Sommige Londenaren zijn van mening dat een val in de Thames je dood kan betekenen omdat de rivier zo vervuild is, maar toch gaat het Londense architectenbureau Studio Octopi er nu natuurbaden in aanleggen. Weekend.be ging langs om een praatje te maken met de fantasten achter dit bijzondere idee.
Stel je voor dat je een verfrissende duik kan nemen in het water van de Thames en kan zwemmen terwijl je uitkijkt op de Londen Eye, de Big Ben of de Tower Bridge. Dat moet een geweldige ervaring zijn. Dat is echter niet de enige reden waarom Chris en James van Studio Octopi met zo veel passie aan dit project werken. Ze vinden het gewoon zonde dat er zo weinig gedaan wordt met de Thames. Het is gigantisch veel publieke ruimte, maar wordt door niemand gebruikt.
Het idee ontstond toen Chris met zijn familie bij het meer van Zurich was. Hij was daar aan het zwemmen in een lido toen hij een sms kreeg van de Architecture Foundation en de Royal Academie of Arts met de vraag of Studio Octopi wilde meedoen aan een wedstrijd over de ontwikkeling van de Thames . Hij dacht: “Als de Zwitsers in een groen slijmerig meer durven springen, dan durven Londenaren dat misschien ook wel in de Thames.” Die gedachte bleek het begin van de Thames Bath Project.
“We hebben bewezen dat mensen echt zitten te wachten op dit project. We krijgen nu nog steeds e-mails van mensen die te laat waren voor de kickstarter maar ons nog geld willen geven.”
Hallo Chris. Thames Bath begon dus als een inschrijving opLondon as it could be now . Was het vanaf het begin af aan al duidelijk dat het plan echt gerealiseerd zou kunnen worden? Of was het vooral een hypothetisch idee?
In het begin ging het meer om het idee inderdaad. Toen ik uiteindelijk goed naar het ontwerp keek, dacht ik: “Dit zou eigenlijk nog best goed kunnen zo”. We kregen er ook veel goede reacties op; mensen werden steeds enthousiaster over het idee en wij zelf ook. We vergaten eigenlijk dat er nog veel fouten in het idee zaten; je kon er bijvoorbeeld op sommige plaatsen makkelijk vanaf vallen en we wilden gewoon zomaar metalen palen in de grond slaan. Eigenlijk was het best een raar idee. Toch zijn we er verder mee gegaan en hebben we het ontwikkeld tot wat het nu is. Dat had ik eigenlijk niet gedacht. De vraag is niet langer of het zwembad er gaat komen, maar wel wanneer.
De lido’s die jullie nu willen bouwen, zien er heel anders uit dan de eerste tekeningen. Waarom hebben jullie het ontwerp zo erg veranderd?
Dat heeft het meeste te maken met de waterkwaliteit. Sinds de jaren vijftig is de rivier dood verklaard. De generatie van mijn ouders is opgegroeid met het idee de rivier giftig was, dat je zou sterven als je erin zou vallen of dat men je lichaam zou moeten leegpompen. Nu is de waterkwaliteit beter dan dat ze jaren is geweest. Er zwemmen zelfs weer vissen en zoetwatergarnalen in de Thames. Het probleem van lekkend rioolwater in Thames blijft helaas nog bestaan. Ze zijn nu bezig met het vervangen van de riolering, maar dat gaat zeker nog tien jaar duren. Het idee dat wij ingediend hadden voor de wedstrijd ging uit van de situatie met nieuwe riolen en zou het water direct uit de Thames gebruiken. Het waren lido’s net onder het wateroppervlak – het water uit de Thames zou er dus gewoon in stromen – maar de mensen zouden wel beschermd zijn tegen de stroming.
