Christie’s verkoopt drie borden die de crisis van 1720 herdenken.
Je kunt best wat leren van het verleden, want onze huidige economische crisis is lang niet uniek, ook vroeger werden we daar om de haverklap door geteisterd. Christie’s Amsterdam verkoopt volgende woensdag, 14 december, drie borden die de ‘South Sea Bubble’ van 1720 herdenken.
De windhandel is van alle tijden? Ooit gehoord van de tulpenhandel en peperhandel? Eeuwen geleden investeerden goedgelovige kopers en speculanten in tulpenbollen en peperbollen waarvan de prijs na een hoogtepunt voor eeuwig de dieperik in zakte. Velen verkwisten zo hun fortuin. Maar de mens is nooit geleerd en precies daarom vonden kunstenaars dit een leuk onderwerp om te illustreren. Het onbezonnen speculeren werd zelfs op Delfts aardewerk vereeuwigd.
De drie prachtige satirische bordjes (geschat op 1.500 à 2.500 euro stuk) die volgende week worden afgehamerd hebben betrekking op de zogenaamde ‘South Sea Bubble’ van 1720. Dit beursdrama ontkiemde toen de roddels en risicovolle speculaties over de rijkdommen die de Britten in Zuid-Amerika konden halen uit de hand liepen. De South Sea Company, die de aandelen van deze compagnie op de markt bracht, kon de ronkende verhalen niet verwezenlijken. Daardoor geraakten talloze investeerders hun centen kwijt. Zelfs Gulliver’s Travels auteur Jonathan Swift en natuurkundige Sir Isaac Newton zagen de ‘Bubble’ niet aankomen en verloren hun fortuin.
Crash
Zelfs voor de beurs instortte circuleerden er in Nederland en Groot-Brittannië satirische prenten en borden die het doen en laten van de South Sea Company hekelden. Christie’s veilt nu een deel van een zesdelige serie ‘Commedia dell’ Arte’ borden, zo genoemd vanwege de afbeelding van komische figuren uit ‘Het Groote Tafereel der Dwaasheid’, een boek deze windhandel op de korrel nam.
De borden vormen een rijmpje over de crisis. ‘Pardie al mijn actien kwijt’ betekent ‘Pardoes al mijn aandelen kwijt’ en ‘Weg gekke actionisten’ verwenst de aandeelhouders van de South Sea Company. Op het bord ’50 percent op Delft gewonnen’ staat de stad Delft symbool voor de daar gevestigde bedrijven die in de speculatieve hype werden meegezogen. Deze leuke borden waren beslist een vriendengeschenk voor een bedrogen speculant.
Piet Swimberghe
De ‘South Sea Bubble’ borden zijn onderdeel van Christie’s veiling van Adellijke en Bijzondere Privécollecties op 13 en 14 december, waarin meer dan 860 kunstwerken onder de hamer komen.
