Fysieke en mentale klachten veroorzaakt door de menstruatiecyclus zorgen ervoor dat sommige vrouwen niet kunnen gaan werken. In Spanje staat er daarom een wet rond menstruatieverlof in de stijgers. Een goed idee? Gynaecoloog Joke Bulthé en Morgane Leten van Guud Woman gaan er dieper op in.
In Spanje heeft de regering een wetsontwerp rond menstruatieverlof voorgesteld dat ervoor moet zorgen dat vrouwen die te kampen krijgen met pijnlijke maandstonden thuis kunnen blijven tijdens de klachten. Dit is een primeur in Europa. In Japan, Indonesië en Zambia bestaat er al zo’n wet. Ook enkele privébedrijven hebben op eigen houtje het recht op menstruatieverlof ingevoerd.
Als het licht op groen wordt gezet, zal de Spaanse overheid de tijdelijke werkonderbreking integraal financieren, zo kondigde minister van Gelijkheid Irene Montero van de radicaal linkse partij Podemos aan. ‘Menstruatie zal geen taboe meer zijn. Het is gedaan met gaan werken met pijn.’ Een arts bepaalt of dit geldt voor de vrouw die het menstruatieverlof aanvraagt.
Ervoor zorgen dat vrouwen met zware PMS-klachten de juiste hulp krijgen en goed voor zichzelf kunnen zorgen, heeft alleen maar voordelen
De grootste Spaanse vakbond UGT is niet overtuigd van de wet en ongerust dat bedrijven minder snel geneigd zullen zijn vrouwen aan te werven om zo afwezigheden te vermijden. Een andere vakbond CCOO is wel tevreden, omdat de regeling een ‘tot nu toe genegeerd gezondheidsprobleem zichtbaar zal maken’. De voor- en tegenstanders zijn legio en het onderwerp doet ook in ons land veel stof opwaaien.
Flexibiliteit
‘Het zou mooi zijn als werkgevers toestaan dat een vrouw met klachten thuis kan blijven, maar nog beter is ervoor zorgen dat vrouwen zich elke dag van de maand goed kunnen voelen. Dat zal niet alleen hun geluk en gezondheid ten goede komen, maar ook het werk dat ze verrichten. Dat vergt wat flexibiliteit van de werkgever, maar waarom zouden we die moeite als samenleving niet doen?’ aldus Morgane Leten van het informatieplatform rond de menstruele cyclus Guud Woman.
Voor World Menstrual Health & Hygiene Day deed het platform onderzoek naar Vlaamse en Nederlandse mensen die menstrueren. Daaruit bleek onder meer dat negentig procent van de vrouwen menstruatieklachten ondervindt, waaronder krampen, hoofdpijn, vermoeidheid, rugpijn en stemmingswisselingen. Maar liefst twee op drie vindt dat het bij ‘vrouw-zijn’ hoort en 31 procent van de ondervraagden kreeg van hun arts te horen dat de klachten er nu eenmaal bij horen. Een op drie vrouwen voelt zich dan ook eenzaam en niet gehoord als het gaat om menstruatieklachten. ‘Er is dus nog veel bewustwording nodig’, klinkt het bij Morgane.
‘Studies wijzen uit dat er momenteel heel wat vrouwen werk missen, omdat ze veel last hebben van hun menstruatie. Dat is voor niemand aangenaam, in de eerste plaats niet voor de vrouw die klachten heeft. Het zorgt ook voor presenteïsme, waarbij je wel gaat werken, maar omwille van de pijn niet veel kunt uitvoeren op je werk. Ook dat kost een bedrijf geld’, klinkt het. ‘Ervoor zorgen dat vrouwen met zware PMS-klachten de juiste hulp krijgen en goed voor zichzelf kunnen zorgen, heeft alleen maar voordelen.’
Problemen in de kern aanpakken
Ook gynaecoloog Joke Bulthé onderschat de pijn en de klachten die vrouwen kunnen ervaren tijdens de menstruatie niet, maar vindt niet dat menstruatieverlof de oplossing is. ‘Ik zie in mijn praktijk regelmatig meisjes en vrouwen die gehinderd worden in hun dagdagelijkse bezigheden door hun menstruatie. Het lijkt mij belangrijker om deze klachten onder controle te krijgen, dan erin te berusten en vrouwen systematisch thuis te laten.’
Ernstige pijnklachten zijn een teken dat er meer aan de hand is dan gewone PMS en menstruatiekrampen
‘Medisch gezien kunnen we de meeste menstruele klachten momenteel controleren met hulpmiddelen, zoals pijnstillers, de pil en een hormoonspiraal. Ook met de juiste begeleiding en kleine aanpassingen in levensstijl is het normaalgezien mogelijk om deze periode van de maand zonder menstruatieverlof door te komen.’
Juiste doorverwijzing
‘We hebben in België momenteel het systeem dat iedereen, zowel mannen als vrouwen, drie keer per jaar voor één dag afwezig kunnen zijn zonder ziektebriefje. Dit lijkt me voldoende om occasionele menstruele problemen op te vangen. Aangezien er twaalf cycli op een jaar zijn, zullen problemen die zich vaker voordoen niet opgelost zijn met deze ziektedagen. Dan is het raadzaam om langs gaan bij een arts,’ vindt dokter Bulthé. ‘Die kan dan beslissen of de patiënt extra dagen wordt thuis geschreven, maar zal ook verder onderzoek aanbevelen. Wie thuisblijft op eigen initiatief, blijft ook rondlopen met menstruatieklachten die niet normaal zijn.’
Ernstige pijnklachten zijn een teken dat er meer aan de hand is dan gewone PMS en menstruatiekrampen, licht de gynaecologe toe. Er kan sprake zijn van aandoeningen zoals endometriose, wat opgevolgd moet worden. ‘Voor ernstige endometriose kunnen vrouwen goed geholpen worden, als ze de juiste behandeling op de juiste plaats krijgen. Zo is er de laparoscopische laserbehandeling van het team van professor Meuleman en professor Tomassetti in Gasthuisberg.’
Of het menstruatieverlof er nu ooit doorkomt of niet, experts zijn het erover eens dat we ons ook moeten focussen op meer bewustwording rond de menstruele cyclus en het taboe rond menstruatie moeten wegwerken. Dat vraagt om meer financiële middelen, zodat er meer onderzoek gedaan kan worden naar vrouwelijke hormonen. Daarnaast is meer begrip, vertrouwen en flexibiliteit op de werkvloer voor iedereen, welk gender dan ook, essentieel om medische of psychische klachten aan te pakken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier