Acht toppers aan tafel: na de spotlight, de feestdis

Vier mannen, vier vrouwen. Allemaal hebben ze wel iets te vieren. Omdat 2016 op de ene of de andere manier voor hen speciaal was.

Kreeg dit jaar een gouden medaille met het estafetteteam van de 4 x 100 meter, acht jaar na de Olympische Spelen in Peking, omdat in de winnende Russische ploeg een gedopeerde atlete zat.

We vonden toen al dat er iets niet juist was met die loopster. Ze kwam uit het niets. Toen we het zilver wonnen, was mijn eerste reactie: ‘Ik zal mijn medaille maar niet te ver wegleggen’. Maar na acht jaar verwacht je het niet meer. We hebben er geschiedenis mee geschreven: het was het eerste goud voor Belgische vrouwen in de atletiek op de Olympische Spelen.

Miste u in 2016 de topsport?

Ik mis het leven: ik heb jarenlang met mijn beste vriendinnen de wereld rondgereisd. Wat ik niet mis, is het ‘moeten’.

’s Ochtends wakker worden met pijn en weten dat je toch moet trainen. 24 uur op 24 alleen met je sport bezig zijn. Toen ik stopte (in 2013, red.), wilde ik af en toe nog meetrainen met de dames. Maar ik merkte dat ik altijd als eerste over de meet wilde komen. Voor je het weet, ben je weer vijf keer per week aan het trainen, dus ben ik er volledig mee gekapt.

Dit jaar was u te zien in het tv-programma Glammertime op Vier. Hoe valt dat mee?

Het blijft wennen. Eens je op televisie komt, denken mensen dat alles gepermitteerd is. Dan lijkt alle redelijkheid te verdwijnen. Lees maar eens de commentaren over De Slimste Mens op sociale media. Ik kijk niet naar mezelf op televisie, Jeroom (haar partner, red.) ook niet. We zijn blij met wat we doen, maar het is ook maar een job. Privé zijn we een veel discretere versie van onszelf.

Want vindt u de belangrijkste trend van 2016?

Ik merk dat sociale media meer en meer mijn leven overnemen. Ik ben constant met mijn gsm bezig: swipen, liken … We brengen bijna evenveel tijd in de virtuele wereld door dan in de realiteit. Zelfs als je hebt afgesproken met vrienden, zit iedereen na een tijd op zijn gsm. We moeten meer in het moment leven. Jeroom en ik houden daarom af en toe internetloze weekends.

Schitterde als callboy Jay Vleugels en werd in De Slimste Mens naar huis gespeeld door Olga Leyers.

Callboys, dat was seks én humor. Dat hebben we hier in Vlaanderen nog niet veel gezien, maar geef toe, wat is er leuker dan vrijen en de slappe lach krijgen? Het succes was echt straf. Er keken 500.000 mensen live, en met de uitgestelde kijkers erbij, meer dan een miljoen. Die laatsten hebben er echt bewust voor gekozen om te kijken. Als je iets maakt waar je echt achter staat, is dat maf. We voelden ook dat het echt leefde. Ik werd door Radio 1 gebeld over lavementen, iemand is de munt die Jay van de Vlooybergtoren gooide, gaan zoeken, er waren zelfgebreide truien met daarop RIP Jay Vleugels, en er is na de laatste aflevering zelfs een wake georganiseerd. Het was aan de andere kant ook goed om dit seizoen heel even in De Slimste Mens te zitten, zodat mensen konden zien dat ik niet echt op Jay Vleugels lijk.

Waar hebt u het afgelopen jaar van genoten?

Het maken van Callboys. Het is leuk om nieuwe mensen te leren kennen, maar nog leuker om met je beste vrienden te spelen. We zijn totaal anders, maar weten wat we aan elkaar hebben, al sinds de toneelschool. We zijn hard maar eerlijk, en dan voel je je echt op je gemak. Jan Eelen volgde ons al een tijdje en in 2015 zijn we eindelijk gaan samenzitten. Jan en Youri Boone schreven het scenario en wij fungeerden als klankbord. Jan geeft je het gevoel dat je veel vrijheid hebt, maar wel binnen de grenzen, want hij is een alleenheerser. Maar hij is even ongepolijst als wij en ondertussen ook een vriend.

Wat was uw hoogtepunt van 2016?

Ik ben onlangs peter geworden. De vraag kwam van een nicht die ik als een soort oudere zus zie, en ik was er echt door aangedaan. Het is een jongetje: Costin.

Wat heeft u dit jaar verrast?

De brexit. En Trump. Zwaar, zelfs. Ik heb een soort immuniteit voor alles wat niet in mijn nabije omgeving gebeurt, maar nu besef ik dat we de volgende jaren allemaal de impact zullen voelen.

Lid van Bazart, zorgde er voor dat de zin “Liever snel naar de hel dan traag naar de hemel” weken door uw hoofd spookte, en speelt in maart 2017 twee keer in een uitverkochte Lotto Arena.

Op het einde van ons eerste optreden in de AB begon de hele zaal te springen en dat was voor ons een klik. Wij voelden dat er van alles aan het gebeuren was. Er circuleert een filmpje van dat concert, en plots wilden mensen ons ook zien spelen. We openden Werchter en het stond er stampvol. Dit jaar is Bazart ontploft, onze festivalzomer was ongelofelijk. Zot, want in het begin van het jaar was ik nog gewoon aan het solliciteren. Maar we voelden dat het ons moment was en hebben ons gesmeten. Dat dit lukt met ons hartsproject, een Nederlandstalige band, is een droom. Omwille van dat Nederlands spreken we een heel breed publiek aan. Iedereen begrijpt ons, dat helpt. Maar we zijn onlangs zelfs op de RTBF geweest. We genieten keihard, maar weten ook dat het morgen zomaar gedaan kan zijn. Ik ben wat paranoïde op dat vlak, ik hou van zekerheid en wil niet twijfelen. Er is maar één weg, rechtdoor, en ik hoop dat we een duurzame groep zijn. Alles staat en valt met de muziek, dus dat is mijn drijfveer.

Wat heeft u dit jaar verrast?

De brexit en de verkiezing van Trump. Er gebeuren dingen waarvan ik dacht dat ze nooit zouden gebeuren. We zijn bang, van IS en van terrorisme. Dus misschien is het een natuurlijke reactie om een vaste hand te willen. Maar dat circus met Trump, daar ben ik echt van geschrokken.

En in positieve zin?

Dat er zoveel talent is in de wereld en nu alles gedeeld en geliket wordt, zie je mooie dingen gebeuren. Ik zag in Culture Club op Canvas een Belgische illustrator, Sammy Slabbinck, die collage artwork maakt en op Instagram gevolgd wordt door de zoon van Leonard Cohen. Zo kreeg hij de vraag om de cover van een album van Cohen te maken. Dat is supercool. Je hebt geen naam en faam nodig, noch de grootste budgetten, om toch met je talent aan de bak te komen.

Brak door als Tsar B. Ze wordt in zowat alle media getipt als de muzikale revelatie van het jaar. U kunt haar ook kennen als violiste bij School is Cool en van het duet Back to Black, dat ze samen met Oscar and the Wolf opnam voor de soundtrack van de film Black.

Ik zie mezelf meer als een artieste dan als een muzikante. Songs schrijven is maar een deel van wat ik doe. De videoclip, de podiumoutfits, het omzetten van de nummers naar een live set … Ik heb graag de touwtjes in handen. Ik vertrouw niemand zoals ik mezelf vertrouw. En ik wil bewijzen dat ik het zelf kan. De naam Tsar B is niet toevallig gekozen: het is een sprookjesachtige figuur die macht uitstraalt.

Wat heeft u verrast in 2016?

Dat het allemaal zo snel is gegaan. Ik was al twee jaar eigen nummers aan het schrijven, maar zonder dat ik wist wat ik ermee wilde doen. Na Back to Black is alles in een stroomversnelling gekomen. In november van vorig jaar is mijn eerste single Escalate gelanceerd en niet veel later stond ik voor mijn debuutconcert op het podium van de AB.Ik had tot dan veel steun gekregen van de pers, dus de lat lag hoog. Ik wist dat het er van de eerste keer boenk op moest zijn. Maar dat geeft me net een boost om er extra hard voor te gaan.

Wat zijn uw toekomstplannen?

Ik ben aan het werken aan een album. De nummers op mijn EP waren oosters getint, donker en melancholisch, alsof ik echt iets van me af moest schrijven. Ik heb het gevoel dat mijn nieuw werk ook andere kleuren bevat. Dat er meer humor en relativeringsvermogen in zit. Maar als ik het dan aan anderen laat horen, vinden ze het even donker als altijd (lacht).

Wat was voor u het hoogtepunt van 2016?

Het concert in de AB, de eerste keer dat mijn single Escalate op BBC Radio 1 werd gedraaid en natuurlijk Pukkelpop. Daar mocht ik dit jaar drie keer optreden.

Chef in restaurant De Veranda

Deze job moet in je hart zitten en mijn dagen vliegen echt voorbij. Dat is voor mijn vriendin en kinderen niet altijd makkelijk. Het is dus zeker een goede zaak dat we verhuisd zijn en nu boven de nieuwe Veranda wonen. Het is een intensieve aanloop van twee jaar geweest naar de nieuwe zaak, maar als je dan merkt dat die puzzel uiteindelijk mooi in elkaar valt, is dat ontzettend fijn. Nu kan ik mijn kinderen dagelijks even zien. Vaak eten ze mee met het personeel vóór de service.

