uiterst boeiende, maar zelden beschreven variant: overdrachtelijke eenzaamheid. Kijken naar een groep drinkende millennials in het park en je blik niet kunnen losmaken van die ene gast die zich niet amuseert. Een kwaliteitskrant kan dat toch niet zomaar laten liggen?

‘Het is een stomme test’, schrijf ik mijn mannelijke kennis. ‘Op basis van mijn uitslag, die niks van de menselijke warmte in mijn leven weerspiegelt, besluit ik: er is veel verborgen niet-eenzaamheid.’ ‘Trek het je niet aan’, zegt hij. ‘Ik had eerst negen op elf, pas de tweede keer dat ik de test deed haalde ik een vijf. We komen dus allebei op zeven uit.’ Geloof ik niks van. Er wordt me iets voorgelogen, puur uit medelijden. Hoe alleen kan een mens zijn.