Natalie Portman: ‘Hoe ik mijn gezin en carrière combineer? Ik ben uitgeput!’

Je zou het niet zeggen: Natalie Portman acteert ondertussen al 25 jaar de pannen van het dak. Ze had het geluk met tal van grote namen te werken – Terrence Malick, Xavier Dolan, Darren Aronofsky – of moeten we zeggen dat zij het geluk hadden háár te strikken, de perfectionistische kameleon, Miss Dior en moeder van twee? Feit is dat ze een leven leidt ‘waarin je moet kunnen rennen.’ “Weet je wát pas feministisch is? Platte schoenen ontwerpen.”

Op de sociale netwerken zul je haar niet vinden, want ze is niet zo’n ster van de nieuwe generatie die alles doet om haar eigen persoontje voortdurend onder de aandacht te brengen. Als we het hebben over haar beroemdheid, zegt ze trouwens dat ze niet denkt dat het nageslacht zich haar nog zal herinneren. Wat natuurlijk onzin is. Want we vergeten het soms, maar Natalie Portman zit al 25 jaar in het vak. Niet alleen als actrice, maar ook als regisseur en producer.

Ze speelde haar eerste rol toen ze nog een kind was, en het was misschien haar nog altijd meisjesachtige uitstraling die danser en choreograaf Benjamin Millepied, met wie ze sinds 2010 haar leven deelt, zo aantrok. Ze ontmoette hem op de set van Black Swan, de film die haar haar eerste Oscar opleverde voor haar rol als fragiele, zelfdestructieve ballerina. De herinnering aan die eerste ontmoeting koestert ze. ‘Het heeft iets magisch; dat moment waarop je verliefd wordt blijft altijd in je geheugen gegrift’, glimlacht ze. ‘Ik weet nog wat voor weer het was, welke song er op de achtergrond speelde, welke geur er in de lucht hing.’

In die tijd begon ze ook een innige relatie met Dior: eerst werd ze het gezicht van de parfums, later ook van de make-up. En nu komt de nieuwe versie van Miss Dior uit, het beroemde parfum van het Parijse huis waarmee ze al jaren een hechte band heeft. Dat er een vrouw aan het hoofd staat van de coutureafdeling zal haar ongetwijfeld erg aanstaan. Want Natalie is een geëngageerde feministe, die haar dochter en haar zoon allebei even sterk aanmoedigt om hun eigen weg te zoeken.

Op de T-shirts van Dior stond dit jaar de slogan We Should All Be Feminists. Dat is ook de titel van een essay van de Nigeraanse auteur Chimamanda Ngozi Adichie. Vind je dat de mode vandaag een politieke rol moet spelen?

PORTMAN: ‘Ik werk nu al zeven jaar samen met Dior en ik heb het geluk gehad dat ik door drie ontwerpers gekleed ben (John Galliano, Raf Simons en Maria Grazia Chiuri, red.), en ik heb kunnen zien hoe elk van hen te werk ging. Het zijn alle drie uitzonderlijke talenten, maar ik vind het opwindend om te zien dat een vrouw nu de teugels in handen heeft. Dat is op zich al een sterke boodschap, een teken dat we de goede richting uit gaan: op den duur zullen we het niets bijzonders meer vinden dat er een vrouw aan de leiding staat.

Natuurlijk zijn we er nog niet. Jammer genoeg is vrouwelijk leiderschap vandaag nog altijd uitzonderlijk in alle betekenissen van het woord. Ik vind het fantastisch dat Maria Grazia Chiuri besloten heeft om het feminisme via haar kleding te promoten. Maar wat in mijn ogen het allerbelangrijkste is, is dat ze kleding maakt die vrouwen graag dragen. Het feit dat ze bijvoorbeeld ook platte schoenen maakt, daar ben ik haar dankbaar voor. Natuurlijk vinden we een paar hoge hakken allemaal mooi, maar we hebben ook het soort leven waarin je moet kunnen rennen en in alle comfort moet kunnen werken. Haar creaties zijn luxueus en mooi, maar ze zijn ook aangepast aan onze reële levensbehoeften. Zij begrijpt ons vrouwen beter dan wie dan ook. Meer nog dan die T-shirts met een boodschap, is het die praktische kant van haar kleding die haar een feministe maakt.’

Wat het feminisme betreft, voorspelt de verkiezing van een man als Donald Trump als president van deVerenigde Staten niet veel goeds. Vrees jij dat de vrouwen bepaalde rechten weer zullen kwijtraken? Maak je je daar zorgen over voor je dochter?

‘Natuurlijk is dat verontrustend, maar tegelijkertijd vind ik het spannend dat mijn dochter opgroeit in een land dat in opstand komt, waar mensen veel meer politiek geëngageerd zijn dan in mijn jeugd. Als alles oké lijkt te gaan, let je niet meer zo op wat er om je heen gebeurt. Maar vandaag moeten we bereid zijn om te staan voor de dingen die ons aan het hart liggen, voor onze waarden.

