Primark gaat slachtoffers Bengaalse textielfabriek vergoeden

Primark werkt aan een compensatieplan op lange termijn voor de slachtoffers van de ingestorte fabriek in Bangladesh.

De Ierse kledingketen Primark werkt aan een compensatieplan op lange termijn voor de slachtoffers van de ingestorte fabriek in Bangladesh. Het bedrijf was een van de vele modeketens die zijn producten liet vervaardigen in de Rana Plazafabriek in Dhaka.

Eind vorige maand maakte Primark bekend dat het onmiddellijke hulp zou verschaffen aan de slachtoffers en hun families, waaronder ook aan arbeiders die werkten voor andere kledingmerken die actief waren in de fabriek. Associated British Foods, het moederbedrijf van Primark, hoopt de vergoedingen volgende week te starten met de bedoeling dit zes weken lang te doen. Dat meldt Vogue UK.

Naast die eerste kortetermijndonaties is tevens een tweede compensatieplan op lange termijn opgesteld op basis van een betrouwbare lijst van arbeiders die in de fabriek werkten (iets wat nog niet beschikbaar is), het vermogen van de slachtoffers om te kunnen werken in de toekomst, hun verlies van inkomsten en de noden van hun nabestaanden. In de derde fase zal Primark wekelijks voedselhulp blijven geven aan zowat duizend families. De instorting van de textielfabriek, waarbij meer dan 1100 doden vielen, vestigde de aandacht op de slechte werkomstandigheden van de kledingindustrie in Bangladesh en in andere ontwikkelingslanden.

“Ons bedrijf was de eerste om te erkennen dat onze leveranciers gehuisvest waren in het Rana Plaza Complex. Ons bedrijf was de eerste om zich te engageren tot het betalen van een compensatie aan de werknemers en hun nabestaanden. Ons bedrijf was de eerste in Groot-Brittannië om het Accord on Building and Fire Safety te ondertekenen”, liet Primark aan Women’s Wear Daily weten. “Primark breidt zijn hulp verder uit naar arbeiders die kleding maakten voor onze concurrenten. En ons bedrijf werkt zo snel mogelijk aan een plan om op lange termijn hulp te bieden aan de arbeiders van de textielfabriek.” Het charter voor meer veiligheid in de textielindustrie – dat als doel heeft om de fabrieksarbeiders te steunen en te beschermen in de toekomst – is ondertekend door verscheidene handelaars waaronder Primark, H&M en Zara. De Arcadiagroep, waartoe onder meer Topshop behoort, belooft dat het binnenkort zal tekenen.

Mooi, enkele van de grote spelers hebben hun verantwoordelijkheidsgevoel getoond door het akkoord te ondertekenen, maar wat kunnen wij als consument doen? Dat we nu plots allen en masse die grote winkelketens de rug gaan toekeren om onze toevlucht te zoeken in kleinere en meer ethisch verantwoorde kledingmerken, is een illusie.

In tijden van economische malaise wil de consument vooral weten welke grote modeketens ethisch verantwoorde, maar ook betaalbare kledij aanbieden. Journaliste Lucy Siegle van The Guardian helpt ons op weg met een lijst waarin het ethisch profiel van de sleutelspelers in de high street mode-industrie beschreven wordt. Houd onderstaande lijst dus in het achterhoofd als je wat meer ethisch verantwoord wil shoppen:

H&M

H&M werd alom geprezen omdat het de eerste was om het Bangladesh Charter te ondertekenen. De Zweedse kledingketen toonde zich bereid om meer transparant te zijn en gaf onlangs een gedeeltelijke lijst vrij van zijn leveranciers. Maar denk niet dat H&M daardoor volledig zijn handen in onschuld kan wassen, want onder meer van maatregelen voor hogere lonen is volgens actievoerders tot nog toe geen sprake.

Charter ondertekend? Ja.

Topshop / Arcadia

Het is algemeen geweten dat Topshop veel goede mensen met een gezonde honger naar ethische verandering in dienst heeft, zie de ethisch verantwoorde designcollecties van Topshop. Maar analisten zeggen dat je de winkelketen niet volledig kan scheiden van zijn moedermaatschappij Arcadia. De groep heeft zich nog niet aangesloten bij het Ethical Trading Initiative (ETI, een Britse alliantie van ondernemingen, ngo’s en vakbonden die streeft naar fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden voor werknemers wereldwijd) maar beloofde wel binnenkort het Charter te ondertekenen.

