Op het keukeneiland pronkt een half verslonden ibericoham, in de tuin groeien mandarijntjes en aan de muren hangt Catalaanse kunst tussen zelfgemaakte portretten en dierengeweien. Spanje is nooit ver weg ten huize De Roeck-Arques. “Hier voel ik me thuis, meer nog dan in Spanje”, aldus fotografe Isabel Miquel Arques.

De zon schijnt door de ramen van het gigantische herenhuis, dat dienst doet als gezinswoning en atelier – Isabel is getrouwd met Jan De Roeck en samen hebben ze vier kinderen. Het aroma – een melange van gemalen koffiebonen, Spaanse ham en sinaasappels – komt ons tegemoet. De thermometer geeft 27 graden Celsius aan, en even lijkt het alsof we in Spanje zijn, misschien wel in Lleida, de geboortestad van de fotografe. Tot ik het portret van Hilde Van Mieghem aan de keukenmuur spot. “Dat is een werk uit mijn fotoboek Portret met garnaalkroket, mijn eerste grote project na onze verhuizing van Amsterdam naar Antwerpen. Ik wilde een beeld van België schetsen vanuit Spaans perspectief. Ik ben toen beginnen nadenken wat België voor mij betekende. Drie termen kwamen in mij op : cultuur, kwaliteit en joie de vivre. En die drie termen vind je steevast rond de Belgische keukentafel. Zo ben ik op het idee gekomen om 47 Belgische kunstenaars en creatievelingen bij hun favoriet culinair product te portretteren. Met dat boek heb ik meteen naam gemaakt in België. Mijn eerste expo bij mijn huidige galerie, Ingrid Deuss, ging over de verhouding tussen Spanje en Antwerpen doorheen de geschiedenis. De Spanjaarden zijn hier heel lang geweest en dat merk je nog steeds. De twee landen liggen heel dicht bij elkaar.”

Hoe bent u in Antwerpen terechtgekomen ?

Isabel Miquel Arques: Ik werkte voor een fotograaf in Amsterdam en tijdens de laatste dagen van mijn stage daar ontmoette ik Jan. Hij werkte toen in de financiële sector. In dat prille begin van onze relatie is hij een paar keer naar Spanje gekomen en ik terug naar Amsterdam, maar op een bepaald moment moesten we een keuze maken. We zijn toen getrouwd en ik ben naar Amsterdam verhuisd. Tien jaar heb ik daar gewoond, om daarna twee jaar in Londen te verblijven, weer terug te keren naar Amsterdam en uiteindelijk in 2005 naar Antwerpen te trekken. Mijn man komt uit Hamme, maar hij is hier opgegroeid. Ik voelde me thuis in Amsterdam, maar misschien nog wel meer in Antwerpen. Deze stad staat veel dichter bij de Spaanse cultuur dan Amsterdam. Hier in Antwerpen vind ik de Spaanse manier van leven, met zachte en genereuze mensen. Ze delen graag hun huis en hun vriendschap, net als wij. In Londen is dat heel anders. Dat is een fantastische stad, maar ik vond het er moeilijk om te wonen. Daar was ik niet thuis, hier in Antwerpen wel.

Zou u zich in Spanje nog thuis voelen ?

Dat is een goede vraag, maar ik denk van wel. Ik ben er nu al 23 jaar weg en ik ga zelfs niet elk jaar terug. Zeker niet in de zomermaanden, dan vinden we het er te warm. Kijk, ik ben al bijna een echte Belg geworden (lacht). Maar ik hou nog wel steeds van Spanje, van de cultuur, van de tradities. Elk jaar stuur ik mijn jongste kinderen er op kamp. Onze kinderen zijn opgevoed in het Nederlands en het Spaans, maar dat is niet zo eenvoudig. Kinderen kiezen vaak voor de eenvoudigste taal en dat is de taal die ze op school leren. Maar ze mogen van mij de Spaanse taal en cultuur niet verliezen. Ze zijn nu eenmaal voor 50 procent Spaans. Ik vind het belangrijk dat ze een sterke band hebben met hun moederland.

U komt uit Lleida, een provinciestadje tussen Barcelona en Zaragoza. In Catalonië dus. Toch heeft u uw kinderen geen Catalaans geleerd.

