Zara kopieert Belgisch ontwerpster Toos Franken: ‘het is een oneerlijke strijd’

© -

Sneller, meer en voor minder, dat lijken wel de deviezen waarop fast fashion ketens gestoeld zijn, en is het dus niet onvoorstelbaar dat kledingreuzen als Zara regelmatig de mosterd elders halen. Dit keer was de Belgische ontwerpster Toos Franken de muze van dienst.

Er wordt wel eens gezegd dat imitatie de grootste vorm van vleierij is, maar wanneer grote ketens kleine onafhankelijke labels kopiëren is het toch vooral een aderlating. Nadat vorig jaar het Antwerpse juwelenmerk Studio Collect plots een van hun ontwerpen terugvond bij COS, en lingeriekoningin Murielle Scherre van La Fille D’O haar Fast Girls-bh tegenkwam in de webshop van H&M, is nu ook de Belgische ontwerpster Toos Franken slachtoffer geworden van de vervelendste diersoort op aarde: de copycats.

Franken startte in 2014 haar eigen modelijn, bestaande uit vrouwelijke basics met discrete kleuren en strakke lijnen. Haar collecties zijn gebaseerd op klassiek, gedetailleerd maatwerk dat ze recreëert tot draagbare kleding met een twist. Vorig jaar maakte Toos Franken haar debuut op de Amsterdam Fashion Week met de collectie Micro Manifesto, een collectie die haar verder dan de landsgrenzen zou moeten brengen. Dat wereldwijde succes is er sneller dan verwacht, want geen ander dan fast fashion keten Zara stak de appreciatie voor Franken niet onder stoelen of banken. Het Spaanse modemerk voegde recent een trui toe aan de huidige voorjaarscollectie die sprékend lijkt op een trui die de ontwerpster toen in Amsterdam over de runway liet gaan. Flatterend? Misschien. Wraakroepend vooral.

Massaproductie

“Het is extra jammer omdat ik net zoveel waarde hecht aan het duurzame, zeker voor Micro Manifesto”, laat de ontwerpster weten. “Ik ben echt vertrokken vanuit het idee om een zo duurzame, seizoenloze collectie te maken en om dan te zien dat een keten dat in massaproductie brengt en spotgoedkoop over de toonbank laat gaan… dat devalueert echt alles waar mijn ontwerp voor stond.”

Zara is misschien wel de meest bekende copycat van alle ketens. Seizoen na seizoen kan je voor een prikje de designs van Céline, Carven, Balmain en Fendi scoren in de winkelstraat van elke middelgrote stad. Deze grotere merken worden vooral in geraakt in hun allure en hun imago, maar kleinere ontwerpers, zoals Toos Franken of Studio Collect, kunnen echt verpletterd worden door de imitatieindustrie. Niet enkel ontbreekt hen de internationale klantenbasis of de naambekendheid die bij grote merken nog steeds de kassa doen rinkelen, maar weet de klant die de kopieën koopt vaak niet dat hij of zij een kopie aanschaft, net omdat ze het originele ontwerp nooit gezien hebben.

Auteursrechten

Valt hier dan niets aan te doen? Kleding wordt in principe auteursrechterlijk beschermd wanneer de ontwerper creatieve keuzes heeft gemaakt waardoor het kledingstuk afwijkt van andere ontwerpen op de markt. Een bepaalde print of snit bijvoorbeeld, of – je weet wel- oversized mouwen waar je door middel van ritsen extra volume mee kan creëren. In principe kan Toos Franken dus met beide truien naar de rechtbank stappen, maar daar wringt nu net het schoentje.

Volgens het juridisch platform Rechtbuigen is het belangrijk dat de rechter kan vaststellen dat de totaalindruk van de kledingstukken al dan niet verschilt. Hoeveel verschillen hiervoor nodig zijn is niet echter te zeggen. Soms kan één duidelijk verschil genoeg zijn, maar in een ander geval kunnen een aantal subtiele verschillen onvoldoende zijn. Een uitkomst in dit soort geschillen is vooraf dus nooit te voorspellen. Bovendien is een rechtzaak altijd een dure affaire, bevestigt Franken. “Zara of eigenlijk Inditex is een gigantisch bedrijf dat ongetwijfeld een leger gewiekste advocaten in dienst heeft voor dit soort geschillen. Het proces zou heel lang duren en verschrikkelijk veel geld kosten.”

Geld dat jonge labels vaak niet hebben, net omdat ze nog maar pas gestart zijn, op lokale en eerlijke wijze willen produceren of beiden, zoals Franken. De ontwerpster beseft dat het water onder de brug is, maar hoopt toch dat mensen beseffen hoe het eraan toegaat in de sector, in de hoop extra bewustwording te creëren. “Ik ben niet boos of verdrietig, maar het is zo stom omdat je weet dat het een oneerlijke strijd is. Nu zal er even stof opwaaien, maar dan gaat die heisa weer voorbij en is het aan het volgende slachtoffer.”

Toos Franken staat op 3 in onze 30 onder 30 van Knack Weekend. Lees hier ons interview met deze Belgische ontwerpster: ‘Als kleding goed gemaakt is, kan ze iedereen staan’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content