Beperk je watervoetafdruk met concrete tips: ‘Kleine aanpassingen maken al een groot verschil’

Op Wereldwaterdag lanceert de ngo Join For Water de Water Challenge-campagne, waarmee we worden uitgedaagd om negen weken lang waterbewuster te leven. ‘Als burger heb je meer macht dan je denkt,’ klinkt het bij Dries Moorthamers van de ngo.

Zonder al te grote inspanningen of aanpassingen in onze levensstijl, kunnen we samen jaarlijks miljarden liters water besparen. Via concrete tips en opdrachten tijdens de Water Challenge wil de ngo Join For Water ons daarbij helpen.

Via drie opeenvolgende challenges, die telkens drie weken duren, kunnen we leren hoe we minder water ‘eten’, minder water ‘shoppen’ en ten slotte minder water thuis uit de kraan te laten stromen. Dries Moorthamers van Join For Water legt uit wat de Challenge precies inhoudt.

Waarom hebben jullie deze specifieke thema’s gekozen?

Dries Moorthamers: ‘We wilden ons focussen op eenvoudige maatregelen, die toch een grote impact hebben. Iedereen consumeert dagelijks voeding, iedereen draagt kleding en iedereen gebruikt thuis elke dag water uit de kraan.

Het klopt dat er ook veel water nodig is in industrieën zoals de auto- of bouwsector. Om een wagen te produceren heb je enorm veel water nodig en ook voor het maken van bakstenen vloeit er heel wat water weg. Maar je koopt niet wekelijks een nieuwe auto of een nieuw huis. We willen mensen dus uitdagen om hun dagdagelijkse gewoontes eens onder de loep te nemen, omdat ze op die manier hun routines kunnen veranderen en hun bewustzijn vergroten.

Waarom zouden we moeten deelnemen als individu terwijl de grootste waterverspillers in de industrie en landbouw te vinden zijn?

Moorthamers: ‘Als burger heb je een impact door duurzame keuzes te maken. Dit soort individuele keuzes hebben meer gevolgen dan je misschien denkt. Overheden en bedrijven houden wel degelijk rekening met wat de burgers willen. Denk maar aan de steeds groeiende markt van vleesvervangers. Enorm veel bedrijven spelen hierop in, omdat hun klanten ernaar vragen. Ook in de mode-industrie zie je een verschuiving naar meer duurzame materialen en recyclage. Het is ook mede dankzij burgerbewegingen dat de EU wegwerpplastic aan banden is beginnen leggen.’

‘Maatschappelijke veranderingen starten van onderuit en worden door het publiek gedragen. Hoe meer de groep groeit, hoe sneller het beleid zal volgen en het in de juiste richting zal bewegen.’

Waarom is het belangrijk dat we ook in België werk maken van minder waterverspilling en een beter waterbeleid?

Moorthamers: ‘In België verbruiken we gemiddeld 7400 liter per dag per persoon, terwijl er eigenlijk maar maximum 5500 liter per dag per persoon beschikbaar is volgens een eerlijke waterverdeling.’

‘Hoewel het lijkt dat we in een nat land leven waar het constant regent, is dat niet zo. Nog problematischer is dat we hier, zeker in Vlaanderen, met heel veel mensen op een kleine oppervlakte wonen. Enerzijds zorgt de klimaatopwarming voor droge zomers, anderzijds verharden we ons landschap. De betonstop is echt nodig, want hoe meer we verharden, hoe minder water er terug in de bodem kan sijpelen. De voorbije jaren hebben we steevast een te droge zomer gehad. Het is tijd voor actie.’

‘De landbouw heeft veel water nodig om de akkers te bevloeien, maar de watervoorraden die daarvoor worden aangesproken, kunnen we niet zo makkelijk terug aanvullen. Als we hier niks aan doen, komen we op een punt dat er keuzes gemaakt moeten worden. Gaat het beschikbare water naar de boeren, naar de huishoudens of naar de industrie? Laat ons het probleem dus aanpakken voor het zover komt dat er geen water meer uit de kraan stroomt.’

Minder water verbruiken in de douche ligt voor de hand, maar op welke manier kunnen we ons waterbewuster kleden en voeden? Kan je al enkele tips geven?

Moorthamers: ‘Door minder en duurzamer te shoppen en meer voor plantaardige voeding te kiezen, bespaar je heel wat water. We willen zeker niet zeggen: koop nooit meer een jeans of eet nooit meer vlees, maar door er bewuster mee bezig te zijn, daalt je waterverbruik aanzienlijk.’

‘Nieuwe kleding kopen die gemaakt is van katoen is bijvoorbeeld heel waterverspillend. Om een jeans te maken, heb je achtduizend liter water nodig. Je hebt ten eerste veel katoen nodig om zo’n broek te maken. Het telen van katoen is enorm waterintensief, dus hoe meer katoen je nodig hebt voor een item, hoe meer water je verbruikt. Maar ook in de stappen erna, van het verpakken van de kleding tot het transport, gaat er veel water verloren. Overal in de keten zit ‘verborgen’ waterverspilling. Shop dus wat minder of kies voor tweedehands.

Een voorbeeld voor waterbewuster eten, is kiezen voor een vegetarische maaltijd. Voor een biefstuk van tweehonderd gram heb je al snel drieduizend liter water nodig. Niet alleen omdat een koe veel drinkt, maar ook omdat het kweken van de koe tot een slachtrijpe leeftijd veel veevoeder verbruikt. Koeien eten meestal soja en maïs, waarbij de teelt gepaard gaat met veel waterverbruik. Ook het productieproces in de slachterij, het verpakken van de vleeswaren en het vervoeren naar winkels kost water. Af en toe een stuk vlees vervangen door een vegetarische maaltijd heeft dus al een heel grote impact.