In deze reeks gaan we een hele week op zoek naar wat bioproducten onderscheidt van hun reguliere soortgenoten. Zijn ze hun meerprijs waard? Is bio gezonder? Wat kan bio voor jou betekenen? Wij zoeken een week lang uit wat nu juist de meerwaarde van bio is, sector per sector. Vandaag: vlees.
Hoewel we al pakken minder vlees consumeren dan tien jaar geleden, zijn Belgen toch nog steeds tuk op hun dagelijkse kotelet of worst. Juist omdat we er zo veel van consumeren, is eens denken aan hoe dat vlees op je bord terecht is gekomen geen slechte zaak.
Dierenleed
We moeten er niet flauw over doen: wie vlees eet, is mede verantwoordelijk voor de dood van een dier. De enige manier om alle dierenleed te voorkomen, is vegetariër of veganist worden. Is dat toch nog een stapje te ver voor jou, dan kan je gaan kijken naar de manier hoe dieren geteeld en geslacht worden. Want dat kan inderdaad op een ethisch verantwoorde manier.
Voor bioboeren is het belangrijk dat hun dieren zich als dieren kunnen gedragen. In de klassieke veeteelt komen ze vaak pas voor het eerst in hun leven buiten op het moment dat ze op de truck richting slachthuis moeten stappen, maar dieren in het biologische circuit kunnen wel van zonlicht genieten. Daarbij krijgen ze meer ruimte om te bewegen.
Door al die beweging (en ook doordat biodieren geen onnatuurlijk krachtvoer voorgeschoteld krijgen) groeien de dieren trager. Het kost de boer dus meer tijd en werk voordat hij iets terugkrijgt van zijn investering, maar door de wetenschap dat sommige ‘normaal’ gekweekte dieren tijdens de korte wandeling van de truck naar de slachtvloer onder hun gewicht door hun poten zakken, hebben ze dat er graag voor over.
Biologische kippen mogen pas geslacht worden na 81 dagen, in de gewone veehouderij zijn ze al na 42 dagen slachtrijp.
Doordat de dieren meer ruimte hebben en minder gestresseerd zijn, blijven ze ook gezonder en dus niet afhankelijk van een dagelijkse onder het voer gemengde portie antibiotica. Die betere weerstand vindt ook zijn oorsprong in het feit bij dat bioboeren vaak terugkeren naar oudere dierenrassen. Zo is er in de klassieke veeteelt bijna nog maar één rundsoort over: de witblauw, die door een doorgedreven genetisch defect zó veel spiermassa aanmaakt dat een koe wel meer vlees oplevert, maar dat ze niet meer natuurlijk kan kalveren en dus consequent keizersneden moet ondergaan. (Enter antibiotica.)
Ten slotte worden ook onnodige ingrepen vermeden. In het reguliere circuit wordt de snavel van kippen standaard weggebrand (omdat ze anders systematisch andere kippen verwonden uit frustratie) en de staart van varkens afgeknipt (want andere varkens gebruiken die graag als kauwgum, eveneens door frustratie). Bioboeren nemen liever de oorzaak dan het symptoom weg en gunnen hun dieren een stressvrij leven.
“Als je varkens voldoende ruimte hebben en ze regelmatig nieuw stro krijgen om in te wroeten, dan komt staartbijten niet voor. Dat is beter, want als je de staart afsnijdt, kan je niet zien hoe een varken zich voelt. De staart van een varken is een barometer: als die mooi krult is het varken tevreden en blij.”
Raf Francken, varkensboer
Milieu
Biologisch voer of niet, aan de hoeveelheid methaangas dat dieren verspreiden, zal weinig veranderen. Wel zijn bioboeren verplicht een mestplan op te stellen om overbemesting – en dus ook verschaling van de grond, water- en luchtvervuiling – te vermijden.
De biologische veeteelt werkt ook indirect mee aan een gezondere bodem. Het voer van de dieren moet namelijk ook van biologische teelt zijn en we zullen later in deze reeks merken dat de gezondheid van de bodem erg hoog staat op de prioriteitenlijst van bioboeren die dat voer telen.
Gezond
Net als bij eieren is de gezondheidsclaim van biologisch voedsel niet helemaal hard te maken. Wel weten we zeker dat kippen die biologisch voer krijgen een beter afweermechanisme hebben. Of het eten van zo’n kip beter of slechter zou zijn dan een ‘gewone’ kip, weten we helaas nog niet.
Wel zijn er af en toe kleine signalen dat biovlees gezonder zou kunnen zijn. Zo verbiedt België het voor de klassieke veeteelt wel toegelaten nitriet bij de verwerking van biovlees. De stof voorziet vlees van die aantrekkelijke rode kleur en een langere houdbaarheid, maar ze kan wel kankerverwekkend zijn.
In de winkel
De volgende keer dat je vlees koopt, heb je jezelf dus enkele vragen te stellen. De keuze tussen biologisch of gewoon vlees is geen erg moeilijke als je vindt dat de dieren die je opeet een waardig leven moeten krijgen. De – toegegeven – aanzienlijke meerprijs is een logisch gevolg van de maatregelen als extra ruimte en langere kweektijd. Zelfs als je niet zo’n dierenvriend bent, vind je het misschien wel een geruststellende gedachte dat een biorund zijn hele leven lang gezonder is geweest dan je reguliere steak.
Kijkje nemen?
Zelf onderzoeken hoe biodieren opgroeien, kan je deze week bij Pieter Coopmans en zijn bedrijf Herkenrodeboer. Of kies je na het lezen van dit artikel toch voor volledig dierenleedvrij eten en word je vegetariër? Ook dan vind je een bioweek-activiteit op jouw maat, want bij Archeduc in Pepingen kan je zowaar vegetarische hapjes leren maken. Alle informatie en activiteiten vind je op de site van de bioweek.
(EK)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier