Je vader heeft minnaressen, je moeder pakt graag uit met seksuele veroveringen. Hoe kijk je daar als kind naar en hoe beïnvloedt het je eigen relatieleven ? Drie verhalen over ontrouw van ouders.

‘De ontrouw van mijn moeder bepaalde mijn leven’ – (Karin, 57)

Toen ik nog op school zat, kreeg een klasgenoot een veel jonger broertje. De leerkracht wist toen niks beters te verzinnen dan aan de hele klas te vertellen dat de vader een scheve schaats had gereden. Ik zweeg. Ontrouw van vaders, dat werd nog getolereerd. Maar vreemdgaan door een moeder, dat was pas taboe. Nochtans stak mijn moeder zelf haar ontrouw niet onder stoelen of banken. Misschien is dat nog het enige dat ik aan haar bewonder : dat ze niet, zoals vele mannen of vrouwen, stiekem een buitenechtelijke relatie had, maar alles open en bloot beleefde. Ze pakte er nog het liefst mee uit.”

“Mijn moeder was een aantrekkelijke vrouw, maar ook dominant en onbetrouwbaar. Haar kinderen stonden altijd in de schaduw, ze koos ronduit voor zichzelf. Zo was ze vaak de deur uit, zodat ik steevast op mijn jongere zus moest passen. Leuk was anders.”

“Moeders minnaars waren een collega van mijn vader, de vader van een klasgenoot, partners van beste vrienden : voor niets of niemand schrok ze terug. Haar veroveringen waren niet per se mannen die ze ook in haar hart droeg, ze verleidde ze gewoon omdat ze het kon. Eén minnaar lag in de bovenste lade, en daar heeft ze op haar tachtigste nog altijd een relatie mee. Toch is hij nooit weggegaan bij zijn vrouw.”

“Mijn ouders zijn uiteindelijk wel gescheiden, ik was toen negentien. Mijn zwaar vernederde vader vertrok met lege handen. Tot dan was hij ook voor ons vrij afwezig. Tien jaar geleden is hij overleden. Ik denk dat hij mijn moeder altijd graag is blijven zien.”

“De ontrouw van mijn moeder heeft veeleer onbewust mijn leven bepaald, maar dan wel in grote mate. Omdat ik vast van plan was om beter te doen dan zij, stelde ik mijn leven volledig in het teken van mijn kinderen. Dat kwam mijn man goed uit, een partner die achteraf bekeken veel gemeen had met mijn moeder. De communicatie zat eigenlijk nooit echt goed.”

“Toen bleek dat mijn man een van mijn dochters had misbruikt, was het huwelijk helemaal ten dode op geschreven. Mijn moeder wenste zich ‘niet met de scheiding te bemoeien’. Dat gebrek aan steun vergeef ik haar nog altijd niet.”

“Wat haar zelf altijd dreef ? Misschien haar eigen depressieve moeder. Borderline? Is ze zelf ooit misbruikt ? Lang heb ik blijven hopen op excuses. Maar gesprekken draaiden op niks uit. In haar ogen heeft ze niks fout gedaan. Als er al een halve schuldbekentenis kwam, dan geraakte die via andere familieleden tot bij mij. Nu hoop ik niet meer op een ‘sorry’. Ik denk dat ze het gewoon niet over de lippen krijgt. Klinkt het hard of onbegrijpelijk als ik zeg dat haar dood een opluchting zou zijn ? Anderzijds : zou het mijn leed kunnen verzachten ? Nu hoop ik vooral dat het goed komt met mijn eigen kinderen.”

‘Biecht ontrouw op aan om het even wie, maar niet aan je eigen kind’ – (Helena, 49)

Mijn ouders hadden een goede relatie, en leken op bepaalde momenten nog altijd verliefd. Ik zorgde er als puber bijvoorbeeld voor dat ik altijd even aanklopte als ik in de avonduren de woonkamer binnenging, omdat ze soms zaten te kussen. Behoorlijk goede signalen dus, vooral omdat ik andere verhalen kende. Als de vriendinnen van mijn gescheiden grootmoeder kwamen kaarten, was ik in mijn hoekje getuige van minder vrolijke bekentenissen : bedrog, vreemdgaan… Relaties waren niet altijd rozengeur en maneschijn, dat wist ik.”

“Tussen mijn moeder en vader liep er iets mis door een medisch probleem van mijn moeder. Hun seksueel leven werd wellicht een tijdlang op pauze gezet. In die periode, ik was toen al begin de dertig, kwam mijn vader op een dag op bezoek en vertelde me koudweg dat hij een minnares had. Ik was geschokt. Natuurlijk was ik niet blij met het feit op zich en vond ik het verschrikkelijk voor mijn moeder, maar ik wist ook dat verliefd worden en vreemdgaan gebeuren. Relaties zijn ingewikkeld. Wat me trof, was dat hij het een goed idee vond om dit aan mij te vertellen. Het was respectloos tegenover mijn moeder, en wat moest ik ermee? Hij plaatste me in een onmogelijke situatie en maakte van mij een leugenaar toen hij vroeg om niets aan mijn moeder te vertellen. Bij het stoofvlees met frietjes moest ik doen alsof alles zijn normale gangetje ging, terwijl ik heel slecht ben in ‘doen alsof’. Ik herinner me een gesprek in haar keuken, een paar weken later. Ze vertelde stil dat ze dacht dat er iets aan de hand was, en ik, ik kon haar alleen maar vastnemen en zwijgen. Later is mijn moeder zelf te weten gekomen wat er aan de hand was en heeft ze het me verteld. Weer wist ik niet wat gezegd, want het zou haar nog meer gekwetst hebben als ze wist dat ik al de hele tijd op de hoogte was.”