Na de wedstrijd kwamen er heel veel mensen naar ons toe met de boodschap dat het geen tien jaar mocht duren voordat de lido’s gerealiseerd zouden worden. Mensen wilden ze nu. Daarom zijn we opnieuw begonnen en hebben het huidige ontwerp bedacht. Daarin is het zwembadwater nog steeds afkomstig van de rivier, maar wordt het eerst gefilterd door riet aan de buitenkant en door een extra filter aan de binnenkant. Het bedrijf waarmee we samenwerken, heeft aangegeven dat op deze manier het water net zo schoon wordt als water uit een bergbron.
Na nog enkele aanpassingen werd ook dit tweede idee met open armen ontvangen. We hadden het idee om op de kant de kleedhokjes en de douches te maken, maar mensen wezen ons er al snel op dat het wandelingetje vanaf de kade tot op de lido een walk of shame in het drukke stadsdeel zou gaan worden. Dat was eigenlijk de belangrijkste feedback op dit ontwerp. In ons nieuw ontwerp hebben we echt gekeken naar hoe we er, meer dan alleen een zwembad, ook een publieke ruimte van konden maken.
Jullie besloten om van de Thames Bath een Community Interest Company te maken. Waarom?
Een CIC is een bedrijft dat zijn omzet gebruikt voor het ontwikkelen van openbare en publieke ruimte(s). Het is Londen niet zo makkelijk om publieke ruimte te creëren. Er zijn namelijk heel wat verplichte veiligheidsmaatregelen, zoals het plaatsen van beveiligingscamera’s aanwezig zijn, vaste sluitingsuren, soms zelfs beveiliging. We hebben toen besloten de Thames Bath als een CIC af te scheiden van Studio Octopi. Onze lido was namelijk meer dan een idee vanuit Studio Octopi, het is echt een op zichzelf staand project bedoeld om de publieke ruimte in Londen te verbeteren.
“Iedere lido zal verschillende soorten bezoekers aantrekken, afhankelijk van waar op de Thames ze geplaatst wordt. Dat lijkt me fantastisch: elke lido weerspiegelt zo de lokale demografie.”
Hoe uitdagend was dit project?
Het was vanaf de start al extreem uitdagend. Natuurlijk zijn er alle technische aspecten waarvan het nog maar de vraag is of het wel mogelijk is. Maar overleg met specialisten lost veel op. We waren in het begin bijvoorbeeld heel bang dat de lido erg zou schommelen bij grote golven. Dat, in combinatie met de onvermijdelijk natte vloeren, zou ervoor kunnen zorgen dat mensen hard kunnen vallen. Onze ingenieur heeft ons gelukkig verzekerd dat dit niet zal gebeuren. Het is fijn dat we al zo veel experts hebben die ons adviseren over de realisatie van de lido. Het helpt uiteraard ook heel erg in de gesprekken voor financiële steun, als je kan aangeven dat echte ingenieurs meewerken en zeggen dat het kan.
In het begin hebben we dit project helemaal zelf gefinancierd. Dat werd op een gegeven moment te duur. Het was niet meer haalbaar om het project dan verder te ontwikkelen. Dat is het moment dat we zijn gaan kijken naar crowdfunding, wat een spannende periode opleverde.
Het was inderdaad de vraag of jullie het zouden halen.
De kickstarter duurde dertig dagen. Een week voor de deadline zaten we op 75.000 van de benodigde 125.000 pond. Het zou erg moeilijk worden, maar toen liep het ineens storm. Vier dagen voor het einde van de kickstarter behaalden we ons doel en gingen we er zelfs nog flink overheen. Uiteindelijk zijn we geëindigd op 142.726 pond. Het waren verschrikkelijke stressvolle weken. Iedere dag heb ik mails gestuurd naar mensen, bedrijven en nieuwsinstanties voor extra aandacht een steun. Ik heb het duizenden keren getweet en op facebook gezet. Helaas kregen we vanuit de media niet heel veel extra aandacht. Toch hebben we het gehaald, en nog ruim ook. We hebben bewezen dat mensen echt zitten te wachten op dit project. We krijgen nu nog steeds e-mails van mensen die te laat waren voor de kickstarter maar ons nog geld willen geven.