Waar hebt u van genoten?

Ik geniet elke dag. De zaak zit elke avond vol en ik heb een supergoede ploeg die ik vertrouw. Onlangs kregen we vijftien op twintig van Gault & Millau. Maar wat zegt zo’n cijfer? Zijn we beter dan iemand met veertien op twintig? Mijn focus ligt anders. We hebben een open keuken, en klanten komen weleens vertellen wat ze ervan vonden. Daar doe ik het voor. Ik heb in sterrenzaken gewerkt, dat niveau van koken spreekt me aan, maar die blasé omgeving is mijn wereld niet. Dus doe ik het anders. Zonder tafellinnen bijvoorbeeld. Dat was in 2010 gedurfd. Gelukkig is de culinaire wereld veranderd. Het keurslijf is weg, iedereen doet zijn eigen ding. Ik ook. Ik denk geen maanden na over een gerecht: wat ik doe, lijkt op een sneeuwbal rollen. Je begint met een idee, en dan groeit het aan. De vraag is: raakt mijn inspiratie ooit op?

Wat heeft u verrast in 2016 ?

De verkiezing van Trump. Ik begin elke dag om acht uur ’s morgens en werk tot na middernacht, veel van de buitenwereld komt er dus niet binnen. Maar hier kan niemand naast kijken. Het is al straf dat hij kandidaat was, maar dat hij ook nog wint, is bizar. Ik heb geen idee wat de concrete gevolgen zullen zijn, maar waar ik me veel zorgen over maak, is dat een massa Amerikanen die keuze maakte. Wat bezielt die mensen ? En kan dat hier ook ?

Wat was het dieptepunt van 2016 ?

Mijn grootvader is heel recent overleden. Hij was 88, maar op een week tijd was hij weg. Dat was keihard.

De Veranda, Lange Lobroekstraat 34, 2060 Antwerpen. www.restaurantveranda.be

Onderzoeksjournaliste, schreef jaren geleden een boek over de radicalisering in Molenbeek, dat vandaag opnieuw laaiend actueel is.

Het verleden kwam afgelopen jaar aankloppen, samen met de wereldpers. Ik schreef in 2006 Undercover in Klein-Marokko en ben daar toen over aangevallen. Ik was ‘een onnozel wicht’, maar ook ‘een nestbevuiler’. ‘Hoe durf je? ‘, was de teneur. Dat was voor mij een afgesloten hoofdstuk, maar plots werd mijn leven weer heel lawaaierig. Veel telefoons voor interviews en lezingen. Ik ging van zero to hero, toen bleek dat wat ik geschreven had, klopte. Het leek op eerherstel, maar het was ook scherp. Mensen die tien jaar geleden vroegen hoe ik durfde, zeiden nu dat ik veel te mild was geweest. Daarom voelde het niet goed.

Door de aanslagen kunnen we niet meer negeren wat er aan de hand is, maar we hollen de feiten achterna. Wat we nu nodig hebben, zijn geen zelfverklaarde jihadexperten, maar stilte. Om te kunnen luisteren naar de ander. We hebben weggekeken in de hoop dat het zou verdwijnen, en dat er alleen maar schoonheid zou overblijven. Maar dat is een soort laf optimisme. Het komt wel goed, daar geloof ik ook in, maar niet als we wegkijken.

Wat was uw hoogtepunt van het jaar?

De beklijvende gesprekken met Dirk De Wachter voor zijn boek De Wereld van De Wachter. Ik kan me enorm vinden in zijn cultuurkritisch optimisme.

Waar hebt u van genoten?

Ik ben veertig geworden, en dat voelt aan als twintig maal twee. Ik geniet van het leven, en van de keuzes die ik maak. Mijn opinie is verscherpt. Ik wil niet cynisch worden, maar ik ben blij dat ik nog kwaad kan zijn. Ik laat ook ruimte voor twijfel en koester dat zelfs, terwijl ik het vroeger lastig zou gevonden hebben. Fouten en vergissingen horen erbij. Dat is geruststellend en die geruststelling is een soort genot. Ik zou niet opnieuw twintig willen zijn.

Werkt bij Klara, is de helft van het podcastduo Vuile Lakens, schrijft een column voor Humo en bracht in 2016 haar eerste boek uit, De Plantrekkers.

