Litouwen wil het homohuwelijk legaliseren in 2021. Het enige LGBTQ+-parlementslid van het land vreest echter dat het nog jaren zal duren voor holebi’s en transgenders effectief kunnen huwen.
Litouwen lijkt klaar om volgend jaar de wettelijke verbintenis tussen personen van hetzelfde geslacht mogelijk te maken. In de praktijk kan het echter nog jaren duren vooraleer het werkelijk zo ver is. Dat stelt Tomas Raskevičius, het enige LBGTQ+-parlementslid van het land.
Meerderheid steunt wetvoorstel niet
Volgens de grondwet van het Baltische land kan een huwelijk enkel plaatsvinden tussen man en vrouw. “Het zal moeilijk worden om voldoende steun te vinden voor een grondwettelijk amendement dat het homohuwelijk toelaat”, vreest Raskevičius.
In Litouwen is het verboden om over geaardheid te praten met minderjarigen
Desondanks is ook Raskevičius ervan overtuigd dat het homohuwelijk gelegaliseerd zal worden voor de volgende parlementsverkiezingen, die gepland staat voor 2024. Raskevičius zegt in maart 2021 het wetvoorstel in te dienen.
Het wetsvoorstel indienen binnen de huidige parlementaire zittingsperiode was voor zijn partij, die nu deel uitmaakt van de regering, een breekpunt bij de regeringsvorming. “Sommige leden van de grootste partij, Homeland Union, hebben al verklaard dat ze tegen zullen stemmen of zich onthouden”, vertelt Raskevičius daarover. “We zullen dus bijkomende stemmen moeten ronselen bij de oppositie. Dat gaat wel lukken.”
Verboden met kinderen te praten
Litouwen is lid van de Europese Unie sinds 2004. Homoseksualiteit is er, net zoals in veel andere ex-Sovjetstaten, niet meer strafbaar sinds 1993. Discriminatie op de werkvloer op basis van seksuele voorkeur is sinds 2003 verboden.
Driekwart van de 2,8 miljoen Litouwers zijn rooms-katholiek. Het blijft een conservatief land. Als homoseksueel mag je bijvoorbeeld geen kinderen adopteren. Uit een rapport van het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA) uit 2014 blijkt dat zeven op de tien LGBTQ+’ers in Litouwen zich geremd voelen om open te zijn over hun seksuele geaardheid of genderidentiteit.
Bovendien is het verboden om over geaardheid te praten met minderjarigen. Die ‘wet ter bescherming van minderjarigen’ wordt momenteel onder de loep genomen door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Raskevičius streeft ernaar die wet te laten schrappen nog vooraleer het Hof een uitspraak doet.
“We zijn in een vicieuze cirkel beland, omdat veel mensen de kans niet krijgen om uit de kast te komen”, vreest Raskevičius. “Zo kan de doorsnee burger LGBTQ+’ers niet leren kennen zoals ze echt zijn. Negatieve stereotypen over de homogemeenschap blijven bestaan.”
Drag queen aan de macht
De eerste Litouwse parlementariër die uit de kast kwam, is de in 2017 overleden Rokas ´ilinskas. Raskevičius is de allereerste politicus die al uitkwam voor zijn seksuele geaardheid nog vóór hij parlementslid werd. Hij vertegenwoordigt de nog jonge partij Freedom Party. In de verkiezingsstrijd profileerde hij zich als drag queen. Op die manier hoopt hij de clichés over LGBTQ+’ers te doorbreken.
Als enige openlijke LGBTQ+’er in het parlement is Raskevičius een rolmodel voor velen. Daar is hij zich van bewust, al was het nooit zijn ambitie om een voorbeeld te zijn. “Ik ben gewoon een man die droomt van gelijkheid in dit land. Dat streven heeft me al veel verder gebracht dan ik gedacht had.”
Dit stuk is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Thomson Reuters Foundation.