De lido zou tegen het einde van 2016, begin 2017 klaar kunnen zijn. Ik hoop dat het lukt, anders word ik gek. We steken hier erg veel tijd, energie en passie in. Ik kan niet wachten tot het moment daar is dat de eerste lido af is. We moeten ook wel door blijven gaan. We kunnen niet op ons gat blijven zitten en wachten, dan lopen we het risico dat iemand anders er met het idee vandoor gaat.
Jullie beginnen met één lido. Is dit niet wat weinig voor alle mensen in London en alle toeristen? Het kan toch niet anders dan dat het heel populair gaat worden?
Ik hoop heel erg dat het immens populair gaat worden. Maar we beginnen inderdaad maar met één lido. Dat komt omdat we maar geld hebben om er één te bouwen. Als dit een succes wordt, willen we er het liefst wel vier of vijf bouwen.
Bovendien kunnen ze door technische redenen niet veel groter gemaakt worden. Ik maak liever een paar verschillende lidos dan een grotere. Iedere lido zal verschillende soorten bezoekers aantrekken, afhankelijk van waar op de Thames ze geplaatst wordt. Dat lijkt me fantastisch: de ene wordt dan bijvoorbeeld vaker bezocht door mensen die in de stad werken, en een andere meer door toeristen. Elke lido weerspiegelt dan de lokale demografie.
“Ons concept is zo interessant voor steden omdat je veel kan halen uit je natuurlijke wateren. Heeft een stad een vieze of vervuilde rivier, dan gooi je er een van onze lido’s in en kan de stad nog altijd rustig de rivier schoonmaken.”
Hebben jullie al andere locaties op het oog om lido’s te bouwen?
Zelf waren we daar eigenlijk nog niet echt mee bezig. Toch hebben we al verzoeken gekregen van andere steden die ook interesse hebben in de lido’s. We hebben berichten gekregen uit Leeds, Bristol en zelfs Seattle. Het is fijn om te horen dat ons idee zo snel verspreid is. Het maken van een lido in de Thames is extra ingewikkeld door de sterke stroming en grote wisseling in waterstanden, dus als het hier lukt, kan het overal lukken.
Hoeveel geld gaat het opleveren?
De kosten voor een bezoek liggen zo rond de vijf pond. We hebben dit gebaseerd op de prijzen van andere openbare zwembaden in Londen. Het meeste zal opgaan aan onderhoud en het ontwikkelen van de andere lido’s. Wij zullen er zelf niet rijk van worden, dat staat vast.
Ons concept is zo interessant voor steden omdat je veel kan halen uit je natuurlijke wateren. Heeft een stad een vieze of vervuilde rivier, dan gooi je er een van onze lido’s in en kan de stad nog altijd rustig de rivier schoonmaken.
Hoe gaan jullie nu verder?
Het eerste doel is gehaald en de eerste lido gaat er komen. Mensen kunnen natuurlijk nog steeds doneren.Voor de andere lidos hebben we in totaal 11 miljoen pond nodig, hoe we daar dus aan gaan komen, is nog onduidelijk. Het zou fijn zijn, nu we hebben bewezen dat mensen dit willen, dat we ook wat financiële steun kunnen krijgen van de overheid, maar dat is voorlopig toekomstmuziek. Nu zijn we volledig zelfvoorzienend dat is ook een fijn idee.
We gaan binnenkort praten met bedrijven die eventueel willen helpen bij het uitbaten van kiosken op de lidos of onderdelen willen sponseren. Misschien is er wel ergens een filantroop die gewoon graag wil helpen. Dat laatste zou extreem fijn zijn. Het moet natuurlijk wel een publieke ruimte blijven, het mag zeker geen dure of branded attractie worden..
Allereerst zullen we maar eens de bouwvergunningen en bouwplannen verder realiseren. Dan kunnen we het succes van de eerste lido voor zich laten spreken.
(Wil je helpen, een bijdrage leveren of ben jij de filantroop waar de Thames Bath project op zit te wachten? Bezoek dan zeker even de site van Thames Bath)
(MvdW)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier