Waarom ecologischer leven je gelukkiger zal maken in 2017

Groener leven maakt je minder afhankelijk, en doet je flink wat geld uitsparen. Een paar gezonde voornemens voor het nieuwe jaar

Groener leven maakt je minder afhankelijk. Van autoconstructeurs bijvoorbeeld, of van de voedingsindustrie, de energiemultinationals en de overheid. Groener leven is goed voor je psychische en lichamelijke gezondheid, omdat je meer buitenkomt en meer beweegt. En groener leven kan je flink wat geld uitsparen, omdat je minder nodig hebt: minder spullen, minder machines, minder energie. Krijg weer grip op je leven door zelf meer dingen te gaan doen, in plaats van iemand te betalen om het voor je te doen. En beleef opnieuw lol aan doodgewone dingen.

Fiets, ga te voet, en deel je auto.

Je snel en efficiënt verplaatsen in je wijde omgeving met een minimum aan overlast, en intussen aan je conditie en gezondheid werken: als de fiets al niet bestond, moesten ze hem dringend uitvinden. Je bevindt je nog eens in de echte wereld, in plaats van hermetisch afgesloten in een geklimatiseerd voertuig met radio, gps en gsm, verbonden met van alles en nog wat, behalve met je eigen omgeving. Monsterfiles, treinstakingen en brandstoftekorten, op twee wielen peddel je er fluitend langs. En met een elektrische fiets verdubbel tot verdriedubbel je zelfs je actieradius. Hij gebruikt dan ook wel energie, maar slechts een schijntje van wat je wagen allemaal opsoupeert. Bovendien zou je verbaasd staan van wat je allemaal op je tweewieler vervoerd krijgt. Kleine tip: een oude binnenband is bijzonder geschikt om grotere ladingen op je bagagedrager te binden. En weg, die ellendige zoektocht naar een parkeerplaats.

Zijn we niet al te veel de slaaf geworden van de machine die ons de vrijheid beloofde?

Zelfs te voet leg je meer afstand af dan je denkt, als je er even je tijd voor neemt. En je zou nog verbaasd zijn hoeveel mooie plekjes je in je eigen omgeving ontdekt, die je anders niet eens opmerkt van onder je rijdende stolp. Een parkje, of een mooie straat die je nooit is opgevallen. Voor een kantoormens is het sowieso heilzaam om nu en dan eens de benen te strekken, of lucht te ademen die niet door een ongezonde airco is geblazen.

Af en toe toch eens een auto nodig? Doe aan autodelen: je neemt en betaalt een auto voor de periode dat je hem gebruikt. En daarna kan iemand anders ermee wegrijden. Een veel efficiënter en doordachter gebruik van de dure machine die een auto is. En het geeft veel autodelers een gevoel van bevrijding niet met handen en voeten gebonden zijn aan iets wat uiteindelijk maar een transportmiddel is (en aan je werkgever die je vaak het voertuig ter beschikking stelt). Want zijn we niet al te veel de slaaf geworden van de machine die ons de vrijheid beloofde? (En geldt dat overigens ook niet voor onze smartphones en onze computers?)

Kweek en maak je eigen voedsel.

Niet alleen kookboeken en -programma’s boomen, maar ook moestuinieren is weer helemaal in. En dat is niet verwonderlijk in tijden waarin we helemaal vervreemd zijn van ons voedsel, dat kant-en-klaar verpakt in de supermarkt ligt. Slechts een handvol multinationals controleren het gros van onze voedselvoorziening, megabedrijven waar we zo goed als niets van afweten. We kunnen alleen maar hopen dat ze het beste met ons voorhebben. Want een buffer hebben we nauwelijks, mocht er ooit wat fout lopen. Over het belang van moestuintjes wordt dan weleens smalend gedaan. Maar in twee wereldoorlogen hebben ze een groot deel van de bevolking voor honger behoed. En in de Sovjet-Unie, met zijn rampzalige landbouwpolitiek, waren ze een heuse schaduweconomie, een onmisbare aanvulling op het anders wel zeer karige menu.

Voor wie geen tijd of plaats heeft om zelf groenten, fruit of dieren te kweken, zijn er tegenwoordig steeds meer zelfpluktuinen: je betaalt de boer bij het begin van het jaar, en kunt daarna naar believen zelf gaan oogsten op zijn velden. Geen voedselkilometers, geen verpakkingsafval, en gegarandeerd groenten van het seizoen. Zelf planten, zaaien en oogsten brengt je weer in contact met de bron van alle leven, die zoveel van onze trivialiteiten overstijgt.

Geen voedselkilometers, geen verpakkingsafval, en gegarandeerd groenten van het seizoen

Het is een gezonde bezigheid. En hoe meer van die kleine, diverse bedrijfjes er in je omgeving zijn, hoe veiliger je voedselvoorziening. Want mocht de grootdistributie ooit haperen, dan wil je kleine bedrijfjes in de buurt die de lokale markt kunnen bevoorraden, in plaats van monoculturen bestemd voor de export.

Ook energie kan weer úw energie worden.

Iedereen kent wel dat hulpeloze gevoel wanneer de elektriciteit uitvalt. Komt er geen stroom meer binnen, dan rest er ons vaak nog weinig meer dan in bed te gaan liggen. Want er is zo goed als niets meer dat nog werkt. Maar ook daar kun je je tegen wapenen: er zijn tal van opwindbare lampen en radio’s op de markt, verlichting en laptops op zonne-energie, of apparaten die niet meer op elektriciteit werken, maar gewoon op spierkracht.

Die dingen zijn niet alleen leuk – op kampeertrip zijn we gek op ‘het simpele leven’ – ze kunnen ook helpen om serieus te besparen op energie: ecoblogster Green Evelien slaagt er zelfs in met een gezin van vijf personen toe te komen met 350 kWh/jaar, terwijl het landelijke gemiddelde voor een gelijkaardig gezin maar liefst 5450 kWh/jaar is. Geef toe, er zit nog behoorlijk wat rek op uw besparingsinspanningen.

Maar dan nog blijven we voor onze energiebevoorrading veel te afhankelijk. Als een energiegigant beslist om ons zonder stroom te zetten, dan is er weinig wat we kunnen doen. Tenzij ervoor zorgen dat we zelf weer stroom gaan maken. Gemakkelijker gezegd dan gedaan?

De moderne mens is in se een erg hulpeloos wezen, die voor letterlijk al zijn basisnoden afhankelijk is van tal van externe en anonieme instanties. En dat zorgt voor stress.

Overal ten lande verschijnen er energiecoöperaties die inzetten op wind-, zon- en waterkracht, op slimme besparingen en innovatieve technologieën. Het zijn groepen burgers die hun eigen energievoorziening weer zelf in handen nemen. Hun aandeel in de totale stroomproductie is nu nog klein, maar groeit. En ze hebben de wind in de wieken, want met de smart grids en micronetten van de toekomst wordt het mogelijk de elektriciteitsproductie veel meer lokaal te regelen. En dus is het best mogelijk dat die nu zo vaak vervloekte windturbine in uw buurt, er binnenkort voor zorgt dat bij u het licht blijft branden terwijl ze elders in het donker zitten.

De moderne mens is in se een erg hulpeloos wezen, die voor letterlijk al zijn basisnoden afhankelijk is van tal van externe en anonieme instanties. En dat zorgt voor stress. Groener leven zorgt ervoor dat u zich weer autonomer kunt verplaatsen, voeden, verwarmen en verlichten. En dat u weer enige controle krijgt over die basisbehoeften. Dat geeft gemoedsrust in een wereld waarin oude zekerheden in ijltempo voor de bijl gaan.