Ik vind het een prettig idee dat mijn kinderen zich engageren, dat ze begrijpen dat het belangrijk is dat ze stemmen… of juist niet stemmen. Wij zijn vroeger enorm bevoorrecht geweest, ook al was indertijd niet alles rozengeur en maneschijn in de States, maar de toestand was lang niet zo ernstig als nu.’

Welke raad zou jij je kinderen willen geven?

‘Dat ze op eigen benen moeten staan! Ik zou ongerust zijn als ze te braaf waren op school, en zich altijd aan de regels hielden, want het is belangrijk om uit de band te kunnen springen. Dat wil niet zeggen dat ze stout moeten zijn, en ongedisciplineerd, maar ze moeten hun eigen weg durven te kiezen. Hun verbeelding zoveel mogelijk gebruiken. Ik zeg dat nu wel, maar ik ben ook een beetje een tiger mom die wil dat ze het héél goed doen in het leven!’

Je hebt een droomcarrière, een fijn gezinsleven en je bent het gezicht van Dior. Hoe combineer je dat allemaal?

‘Ik verdrink er soms in! Ik ben uitgeput! (lacht) Ik zie bewonderenswaardige vrouwen om me heen die werken en kinderen hebben en eruitzien alsof het allemaal geen moeite kost. Ik ben dol op mijn kinderen en ik weet dat ik geluk heb, maar zo moeiteloos gaat het allemaal niet bij mij.’

Je bent al 25 jaar actrice. Wat vind je nog een uitdaging? Is er nog iets anders dat je zou willen doen, ooit?

‘Ik acteer inderdaad al meer dan 25 jaar, en het is wel interessant dat er nog andere opties bestaan, bijvoorbeeld als producer werken. Dat heb ik al eerder gedaan, maar ik zou er graag in doorgaan. Gelukkig zijn er heel veel nieuwe regisseurs met wie ik graag zou willen werken. En dan zijn er anderen met wie ik graag opnieuw zou willen samenwerken, want als je iemand goed kent, kun je samen iets bijzonders maken, iets diepgaands, omdat je een connectie hebt. Omdat die mensen een deel van je zien dat iemand met wie je voor het eerst werkt, niet meteen te zien krijgt.’

Is het gemakkelijker geworden om te acteren, met alle ervaring die je hebt?

‘Het is een rare job: als je dokter bent, heb je in 25 jaar een zekere ervaring opgedaan. Maar ik heb niet de indruk dat ik nu meer weet dan toen ik begon. Integendeel, ik moet soms bepaalde gewoontes die ik in de loop der jaren heb aangekweekt, weer afleren. Daar staat tegenover dat ik me nu vrijer voel om nee te zeggen en dingen te doen zoals ik ze aanvoel, zelfs al bevalt dat anderen niet altijd.

In zekere zin is het makkelijker in het begin: je bent meer jezelf, je stelt je geen vragen, je reageert gewoon op wat anderen je vragen en eigenlijk zou je dat altijd moeten doen. Hoe meer mensen je op het witte doek zien, hoe moeilijker het is om je personage geloofwaardig te maken, want het publiek heeft de neiging om te zeggen: ‘Daar is ze gewoon zichzelf.’ ‘

Is het makkelijker om een volledig fictief personage te spelen dan in de huid te kruipen van een figuur als Jackie Kennedy?

‘Het is gewoon een ander gegeven. Voor ik Jackie speelde, heb ik eerst alle opnames uit die tijd bekeken en haar persoonlijkheid op me laten inwerken, zodat ze een concrete figuur werd. Technisch gezien is het moeilijker een echt personage te spelen, omdat je echt op die persoon moet proberen te lijken. Bij een fictieve figuur ben je vrijer, je kunt het personage meenemen waarheen je wilt, maar dan moet je keuzes maken en je verbeelding laten spreken.’

Slaag je er makkelijk in om je personage weer los te laten als de opnames voorbij zijn?

‘Er blijft altijd iets hangen. Niet voortdurend, maar het is er wel degelijk, het komt en gaat en dat kan maanden duren. Daarom moeten acteurs opletten wat voor rollen ze aannemen, want die hebben wel degelijk een invloed op hun geestestoestand, ook al beweren ze van niet.’

Dans je eigenlijk nog?

‘Ik ben dol op dansen en volg nog altijd les, maar geen klassiek ballet meer, want dat is te serieus voor mij. En het is ook een beetje gênant, want ik ben erg onhandig.’

Heb je een levensmotto?

‘Amuseer je en wees vriendelijk. Volgens mij is dat de perfecte combinatie. Het lukt niet altijd, maar je kunt het in elk geval proberen.’