Dalilla Hermans: ‘Activisme kan ook zacht en vrolijk zijn’

Op Internationale Vrouwendag spreken wij 4 vrouwen met een inspirerend parcours over hun voorbeelden. Auteur, columnist en theatermaakster Dalilla Hermans vertelt over Maya Angelou, de Amerikaanse burgerrechtenactivist, zangeres en schrijfster die een blijvende invloed op haar leven heeft.

‘Maya Angelou heeft een bijzonder heftig leven gehad. Ze groeide op in armoede, werd op jonge leeftijd verkracht en raakte op haar zestiende per ongeluk zwanger. Het is ongelofelijk hoe iemand met zo ontzettend veel pech toch kan uitgroeien tot zo’n invloedrijk schrijfster en activist. In haar teksten slaagt zij erin om op een zachte, poëtische manier te schrijven over harde gebeurtenissen, waardoor ze je ook veel meer raken. Ze heeft mij doen inzien dat activisme ook zacht en vrolijk kan zijn en dat je ook zingend strijd kunt voeren.’

‘Dat is iets wat ik ook in mijn eigen teksten probeer mee te nemen. Met mooie metaforen en persoonlijke verhalen bereik je soms meer dan met vlammende opiniestukken. Dat merk ik aan de reacties die ik krijg op mijn persoonlijke column in De Standaard. Dat zijn kleine anekdotes, soms grappig en luchtig, soms gevoelig en kwetsbaar. Ik krijg de indruk dat ze effectiever zijn dan de gepeperde opiniestukken uit mijn beginperiode als schrijfster.’

Stem in het achterhoofd

‘Ik heb het werk van Maya Angelou ontdekt toen ik op mijn zestiende op zoek ging naar zwarte stemmen. De thema’s die zij aansneed liggen mij heel nauw aan het hart: ze schrijft over liefde, democratie, menselijkheid, moederschap… Voor elk seizoen van mijn leven heeft zij wel iets zinvols neergeschreven.’

‘Zolang ik me kan herinneren is haar werk een soort stem in mijn achterhoofd. Het gaf woorden aan concepten die ik nog niet kende. Op momenten dat ik twijfelde, kan een tekst als Still I Rise me er weer door sleuren. Sommige van haar teksten zitten echt opgeslagen in mijn kern. Haar werk is minstens even belangrijk als dat van Martin Luther King of Malcolm X, maar toch geniet zij bij ons niet dezelfde bekendheid. In de annalen van de geschiedenis staat zij onterecht in de schaduw van die mannen.’

Gebrek aan rolmodellen

‘In mijn jeugd (Dalilla Herman is nu 39, red.) was er bij ons een schrijnend gebrek aan rolmodellen. In de media was er simpelweg geen enkel persoon naar wie ik kon opkijken en die een tastbaar, haalbaar ideaal representeerde. Uiteraard luisterde ik wel naar Whitney Houston en andere Amerikaanse stemmen, maar in Vlaanderen had je enkel Alida in de Boomhut en Gerda in Sesamstraat. Zelfs toen ik in 2014 zelf begon te schrijven was ik op veel plekken zo’n beetje de eerste zwarte vrouw.’

‘Dat gebrek aan rolmodellen heeft een enorme impact gehad op mijn zelfbeeld en de mogelijkheden die ik voor mezelf zag. Als tiener was ik heel creatief. Ik tekende, ik schilderde, ik speelde theater. Moest ik hebben geweten dat dat tot een haalbare carrière had kunnen leiden, dan had ik misschien heel andere keuzes gemaakt. Het heeft heel lang geduurd voor ik wist wie ik was en wat ik wilde in het leven. Daarom ben ik zelf ook kinderboeken beginnen schrijven, zodat de generaties na mij wél zulke voorbeelden zien.’

Goede ideeën herkennen

‘Het feit dat ik mijn stem als schrijfster heb gevonden is ook te danken aan Jozefien Meijer, de hoofdredactrice van Charlie Magazine, waar ik zelf als journalist ben begonnen. Zij heeft mij vanaf het eerste moment heel veel vertrouwen gegeven en is nu nog altijd een belangrijke mentor. Toen ik aangaf dat ik over racisme wilde schrijven, heeft zij mij meteen de vrijheid gegeven om beslissingen te maken over die onderwerpen. Als witte vrouw komt zij daar zelf namelijk niet mee in aanraking. Ze begeleidde me wel in het schrijfproces, en gaf me heel precieze feedback over waarom een bepaalde zin of structuur niet werkte in een tekst. Dat was ontzettend leerzaam.’

‘Ze heeft ook het talent om een goed idee te herkennen en ze kijkt voorbij eventueel taal- en spelfouten die beginnende journalisten soms maken. Spelfouten kan je corrigeren en aan taalgevoel kan je werken. Goede ideeën zijn veel zeldzamer. Zij geeft jong talent de kans om die ideeën uit te werken en op andere vlakken te groeien. Dat vraagt soms een beetje moed, maar het is nodig om nieuwe, diverse stemmen het podium te geven dat ze verdienen.’

Samen met haar man Willem Blontrock maakte Dalilla Hermans de theatervoorstelling Wij/Zij, waarin ze de balans opmaken van hun tienjarig huwelijk én strijd tegen racisme. De komende maanden treden ze nog op verschillende plaatsen in België op. Hou haar social media in de gaten voor speeldata.

Lees ook:
– Comedian Amelie Albrecht: ‘De Belgische comedywereld is heel lang een exclusief mannenclubje geweest’
– Elisabeth Van Lierop: ‘Bijna honderd jaar geleden beschreef antropoloog Margaret Mead hoe genderrollen cultureel bepaald worden’
– Het rolmodel van chef Lize Willems: ‘Volharding wordt in onze familie generationeel doorgegeven’