We zijn benieuwd naar de waarde van dit servies in Doorniks blauw!
Doorniks porselein.
Als men me vraagt om een inboedel te schatten, bots ik bijna steeds op wat Doorniks porselein. En nu en dan komt er nog een heel servies tevoorschijn, zoals hier. Helemaal volledig is het niet, maar het zou bijvoorbeeld kunnen worden aangevuld. Het vinden van Doorniks porselein in de inboedels van de burgerij of hogere klasse ligt voor de hand, omdat de Doornikse keramiekateliers, vooral in de 19de eeuw, massaal veel serviesgoed produceerden dat zeker in ons land, maar ook daar buiten, intens werd gebruikt. Eigenlijk verdween Doornik van deze prominente plaats in de loop van de 19de eeuw, toen de markt overspoeld werd met machinaal geproduceerde serviezen met gedrukte decors, bijvoorbeeld van Boch (La Louvière) of Regout (Maastricht). Het waren trouwens ook de gebroerders Boch die de Doornikse porselein manufactuur in 1851 hebben overgekocht.
Doornik
Doornik neemt een bijzondere plaats in als we het over de keramiekgeschiedenis hebben van de Lage Landen en West-Europa. Zo haalden bijvoorbeeld de Delftse aardewerkproducenten een deel van hun beste klei uit Doornik! Dus veel Delfts werd met Doornikse klei gebakken. We weten ook dat er al in 1670 in Doornik een soort Delfts aarewerk werd gemaakt door ambachtslui uit deze Hollandse stad. Doornik groeide in de 18de eeuw uit tot een van de toonaangevende centra voor faience en porselein. Het Doornikse porselein uit de tweede helft van de 18de eeuw stak zelfs Sèvres naar de kroon! Het werd toen ook over heel Europa uitgevoerd en was uiteraard van een uitnemende kwaliteit.
Eind 18de eeuw legde de Koninklijke en Keizerlijke porseleinmanufactuur van Doornik zich meer en meer toe op serviezen met blauwe decors. Deze serviezen zijn sneller, minder fijn geschilderd en waren in onderglazuurblauw. Ze konden in éénmaal worden afgewerkt en waren daardoor veel minder duur. De productie én de omzet verhoogde. In die tijd ontstond het decor ‘Ronda à la mouche’, met een struik waarboven een vogel of vliegje zweeft. De inspiratiebron voor dit decor kwam uit het Verre Oosten en het Saksische porselein. Het decor à la mouche, zoals het algemeen bekend is, kende heel veel bijval in de 19de eeuw. Ook dit latere servies met dit decor is al vrij ruw geschilderd en was dus destijds wat minder prijzig. Niet alle stukken komen uit hetzelfde servies, want er zijn nogal wat verschillen. Algemeen merken we op dat Doornikse serviezen tot voor 25 jaar een statussymbool waren. Wie de tafel ermee dekte had meteen succes. Tegenwoordig is er veel minder belangstelling voor en wordt het Doornikse porselein soms voor een prikje verkocht. Bordjes vind je op de vlooienmarkt soms voor een paar euro. Vormstukken zijn doorgaans wat duurder. Al bij al hoest je voor zo’n ensemble hooguit een 300 euro op, misschien wat minder, misschien wat meer. Vormstukken zijn nu zelfs wat minder in trek dan vroeger. de Sausboot blijft populair, maar niemand gebruikt nog een terrine…
De decor à la mouche is ook wat minder gezocht dan de eenvoudige decors met guirlandes, waarvan enkel de rand is versierd. Dit neemt niet weg dat ik zelf een liefhebber ben van Doorniks porselein en het ook dagelijks gebruik!
