Wat is deze oude Lampe Belge nog waard? En hoe oud is die eigenlijk? Is het wel een petroleumlamp, of een olielamp?
Petroleum werd een lichtfestijn.
De olielamp en de petroleumlamp zijn niet hetzelfde. Eeuwenlang werden olielampen gebruikt die wel eens durfden walmen en niet weinig licht gaven. Er werd olie van plantaardige en van dierlijke oorsprong gebruikt. Maar door de komst van petroleum als brandstof voor een lamp ging er een wereld open. Voor onze voorouders was petroleum immers een mirakel, want de petroleumlamp gaf zoveel meer licht! Na het midden van de 19de eeuw kwam de gezuiverde petroleum in grote hoeveelheden op de markt. Omwille van het ontploffingsgevaar werden er wel speciale branders voor ontwikkeld. Want in sommige oude olielampen kon er petroleum worden gebrand, maar niet zonder gevaar. Bij die petroleumlampen werd rekening gehouden met de afstand tussen de oliehouder en de brander. Die afstand werd vergroot opdat het reservoir niet teveel zouden worden verhit wat uiteraard aanleiding kon zijn voor een ontploffing!
Stinkolie
Petroleum, ook “stinkolie” genoemd in de volksmond, gaf een veel heldere vlam. Maar daarvoor heeft die vlam wel meer zuurstof nodig dan een gewone olielamp. De vlam kwam uit de pit die met een wieltje wordt op of neer gedraaid. Sommige grote lampen hadden een ietwat ingewikkelder constructie om de zuurstoftoevoer te vergroten. Als alles precies was afgesteld, dan ging de brandstof niet walmen. Anders kamp je met een hoger brandstof verbruik en een kleine vlam. De pit was, ook omwille van het explosiegevaar, in het oliereservoir omgeven door een fijn gaasje. De houders zelf waren meestal van glas of porselein. Meestal gaat het om een doorzichtig materiaal dat toelaat om de hoeveelheid brandstof te meten. De petroleumlamp werd een immens succes. Tegen 1900 was er al in vrij veel herenhuizen electrische verlichting. Op het platteland bleef de petroleumlamp echter tot in het interbellum in gebruik. Bijgevolg zijn deze lampen niet zeldzaam. Vanaf de jaren ’60 en ’70 werden het gezochte verzamelobjecten. Voor petroleumlampen werd destijds flink wat opgehoest. Zo’n lamp kostte al snel 250 à 350 euro. Tegenwoordig koop je ze voor een prikje: 25 euro of minder. Deze petroleumlamp in art nouveaustijl is goed voor 40 euro. De Lampe Belge is een merk dat vooral in ons land werd verdeeld.
