Wat moet je zien?

Leiden is een eerder kleine stad, maar telt ruim 2700 monumenten. Van hofjes over kerken en molens tot musea. Al is de stad zelf, met zijn grachtjes en talrijke bruggen, al een bezienswaardigheid op zich. En ook zijn bijnaam ‘de Sleutelstad’ dankt Leiden aan een van zijn bezienswaardigheden.

De voornaamste kerk is namelijk genoemd naar Sint-Pieter, de schutspatroon van Leiden. Oorspronkelijk is de kerk gesticht als grafelijke kapel in 1121. Daarna is ze in fases verder opgebouwd. Sinds de 16e eeuw heeft ze min of meer haar huidige vorm. Al wordt ze sinds 1975 niet meer als kerk gebruikt, maar voor evenementen van bijvoorbeeld de universiteit. Eén van de bezienswaardigheden van de kerk is het graf van schilder Jan Steen. Een andere imposante kerk in het centrum van Leiden is de Hooglandse kerk. Haar indrukwekkendheid dankt de kerk aan haar 65,70 meter brede dwarsschip, dat het breedste gotische schip ter wereld is. En aan haar enorme vensteroppervlak, dat het grootste kerkglasoppervlak van Nederland is. Daardoor valt er ook een enorme hoeveelheid licht binnen in de kerk.

Vlakbij prijkt de Burcht. Dit houten kasteel ligt op een motte, een kunstmatig ontworpen heuvel. Een beklimming van de steile trap is misschien zwaar, maar je inspanning wordt alleszins beloond met een prachtig uitzicht over Leiden.

Universiteitsstad

Een ander erg oud gebouw in de stad is Het Gravensteen. Het werd zo genoemd door de omwonenden, omdat een stenen gebouw erg uitzonderlijk was in de vroege Middeleeuwen. Oorspronkelijk was het een versterkte toren die bij de grafelijke hoeve hoorde, later werd het getransformeerd tot de officiële stadsgevangenis en nu doet het dienst als universiteitsgebouw.

Ook het Academiegebouw uit 1516 behoort tot het universiteitspatrimonium. Gelegen aan de bekendste gracht van Leiden, het Rapenburg, vormt het het hart van de Leidense universiteit. De laatste jaren heeft het vooral een ceremoniële functie gekregen. Vroeger was de Sterrenwacht van Leiden boven op het dak gevestigd. Aangezien hij opgericht is in 1633, is het wereldwijd het oudste universiteitsobservatorium. Tegenwoordig vind je het observatorium ‘Oude Sterrewacht’ in het nieuwe J.H. Oortgebouw.

“Gouden” gebouwen

Aan diezelfde Rapenburg ligt de Bibliotheca Thysiana, die in 1653 bij testament opgericht werd door de jonge jurist Joannes Thysius (1622-1653). Uitzonderlijk aan deze bibliotheek is dat de particuliere bibliotheek compleet bewaard is. Bovendien is het de enige bibliotheek in Nederland uit de 17e eeuw die nog in zijn oorspronkelijke behuizing zit.

Daarnaast stamt ook De Waag uit die 17e Gouden eeuw. Zoals de naam doet vermoeden was het gebouw de plaats waar allerlei goederen gewogen werden. Tegenwoordig vinden er culturele evenementen plaats. Qua architectuur is het een mooi voorbeeld van Hollands Classicisme.

Karakteristieke hofjes

Erg karakteristiek voor Leiden zijn het stadhuis en de hofjes. Door de turbulente geschiedenis bestaat het stadhuis namelijk uit stukken muur van uiteenlopende periodes. Al mag het gebouw, dat aan de oever van de Nieuwe Rijn ligt, wel de breedste renaissancegevel van Nederland op zijn naam schrijven. Kenmerkend voor de hofjes is dat een aantal kleine huisjes er rond een ommuurd binnenplein liggen. Het Anna Aalmoeshuis is één van de oudste van de 35 Leidse hofjes. Vooral de kleine kapel voor de bewoners is erg uniek.

Verspreid over de stad vind je heel wat gedichten in verschillende talen op de Leidse gevels. Die benadrukken het internationale karakter van de stad. Ook liggen er heel wat grachten en dus ook bruggen. Daarnaast is Leiden omgeven door een grote, nog intacte grachtengordel: het Singelpatroon. Die bestaat op zijn beurt uit verschillende delen, zoals de Witte Singel en de Zijlsingel. Vroeger lagen er op regelmatige plaatsen stadspoorten, zoals de maniëristische Morspoort en de classicistische Zijlpoort. Al zijn enkel deze poorten, beide ontworpen door Willem van der Helm, bewaard gebleven van de oorspronkelijk acht stadspoorten.

Foto: Bartruff voor Holland.com

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content