Op de Boekenbeurs signeren voor anderhalve man en een paardenkop vond ik hilarisch. Ik schrijf niet om ‘schrijver’ te worden, dus vind ik die literaire wereld vooral geestig. Schrijven is een soort automatisme, iets wat ik altijd al heb gedaan. De verhalen dienen zich vanzelf aan. Ik vraag me soms af wat een roman nog kan doen, nu er zo veel goede verhalen verteld worden in series en in films. Maar daar is het een beetje zoals in het echte leven, je hebt het raden naar wat de personages echt denken. Literatuur kan de psychologie blootleggen, en in mijn roman neem je bij vele mensen een kijkje in hun hoofd.

Vuile Lakens is een uit de hand gelopen hobbyproject. Seks is een onderwerp waar Anaïs Van Ertvelde en ik sowieso veel over pingpongden, en zo kwam het idee van een podcast. Die is dit jaar echt ontploft. Ons uitgangspunt: over seks ben je nooit uitgeleerd en je kunt het vanuit zoveel invalshoeken bekijken.

Wat heeft u verrast in 2016?

Wat ik heel mooi vond, was de massale reactie van Poolse vrouwen, uit alle lagen van de bevolking, tegen het strenger worden van de abortuswet. Ze zijn erin geslaagd om die wet tegen te houden, en dat geeft me hoop over de kracht van massaal protest.

Is er een evolutie die u is opgevallen?

Er is te veel informatie en dat brengt me in de war. Alles is een ingewikkeld kluwen en je slaagt er als individu niet in om een overzicht te krijgen. Of om in te schatten hoe je feiten van leugens kunt onderscheiden. Dat is op de spits gedreven bij de Amerikaanse verkiezingen. Daar lijkt het alsof het niet uitmaakt wat je zegt, zolang je maar luid genoeg roept. Dus lees ik De Correspondent en hoop ik dan maar dat zij een goede samenvatting maken.

Wat was uw hoogtepunt van het jaar?

Als ik dat zou delen met veel mensen, zou het niet bijzonder meer zijn.

Waar hebt u van genoten?

Het herlezen van Madame Bovary van Flaubert. Ik was vergeten hoe briljant dat is.

Bracht zijn tweede langspeelfilm uit, Souvenir, met in de hoofdrol de Franse steractrice Isabelle Huppert. In België komt de film op 18 januari 2017 in de zalen. Souvenir was de afsluiter van het Filmfestival van Gent.

De première van een film is als een examen: eindelijk is het moment waar je zo lang voor gewerkt hebt daar, en je kunt er niets meer aan veranderen. Voor een perfectionist als ik is dat moeilijk, want ik zie altijd dingen die beter kunnen. Ik was trots, maar ook best zenuwachtig voor de vertoning in Gent: mijn ouders zaten in de zaal en het is niet niks om in eigen land het ‘dessert’ van het festival te zijn.

Hoe voelt dat aan, om bekender te zijn in het buitenland dan bij ons?

Het is gewoon zo gelopen. Mijn kortfilms deden het al goed op internationale festivals. Die trend heeft zich verdergezet bij mijn eerste film, Noordzee, Texas. Die heeft, bijvoorbeeld, langer in de zalen gedraaid in Thailand dan in België. Ook op Netflix doet hij het nog altijd goed. Het gevolg is dat de steun voor mijn projecten een beetje van overal komt. Mijn films spelen zich ook nooit af binnen de grenzen van één land, maar in een imaginaire sprookjeswereld die cinema heet.

U hebt dit jaar Isabelle Huppert geregisseerd. Hoe was dat?

De rol was voor haar geschreven, maar ik had nooit durven dromen dat ze het ook echt zou doen. Ze heeft al mijn kortfilms gezien en me verder ondervraagd. Geloof me, ze aanvaardt geen vage antwoorden. Ze wilde de rol graag: de complexiteit ervan sprak haar aan. Ze weigert het om zoals veel vrouwen van boven de zestig enkel nog gecast te worden als iemands moeder of grootmoeder. Het klikte ook goed tussen ons. In Frankrijk wordt zij gezien als een soort van godin. Ik merkte dat mijn Franse collega’s nogal starstruck waren. Mijn West-Vlaamse nuchterheid vond ze, denk ik, heel verfrissend.

Wie wenst u wat toe voor het nieuwe jaar?

Aan iedereen hetzelfde: meer liefde en verbondenheid, over de generaties heen. Sinds de uitvinding van de teenager in de jaren vijftig zijn de generaties uit elkaar gedreven. Iedereen zit nu op zijn eigen eiland, ver van de ander. Onlangs speelde Pink Martini, de band die de soundtrack van Souvenir maakte, in de Olympia in Parijs. Twintigers stonden er te shaken naast mensen van zeventig. Dat wens ik de wereld toe.

(Tekst Nathalie Le Blanc en Ellen De Wolf)