Charter ondertekend? Belooft om dat te doen.

Zara / Inditex

Insiders zien Inditax als een gemengd geval. Het bedrijf krijgt goede punten omdat het de slachtoffers van de ingestorte Spectrumfabriek in Bangladesh in 2005 heeft vergoed en het gekend staat voor zijn goede relaties met vakbonden, vooral in Europa. Maar desondanks is het niet duidelijk welk percentage van de kleding geproduceerd wordt in Europa. Daarenboven stellen critici dat Inditex een van de hoofdrolspelers is in het fast fashion businessmodel, een systeem dat de westerse consument een groot aanbod aan goedkope kledij biedt maar dat niet ten goede komt van de arbeiders in ontwikkelingslanden.

Charter ondertekend? Ja.

Marks & Spencer

M&S wordt geprezen door hervormers van de kledingindustrie omdat het al enige tijd maatregelen stimuleert om betere werkomstandigheden te creëren zonder hiervoor te wachten tot er een ramp plaatsvindt. De keten is gekend voor zijn stabiele, langetermijnrelaties met leveranciers. M&S is het enige bedrijf dat zich inzet om te garanderen dat zijn werknemers in ontwikkelingslanden een leefbaar loon uitbetaald krijgen. Maar opgepast, actievoerders zeggen niet te weten wat M&S precies verstaat onder een leefbaar loon. Ook willen ze minder de nadruk zien op het productiever maken van arbeiders in ruil voor betere lonen, maar meer op enkel betere lonen.

Charter ondertekend? Ja.

Gap

Enkele jaren geleden zou Gap nog de beste leerling van de klas geweest zijn. Na gelinkt geweest te zijn aan een reeks schandalen – waaronder die van de zogenaamde sweatshops – ontpopte het Amerikaanse kledingmerk zich tot een soort van ethische baanbreker. Maar actievoerders klagen dat Gap op dat vlak stilgevallen is en er bijna geen sprake meer is van zijn grensverleggende maatregelen om de kledingproductie schoon te maken. Het krijgt nu steeds meer kritiek op zijn te grote nadruk op de eigen controlesystemen en het al te veel waarde hechten aan managementsystemen. Gap belooft wel dat het zich zal houden aan zijn nieuwe veiligheidsprotocollen.

Charter ondertekend? Nee. Gap is wel bereid om het Charter te ondertekenen maar enkel en alleen als er bepaalde wijzigingen worden aangebracht.

Walmart

Walmart werkt aan loonsverhogingen voor textielarbeiders en gaat zijn eigen controles uitvoeren op leveranciers. Maar actiegroepen waarschuwen dat de keten ideologisch gekant is tegen vakbonden.

Charter ondertekend? Nee. De keten wil liever zijn eigen veiligheidsinspecties uitvoeren. Maar vrees niet, Walmart heeft geen vestigingen in België.

Primark

De spotgoedkope prijzen en grootschalige bestellingen maken dat Primark verweten wordt wegwerpmode te produceren. Wel was het de eerste keten die erkende dat het produceerde in de Rana Plazafabriek. Ook wordt Primark geprezen voor het onmiddellijk sturen van een team naar Dhaka, het vergoeden van de slachtoffers en de samenwerking met vakbonden en plaatselijke instanties voor het verstrekken van voedselhulp. Bovendien was Primark het eerste Britse merk dat het Charter ondertekend heeft en consistent samenwerkt met het ETI. En toch, Primark kan er niet van onderuit dat het laat is met het verbeteren van zijn de werkomstandigheden van zijn werknemers.

Charter ondertekend? Ja.

Mango

Een andere grootmacht in de wereld van de fast fashion die naar men zegt bestellingen had staan bij de Rana Plazafabriek. Tot nu toe heeft Mango nog niet de verantwoordelijkheid op zich genomen doordat het blijft beweren dat die bestellingen slechts stalen waren.

Charter ondertekend? Ja.

(AC)