“Vaak heb ik me afgevraagd waarom mijn vader dit per se met mij moest delen. Eerlijkheid ? Schuldgevoel wegwassen? Twijfelachtig. Ik kom helaas niet verder dan dat hij het op dat moment zo opwindend vond dat hij het aan iemand kwijt moest. Maar vertel zoiets aan je voetbalmaat, vertel het aan iemand die ver van je gezin af staat, maar niet aan je kind. Dat heeft daar geen zaken mee en het verandert hoe dat kind naar jou kijkt.”

“Tussen mijn ouders kwam het gelukkig weer goed, maar de relatie tussen mijn vader en mezelf was na dit voorval veranderd. Terwijl ik hem vroeger zag als iemand die respectvol omging met mensen, besefte ik dat dat niet altijd zo was. Het was mijn moeder die hem op dat vlak in het gareel hield.”

“Zij is ondertussen overleden, mijn vader is hertrouwd, en onze band is veeleer afstandelijk. Hij heeft me ontgoocheld. Nogmaals : het gaat me niet om het feit dat hij een scheve schaats gereden heeft, daar heb ik geen oordeel over. Het gaat om hoe hij hiermee is omgegaan en hoe hij, door mij erin te betrekken, geen respect toonde voor mijn moeder of voor mij. Sinds zijn zogenaamde bekentenis heeft hij nog een paar keer bewezen dat hij niet stilstaat bij de gevolgen van zijn gedrag, en is mijn respect voor hem steeds verder afgebrokkeld.”

‘Ik kies voor mannen die me nooit in de steek zullen laten’ – (Lily, 22 jaar)

Dat mijn vader ontrouw was, heb ik zelf ontdekt. Op een dag vond ik op zijn computer een mapje met allerlei foto’s van hem en andere vrouwen. Eerst probeerde hij het nog te ontkennen door te verzinnen dat de foto’s dateerden van voor hij getrouwd was met mijn moeder. Maar ik ben niet van gisteren. Ik heb het toen aan mijn broer verteld. We waren tien en twaalf, en wisten eigenlijk al langer dat mijn vader minnaressen had. Ik vermoed dat mijn ouders zijn getrouwd omdat mijn moeder zwanger was. Na mijn geboorte liep het tussen hen al mis.”

“Mijn moeder heb ik eigenlijk nooit gelukkig gezien. Ze leed onder een gebrek aan liefde van mijn vader en kampte ook met allerlei ingebeelde ziekten. Maar weggaan bij mijn vader deed ze niet. Deels om financiële redenen – ze was huisvrouw – deels omdat ze een hecht gezin wilde blijven vormen voor haar kinderen. Ze was ook iemand die het conflict uit de weg ging. En ze was bang voor de buitenwereld : de schijn moest worden hooggehouden. Nochtans wist die hele entourage dat mijn moeder leed, niemand greep in. Nu verwijt ik mijn vader dat hij de stap niet eerder heeft gezet. Toch hebben ze uiteindelijk de scheidingsprocedure aangevat. Kort daarop is mijn moeder overleden. Nog altijd is de doodsoorzaak vaag. Het valt niet uit te sluiten dat ze een overdosis heeft genomen.”

“Heel kort na het overlijden van mijn moeder maakte mijn vader de relatie met zijn minnares openbaar. Die duurde op dat moment al enkele jaren. Ik had als kind het gevoel dat het verdriet om mijn moeder geen plaats kreeg : ik was een rouwende puber met een stiefmoeder, maar werd niet gezien. Het heeft ervoor gezorgd dat ik veel afstand nam van mijn vader en stiefmoeder.”

“Pas nu besef ik dat ik wellicht heel vroeg volwassen werd en dat mijn partnerkeuze is gekleurd door wat ik thuis meemaakte. Gelukkig had ik buitenshuis wél goeie relatievoorbeelden : ouders van vrienden waren best gelukkig samen, ik zag elders dat het anders kon. En ik zocht hier en daar natuurlijk surrogaatmoeders.”

“Vroeger kon ik niet goed alleen zijn. Ik zocht mannen die zich écht engageerden, soms was dit puur seksueel. Ik moest voor mezelf toegeven dat ik het libido en het karakter van mijn vader had. Nu ben ik rustiger en kies ik vooral mannen die me nooit in de steek zullen laten.”

“Als ik er nu op terugkijk, dan had ik het natuurlijk liever anders gehad. Ik wenste mijn moeder graag eens gelukkig te zien. Haar enige momenten van blijheid waren de dagen dat ze met mij kon winkelen. Ik heb er nu een dubbel gevoel bij. Ze trok zich op aan haar kinderen, maar het was ook door ons dat ze bleef. Een schuldgevoel hield ik er niet aan over, maar ik had haar er liever nog bij gehad.”

“Uiteindelijk ben ik er zelf uitgeraakt, zonder therapie of wat dan ook. Ik heb geluk dat ik kunst maak. Dit is mijn uitlaatklep. Het zal wel geen toeval zijn dat ik vaak werk rond lichaam, leven, en dood.”

Tekst Annelies De Waele

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content