Japans Art Nouveau Museum te koop na ramp Fukushima

Sotheby’s brengt de grootste collectie art nouveau kunst onder de hamer sinds een kwart eeuw. Dat is op zich al nieuws, maar het betreft bovendien een belangrijke museumcollectie uit Japan, bestemd voor een nieuw museum dat er niet komt, onrechtstreeks door de nucleaire ramp van Fukushima.

De Japanner Takeo Horiuchi zette in de jaren ’90 in Nagoya in Japan een privémuseum op van zijn immense collectie werken van Louis Comfort Tiffany. Takeo Horiuchi reisde de wereld rond om kunstwerken uit de Belle Epoque te kopen. Eerst legde hij zich vooral toe op de Amerikaanse Arts & Crafts van Tiffany, maar daarna ontdekte hij ook het Japonisme, de kunst die in de tweede helft van de 19de eeuw, vervaardigd werd door Europese ateliers.

Japonisme

Het Japonisme was een belangrijke kunststroming die begon na 1853, nadat Japan zijn grenzen, onder militaire druk van de States, openstelde, waardoor de Japanse kunst in het Westen bekend werd en snel hyper populair geraakte. Onrechtstreeks was het Japonisme de inspiratie bron van de Arts & Crafts beweging en daarna ook van de Art Nouveau, ook Jugendstil genaamd, die bloeide tussen 1890 en 1914. Collectioneur Takeo Horuichi geraakte eveneens in de ban van de Europese Art Nouveau van Japanse inspiratie geproduceerd door beroemde glas- en meubelateliers als Gallé, Majorelle, Lalique, Guimard en Daum.

In de jaren ’90 van de twintigste eeuw was hij een van de vele Japanners die de prijzen voor deze Art Nouveau op veilingen in Europa en de States opdreef door er recordbedragen voor neer te tellen. In die tijd verhuisden bijvoorbeeld de mooiste Gallé lampen steevast naar het land van de Rijzende Zon.

AardbevingenTakeo Horiuchi exposeerde zijn enorme collectie als een heus museum, het Garden Museum, en plande de bouw van een nieuw museum aan de voet van de heilige berg Fuji. Normaal zouden daar volgend jaar de werken zijn begonnen voor de bouw van dit museum, maar de nucleaire ramp van Fukushima gooide roet in het eten. Precies door deze ramp zag Horiuchi af van zijn plannen. Omdat men in het gebied rond de Fuij in de eerst komende dertig jaar minstens drie zeer zware aardbevingen verwacht, wat uiteraard rampzalig zou zijn voor een museum vol glaskunst!

Daarom besloot hij om het museum niet te bouwen en om de collectie van de hand te doen, aldus art nouveau experte Cécile Verdier van Sotheby’s France. Het grootste gedeelte van de collectie van het Garden Museum werd verkocht aan de collectioneur Allen Michaan uit Californië die zijn eigen privémuseum uitbouwt. Alle werken van Tiffany werden al naar de States verscheept. Maar de collectie Europese Art Nouveau uit de voormalige collectie Horiuchi, wordt geveild bij Sotheby’s in Parijs.

Primeur

De veiling is eigenlijk een primeur, omdat het bijna een kwart eeuwen geleden is dat Sotheby’s een volledige veiling wijdde aan de Art Nouveau. De jaren ’90 waren immers dé jaren van de Art Nouveau revival en de grote hype van het impressionisme, beide hangen ook kunsthistorisch wat samen. Vooral Japanse verzamelaars hoestten toen enorme bedragen op voor Art Nouveau meubels en glaswerk.

Ondertussen werd het op die markt veel kalmer, aldus experte Cécile Verdier, maar de markt is zich stilaan aan het herpakken. Verdier merkt op dat er in Japan nog steeds belangstelling bestaat voor Art Nouveau met een Japanse swung. Nu zouden ook enkele Chinese verzamelaars interesse tonen voor deze kunst. Volgens haar zal een deel van de collectie zeker in de richting van het Verre Oosten verdwijnen.

AanbodDe collectie van het voormalige Garden Museum is ook bijzonder qua aanbod, met onder meer vroeg glaswerk en meubilair van Emile Gallé. Er zit ook een volledige eetkamer van Gallé bij die hij rond 1890 ontwierp voor Henry Vasnier. Daarnaast zijn er ook exquise meubels van Louis Majorelle, Hector Guimard en Abel Landry. Voor de liefhebbers zijn er ook affiches, onder meer van Toulouse Lautrec, alsook glas van Daum.

Piet Swimberghe