Amnesty International: ‘Vrouwelijk protest in 2018 is hoopvol signaal’

© REUTERS

In een rapport dat de balans opmaakt van de mensenrechtensituatie in 2018 stelt Amnesty International dat zogenaamd sterke wereldleiders vaak een vrouwonvriendelijk, xenofoob en homofoob beleid voeren. ‘Wereldwijd zien we echter vrouwen op de barricades staan om actie te voeren’, zegt de mensenrechtenorganisatie hoopvol.

Het rapport Rights Today analyseert de stand van de mensenrechten in zeven regio’s: Afrika, Amerika, Oost-Azië, Europa en Centraal-Azië, Midden-Oosten en Noord-Afrika, Zuid-Azië en Zuidoost-Azië.

Het wordt gepubliceerd naar aanleiding van de zeventigste verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, de eerste globale mensenrechtentekst die in 1948 aangenomen werd door wereldleiders.

Traditionele waarden en het gezin

Uit Amnesty’s analyse blijkt dat het aantal wetten en beleidsmaatregelen die vrouwen beperken in hun fundamentele rechten en vrijheden, toeneemt. Vooral het recht op seksuele en reproductieve gezondheid ligt onder vuur.

‘Verschillende wereldleiders beweren verdediger te zijn van traditionele waarden en het gezin, maar in de realiteit voeren ze een beleid dat vrouwen hun rechten ontzegt’

Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen

In Polen en Guatemala bijvoorbeeld proberen de autoriteiten strengere abortuswetten door te duwen. In de Verenigde Staten (VS) worden de budgetten voor centra voor gezinsplanning zwaar teruggeschroefd, waardoor de gezondheid van miljoenen vrouwen in gevaar gebracht wordt.

‘Verschillende wereldleiders hebben de aanval ingezet op vrouwenrechten en hanteren schaamteloos een misogyne retoriek. Deze leiders beweren verdediger te zijn van traditionele waarden en het gezin, maar in de realiteit voeren ze een beleid dat vrouwen hun rechten ontzegt’, zegt Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen.

Protest

‘In ons jaaroverzicht zien we gelukkig ook dat we de proteststem van vrouwen niet mogen onderschatten. Vrouwenrechtenbewegingen zijn uiteraard niet nieuw, maar het afgelopen jaar zagen we wereldwijd weer meer vrouwen de straat op trekken om vrouwenrechten vurig te verdedigen.

‘Zo is er bijvoorbeeld de Latijns-Amerikaanse vrouwenbeweging Ni una menos, die erin slaagde een massa volk te mobiliseren zoals nooit tevoren.’

In India en Zuid-Afrika protesteerden duizenden tegen wijdverspreid seksueel geweld. In Saoedi-Arabië en Iran voerden vrouwen moedig actie tegen respectievelijk het rijverbod en het verplicht dragen van de hoofddoek. In Argentinië, Ierland en Polen werd er massaal gedemonstreerd tegen strenge abortuswetten. In de VS, Europa en Japan namen miljoenen mensen deel aan vrouwenrechtenmarsen.

In de cel

Vrouwelijke activisten wereldwijd steken hun nek uit om onrecht aan te kaarten, maar zetten daardoor hun leven en vrijheid op het spel. Zo is er Ahed Tamimi, een jonge activiste die onterecht opgesloten werd omdat ze durfde op te komen voor de rechten van Palestijnen.

Loujain al-Hathloul, Iman al-Nafjan en Aziza al-Yousef zitten dan weer in een Saoedische cel omdat ze campagne voerden voor vrouwenrechten. Marielle Franco werd eerder dit jaar brutaal om het leven gebracht in Brazilië omdat ze zich onbevreesd inzette voor mensenrechten.

Mensenrechten in Europa

In Rights Today neemt Amnesty International naast de globale ook de regionale tendensen onder de loep.

‘Drijvende kracht achter deze trend is de wij-zij-retoriek van verschillende Europese politici en het angstbeleid dat ze voeren’

Wies De Graeve

Ook in Europa staan fundamentele rechten en vrijheden onder zware druk. Intolerantie, haat en discriminatie zijn in opmars op Europees grondgebied. Bovendien krijgen kritische stemmen en organisaties steeds minder ruimte om het beleid van de overheid te beoordelen.

‘Drijvende kracht achter deze trend is de wij-zij-retoriek van verschillende Europese politici en het angstbeleid dat ze voeren. Bepaalde groepen zoals migranten en vluchtelingen worden als zondebok bestempeld voor reële sociale en economische problemen waar burgers terecht een antwoord op verwachten. Dit soort beleid is een sluipend en gevaarlijk gif’, zegt De Graeve.

Hongarije, Polen, Turkije

De situatie in Hongarije zou overal alarmbellen moeten doen afgaan, stelt Amnesty in het rapport.

De regering-Orbán voert de strijd tegen mensenrechten verder op en communiceert trots over inbreuken op het Europees en internationaal recht. Rechten van migranten en vluchtelingen worden niet gerespecteerd, het recht op vreedzaam protest werd ingeperkt, daklozen worden als misdadigers behandeld en het voortbestaan van legitieme middenveldorganisaties staat zwaar onder druk.

Ook in Polen wankelt de rechtstaat en in Turkije raast de repressiegolf vernietigend verder, concludeert de organisatie.

België geen eiland

Volgens Amnesty International is ons land in deze internationale tendens geen eiland. Het zette enkele positieve stappen maar liet in 2018 ook belangrijke steken vallen.

‘In 2018 toonde ons land zich duidelijk bezorgd over de aanval op mensenrechten in bijvoorbeeld Polen, Burundi of Jemen. België en minister Reynders in het bijzonder streven ook naar de invoering van een soort periodieke evaluatie van de staat van de rechtsstaat binnen de EU, wat zeker positief kan zijn’, zegt De Graeve.

‘Wij verwachten dat België zich internationaal een mensenrechtenkampioen toont’

Wies De Graeve

‘Maar tegelijk gingen wapenleveringen aan Saoedi-Arabië onverminderd door. Ook het politiek gekrakeel rond het VN-Migratiepact is bijzonder pijnlijk. Dit Global Compact is een belangrijke stap vooruit in de uitwerking van een internationaal kader over migratie.’

VN-Veiligheidsraad

In een wereld waarin mensenrechten steeds meer worden aangevallen, verwacht Amnesty dat België meer en beter doet. Onder meer in de schoot van de VN-Veiligheidsraad, waar België vanaf januari 2019 voor twee jaar een zitje heeft.

‘Wij verwachten dat België zich internationaal een mensenrechtenkampioen toont. Ons land moet het zitje in de Veiligheidsraad aanwenden om mensenrechten hoog op de internationale agenda te zetten en de aanvallen op het mensenrechtenkader te stoppen.’ zegt De Graeve. ‘België moet zich bijvoorbeeld engageren om de aanzwellende vrouwenrechtenbeweging te ondersteunen door activistes beter te beschermen en een forum te geven.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content