Frans-Polynesië

Wat hadden Brel en Brando gemeen met Gauguin? Een fascinatie voor Frans-Polynesië, een kluitje onwezenlijk mooie eilanden in het al even onwezenlijke blauw van de Stille Zuidzee.

Frans-Polynesië is ontmoedigend uitgestrekt: 115 eilanden, verdeeld over 5 archipels, die bovendien behoorlijk ver uit elkaar liggen. Om een idee te geven: als we de Markiezen in de buurt van Oslo zouden situeren, zouden de Genootschapseilanden voor de Bretoense kust liggen, Tahiti bezuiden Parijs, Mangareva in Roemenië, en zou de Austral-archipel van Bilbao tot aan het zuidoosten van Sardinië reiken.

Polynesië werd ook behoorlijk laat bevolkt: terwijl de Fidji’s, Tonga en Samoa al tussen 2500 en 300 voor Christus waren bewoond, bereikten de eerste zeevaarders de Markiezen pas in het jaar 300. Vandaaruit waagden ze zich een eeuw later tot aan het Paaseiland, twee eeuwen later tot op Hawaï, drie eeuwen later tot aan de Gemeenschapseilanden.

De geschiedenis van Polynesië is er een van zeiltuigen en stoutmoedige zeevaarders met zo goed als geen middelen. Het wordt me snel duidelijk dat de zee de enige weg is om een deel van de charme van de eilanden te herontdekken.

De eerste Europeanen voeren pas 230 jaar geleden langs en werden gecharmeerd door de vriendelijkheid van de inwoners. En hoewel de scheepvaart sindsdien behoorlijk is toegenomen, zijn de plaatsen voor reizigers aan boord schaars.

Het leven op de eilanden is altijd noodgedwongen van een verbijsterende eenvoud geweest. De kano’s, waarmee gigantische afstanden werden afgelegd, waren van romp tot zeil uit plantaardige materialen gebouwd, soms voorzien van een soort terrasje waarop een tentvormig hutje was gebouwd. Aan land beperkte de voedselvoorraad zich tot vis, bananen, kokosnoten, varkens.

Gauguin en Tahiti

De vrouwen die Gauguin zo voortreffelijk in beeld heeft gebracht, zijn er nog steeds en hebben niets van hun aantrekkelijkheid verloren. Ze zijn sterk en gespierd, met brede schouders en trage, elegante gebaren.

Wie Tahiti zegt, denkt aan Gauguin, maar toeristen die verwachten er veel sporen van hem terug te vinden, komen bedrogen uit. In 1965 ging in het Papeari-district aan de zuidkust van Tahiti een Gauguin-museum open waar je zijn turbulente levensloop kunt volgen en een overzicht krijgt van de huidige locaties van zijn meest bekende werken. De originelen die er tentoongesteld zijn, zijn helaas van dubieuze kwaliteit.

Gauguin was trouwens vrij vlug uitgekeken op Tahiti, dat hij veel te verwesterd vond. De drie laatste jaren van zijn leven sleet hij in Atuona op Hiva Oa, een van de Marquesas-eilanden, op 1300 km ten noordoosten van Tahiti, waar hij op hetzelfde kerkhof begraven ligt als Jacques Brel.

In deze verkruimelde wereld verplaatst een mens zich met het vliegtuig. Moorea, het andere Bovenwindse Eiland vlakbij Tahiti, ziet er vanuit de lucht uit als een smaragdgroene slapende kamhagedis.

Moorea schoot veel later uit de zee op dan Tahiti en de charme van zijn vulkaantoppen en weelderig begroeide hellingen is veel dramatischer. Het meest spectaculaire uitzicht biedt het Belvédère, vanwaar je uitkijkt over de kegel van Mount Rotui die tussen twee adembenemende baaien oprijst.

Vlakbij ligt het Marae Titiroa, de grootste van een groep gerestaureerde tempels, waar vroeger oogstgewassen, vis, honden en varkens aan de goden geofferd werden. Mensenoffers kwamen maar uiterst zelden voor, beweert onze gids zuinig. De tiki, ruwe buikige sculpturen van goden en geesten, zijn grotendeels in musea terechtgekomen.

Oogstrelend niets

Bora Bora moet een van ’s werelds meest idyllische eilanden zijn, met massieve basaltrotsen boven transparante lagunes en heerlijke, met hibiscus omzoomde stranden. Uit de weelderige begroeiing wijzen acht grote kanonslopen dreigend de azuurblauwe lucht in, maar de Japanse verrassingsaanval kwam er nooit.

Vanuit de lucht ziet Manihi er breekbaar uit: een krakeling met een randje poedersuiker omringd door het grote blauwe niets. Manihi is een motu, een vlak koraaleiland waarvan een cynicus zou kunnen beweren dat er niets, maar dan ook niets te zien is.

Maar zelden neemt niets zulke oogstrelende vormen aan als hier: wuivende palmen boven hagelwitte verlaten stranden, waar enkel een haastig wegscharrelende krab of het geluid van een vallende kokosnoot de rust verstoren.

Bron: Weekend Knack

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content