Waarom jonge Duitse neonazi’s zich als hipsters kleden

Skinny jeans, totebags en baarden hebben de Lonsdale jasjes, combat boots en geschoren hoofden vervangen. Duitse neonazi’s hopen hierdoor minder agressief over te komen en op die manier meer mensen te overtuigen van hun idealen.

Skinny jeans, totebags en baarden hebben de Lonsdale jasjes, combat boots en geschoren hoofden vervangen. Duitse neonazi’s hopen hierdoor minder agressief over te komen en op die manier meer mensen te overtuigen van hun idealen. In een uitgebreid artikel op de website van Rolling Stone kunnen we lezen dat het tijdperk van de nipster – neonazistische hipster – is aangebroken. De jonge Duitse neonazi’s kleden zich niet alleen zoals hipsters, ze houden ook blogs bij, presenteren veganistische kookprogramma’s en verkleden zich in beren.

Neonazisme in de mainstream

Patrick Schroeder, de presentator de neonazistische online televisieshow FSN.tv, legt uit aan Thomas Rogers van Rolling Stone dat hij de laatste twee jaar heeft geprobeerd om het neonazisme een vriendelijker en hipper voorkomen te geven. Hij geeft zelfs seminaries over hoe jonge neonazi’s zich kunnen kleden op een manier die niet bedreigend overkomt. Hij is van mening dat jongeren uit alle subculturen zich kunnen aansluiten bij extreemrechts. ‘Als de nipster kan bestaan in de mainstream, zie ik het als de toekomst van onze beweging,’ aldus Schroeder. De Amerikaanse skinheads zijn voor hem een voorbeeld van hoe het absoluut niet moet: ‘Het lijkt wel alsof ze constant op weg zijn naar een verkleedpartijtje.’

Social media strategieën

Experts merken op dat de visuele aanwezigheid van Duitse neonazi’s op Facebook, Twitter, Tumblr, Instagram en andere sociale media gesofisticeerder wordt. De kleding die de extreemrechtse jongeren dragen op foto’s zijn hipper en veel moeilijker te herkennen als neonazistisch dan de outfits van hun voorgangers.

Ook Andy Knape, de voorzitter van de Junge Nationaldemokraten, de jongerenbeweging van de NPD, kiest voor hippe sneakers en praat met een zachte, rustige stem. ‘We willen onszelf niet afsluiten van de wereld,’ vertelt Knape aan de interviewer. ‘Zo zie ik rap en hiphop als manieren om onze boodschap over te dragen op grote groepen.’ Ook YouTube is een handig platform om aansluiting te vinden bij jongerenculturen. Zo maakten Knape en zijn team een Harlem Shake video waarin een bord met ‘heb meer seks met nazis’ omhoog wordt gehouden. De aanvoerder van de JN omschrijft de video als ‘nieuw, modern, maar niet decadent.’ Ook verkleedde een extreemrechtse groepering zich in Cookie Monster om flyers uit te delen aan schoolkinderen en protesteerde een man in een berenkostuum (de ‘deportatiebeer’) voor een Turkse winkel.

Toch blijft de relatie tussen de Duitse neonazi’s en de Amerikaanse cultuur problematisch. Enerzijds willen ze de Duitse/Germaanse cultuur promoten en de Duitse taal beschermen, anderzijds zijn ze opgegroeid in een wereld waarin de Amerikaanse popcultuur en trends overvloedig aanwezig zijn. Net door deze gebruiken over te nemen en zich te kleden als hipsters, kunnen ze het agressieve en bedreigende imago van zich afschudden. Maar met het gevaar hun Duitse identiteit uit het oog te verliezen.

Het jaar van de hipster

Zowel Knape en Schroeder besluiten dat jonge neonazi’s mogen dragen wat ze willen, zolang ze maar de ‘juiste’ ideeën hebben over immigratie. Door deze relaxte houding wordt het veel moeilijker om neonazi’s op te sporen en te bestrijden. Christoph Schulze, een linkse activist, legt uit dat de neonazistische beweging constant evolueert. ‘Dit is het jaar van de hipster’, klinkt het. Maar hoe lang dat zo zal blijven, kan hij niet met zekerheid zeggen.

Simone Rafael, hoofredacteur van Netz Gegen Nazis, legt uit dat het imiteren van linkse looks typisch is voor extreemrechtse groeperingen. De neonazistische jongeren zien hoe populair dieren- en milieurechten zijn bij aanhangers van links en adopteren deze idealen in hun scene. Ook de kledij van linkse idealisten worden overgenomen. Eerst bestond deze look uit een zwarte hoodie, een zwarte broek en een T-shirt met Che Guevara. De laatste twee jaar veranderde dat in de typische hipsterlook met onder andere grote brillen, baarden en totebags met grappige quotes.

Afscheid van de ‘mannelijke’ stijl en cultuur

Met deze nieuwe look, nemen de jonge neonazi’s afscheid van de typische ‘mannelijke’ stijl en cultuur die de beweging doorgaans prefereert. Rafael merkt op dat deze evolutie erg strategisch is. Met behulp van selfies en blogposts brengen neonazistische jongeren zichzelf en hun ideologie onder de aandacht van mensen uit andere kringen. En dat op een bedachtzame, esthetische, subtiele en zachtaardige manier. Zo moeten we vaak aandachtig de hashtags bestuderen, vooraleer duidelijk wordt dat een Instgramfoto afkomstig is van een neonazi. Op die manier kan neonazistisch gedachtegoed onze huiskamers binnensluipen zonder dat we het meteen doorhebben. Bewerkt met een retro Instagramfilter of in de vorm van een bebaarde beer. (LP)