Klopt. Catalaans is mijn moedertaal, maar als ik hun die taal had geleerd, dan zouden ze in Madrid Engels moeten spreken. Een taal mag in mijn ogen geen barrière vormen en daarom vond ik Castiliaans een betere, ruimere optie. Voor mij was Lleida trouwens te klein. De economie was er vroeger volledig – en nu nog voor het grootste gedeelte – gebaseerd op fruit en olijfolie. Van cultuur was weinig sprake. Ik wilde weg, ik wilde meer van de wereld zien. Toen ik er opgroeide was er ook veel beton en veel lelijke nieuwbouw. Het had weinig charme en gezelligheid. En dat heb ik net nodig : charme, gezelligheid, authenticiteit, warmte. Dat zie je ook in mijn interieur. Ik ga er wel nog graag op bezoek, omdat ik er nog familie heb wonen. Dat is vaak een mooi en ontroerend weerzien, maar ik voel me er niet meer thuis.

Wat is er dan zo fijn aan Antwerpen, of aan België in het algemeen ?

Ik hou enorm van kunst en cultuur en de kwaliteit van de Belgische en Antwerpse kunst en cultuur is ongelooflijk hoog. België is een klein land, maar als je het aantal grote kunstenaars ziet… Antwerpen staat bovendien ook open voor cultuur. Het is een magneet voor creatieve mensen. Meestal zeggen Belgen – in vergelijking met Nederlanders – eerst nee tegen een nieuw idee, om het even te laten bezinken en er later misschien op terug te komen. Maar tegen kunst zegt hier niemand ooit nee. Daar hebben Belgen onmiddellijk de volle aandacht voor, zonder vooroordelen. Dat vind ik fantastisch.

Bent u nooit bang om iets van uw Spaanse identiteit te verliezen ?

Eigenlijk niet. Ik benadruk mijn Spaanse identiteit ook niet extra in België. Sommige mensen doen dat misschien sneller, net om die identiteit te bewaren. Maar ik heb daar niet zo’n last van. Ik wil ook niet dat mijn kinderen overdreven Spaans zijn. Ze moeten weten waar ze vandaan komen en ze mogen trots zijn op hun afkomst, maar ik heb liever dat ze mensen van de wereld zijn en niet enkel Vlaams of Spaans. Ik spreek hier in België ook zelden af met Spaanse mensen. Toevallig is een vriendin van me, die hier iets verder woont, half Spaans en half Belgisch. Ik koester het feit dat we samen Spaans kunnen spreken, maar ik zal nooit een half uur gaan rijden om ergens met landgenoten af te spreken. Ik hoef ook niet per se naar Spaanse restaurants. Ik heb wel altijd Spaanse producten in huis, maar ik eet die liever hier dan in een ’typisch Spaans restaurantje’.

Welke streken of steden in Spanje kunt u de Vlaamse toerist aanraden ?

Galicië. Die hele regio is ongelooflijk mooi, authentiek, intiem en sfeervol. Ze heeft iets mysterieus, iets nostalgisch. De mensen zijn er bijzonder vriendelijk, de natuur is simpelweg prachtig en het eten fantastisch. Om de een of andere reden voelt het er voor mij heel Spaans aan. Die regio heeft haar identiteit zeer goed weten te behouden. Ook Barcelona vind ik een geweldige bestemming. Je hebt er de zee, de bergen, prachtige architectuur, het bruist er van het leven. Maar net als Amsterdam loopt die stad gevaar. Gevaar onder de voet gelopen te worden door het massatoerisme. In december ben ik er nog met mijn gezin geweest en ik vond het gruwelijk om entree te moeten betalen voor Parc Güell. Dit was nooit de bedoeling van Gaudí. Zijn idee om een park voor de hele stad te bouwen is voor de volle honderd procent verdwenen. Je ziet er geen spelende kinderen, geen stedelingen, enkel toeristen die slaafs een parapluutje volgen. De ziel verdwijnt uit de stad. Gelukkig zijn er in Barcelona nog plekken waar je rustig kunt wandelen. Toch vrees ik dat het ook niet lang meer zal duren voor die plekken ingepalmd zijn door toeristen en winkeltjes met toeristische rommel. Als alternatief kan ik Bilbao en San Sebastián aanraden.

Meer info over het werk van Isabel vindt u op isabelmiquelarques.com.

Tekst Sebastiaan Bedaux & foto’s Wouter Van Vaerenbergh

“Antwerpen is een magneet voor creatieve mensen”

Fotografe Isabel Miquel Arques ruilde Lleida met veel plezier in voor Antwerpen

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content