Nike Air Max Day: een portret van het lievelingetje van de familie

De speciale uitgaves van Nike in maart 2017: (vlnr) Nike Air Max 1 Anniversary, Nike Air Max 1 Master, Nike Air Max 1 atmos Elephant © Nike

Het is Nike Air Max Day. De belangrijkste telg uit de familie, de Nike Air Max 1, mag bovendien ook 30 kaarsjes uitblazen. Tijd voor een portret van deze kick-ass kick.

Dertig is-ie al, de befaamde Nike Air Max 1. Ontsproten aan het brein van architect Tinker Hatfield en geliefd bij verschillende subculturen en verzamelaars draait deze sneaker al jarenlang mee in het circuit. Volgens Trendwolves’ coolhunter Tom Palmaerts speelt de mentaliteit van het merk Nike, het iconische design en de rijke geschiedenis een grote rol in de populariteit van deze schoen.

Van sportartikel naar lifestyleschoen

Hoewel de Air Max 1 oorspronkelijk ontworpen was voor atleten is hij bijna onmiddellijk een echte lifestyleschoen geworden. Bij de lancering werd hij voornamelijk omarmd door street kids. “Logisch ook”, zegt coolhunter Tom Palmaerts.

“De Air Max is enorm comfortabel, niet onbelangrijk als je een hele dag op straat moet hangen. Bovendien was hij die tijd ook iets duurder dan de meeste andere schoenen, wat dragers van de Air Max onmiddellijk status verleende.” De Air Max was daarnaast ook ontzettend populair in het gabbermilieu. Verschillende hardcorefans droegen de schoenen omdat ze dankzij de geavanceerde Air-techniek ook heel geschikt waren voor de springerige, stampende dansbewegingen die in dat milieu gangbaar zijn.Wat geldt voor hakken gaat ook op voor hiphop; de street mentaliteit en het feit dat de schoenen ideaal zijn om belastende (dans)bewegingen op te vangen deed de Air Max 1 opduiken in verschillende videoclips. Ook de sportwereld ging voor de bijl. Vandaag de dag is de schoen nog steeds heel gewild, hoewel het toch even geduurd heeft eer de hippe jeugd weer Air Maxen begon te strikken.

De Air Max heeft misschien een klein beetje last gehad van een negatief imago omdat de schoen zo geliefd was bij gabbers

“De Air Max heeft misschien een klein beetje last gehad van een negatief imago omdat de schoen zo geliefd was bij gabbers”, vertelt Palmaerts. “Die bijsmaak is vandaag grotendeels verdwenen en de Air Max is weer een mode-item geworden.” Dit is een vreemde evolutie. Normaalgezien worden schoenen die destijds bijzonder innovatief waren na verloop van tijd irrelevant. Nieuwe technieken en andere methodes doen oudere ontwerpen immers als minder goed uitschijnen. Toch is Nike er met de Air Max 1 in geslaagd om een iconische en tijdloze schoen te fabriceren die nog steeds vlot over de toonbank gaat.

Een technisch huzarenstukje

Nochtans is de Air Max het geesteskind van twee mannen die in de eerste plaats niet met schoenen bezig waren. De eerste persoon, Frank Rudy, was een ruimtevaartingenieur. Begin jaren ’70 diende de man zich aan bij het sportmerk met “schokabsorptie die nooit zou slijten”. Hij presenteerde een blaas van polyurethaan, volgepompt met gas en zo gedicht dat de blaas niet kon lekken. In eerste instantie wees Nike Rudy de deur, om enkele jaren later toch op hun beslissing terug te komen.

De ingenieurs van Nike zagen hoe deze airbag een revolutie kon betekenen in een wereld waar alles rond schuimrubberen ondersteuning draaide. Terwijl het EVA rubber na enige tijd afbrokkelde en zijn hardheid verloor werkte de blaas van polyurethaan als een luchtkussen dat steeds inzakte en weer terugveerde.Het grootse probleem was echter om de airbag in het ontwerp van de schoen te integreren. Eerst werd er geopteerd om de airbag als voering in de schoen te leggen, maar al snel werd ingezien dat de technologie en de schoen één geheel moest worden.

Toch waren ook deze pogingen niet altijd succesvol. De prototypes geraakten los of begonnen te piepen. Legendarisch is december 1978, wanneer de ontwikkelaars bij Nike dachten een succesvol product te hebben ontworpen. Ze lieten duizend prototypes maken en deelden ze uit aan atleten die de marathon van Honolulu zouden lopen. Na enkele meters zaten ze bij Nike met de handen in het haar: de schoen was allesbehalve bestand tegen hardlopen en viel volledig uiteen. Toch was de commentaar van de atleten niet slecht: afgezien van de duidelijke technische mankementen vond iedere hardloper de schoen wel ontzettend lekker lopen. Na verdere innovatie was in 1979 de Tailwind een feit.

Vakmanschap in de kijker

Hoewel de Nike Air-techniek bijzonder succesvol was, werd het sneakermerk na enkele jaren al ingehaald door andere sportgiganten zoals Reebok en Adidas. Om deze nieuwe spelers het hoofd te kunnen bieden haalde Nike zijn architect, Tinker Hatfield, van tussen de maquettes en gebood hem mee te denken over schoenontwerp. Hij kwam op de proppen met een van de meest innoverende sneakertoepassingen van de laatste dertig jaar: de visible air window.

Hatfield was tijdens een trip naar Parijs bijzonder onder de indruk geraakt van het Centre Pompidou. De manier waarop architecten Richard Rogers en Renzo Piano alles wat aan de binnenkant hoort te zitten zichtbaar maakten en dat buizenwerk nog eens in felle kleuren schilderden, veranderde volgens Hatfield de hele manier waarop mensen naar dingen keken. Hij besloot dit principe ook op schoenen toe te passen en maakte een venster in de zool waardoor mensen eindelijk de geavanceerde techniek van de Nike Air konden aanschouwen. In navolging van het Centre Pompidou gaf Hatfield de sneaker opvallende kleurvlakken. We schrijven 1987, en de eerste Nike Air Max was geboren.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Aanvankelijk was men bij Nike niet opgezet met Hatfield’s ontwerp; het kijkgat dat nog eens geaccentueerd werd door de felle rode of blauwe kleur maakte de schoen volgens hen te kwetsbaar. De Air Max 1 bleek echter een ontzettend succes, net omdat mensen zich nu eindelijk iets konden voorstellen bij de air-techniek. In de loop van de jaren werden verdere toepassingen en variaties gecreëerd, zoals onder meer de Air 180, Max 95 en de Air Max 360. De Air Max 1 blijft echter de onbetwistbare favoriet en een echt collector’s item.

Aerodynamisch en agressief

Studio Brussel DJ Lefto noemt zichzelf geen collector, eerder een liefhebber. Als brand icon van het merk koopt en krijgt hij regelmatig de nieuwste modellen, maar van de Air Max 1 heeft hij toch ook een klein twintigtal in de kast staan. “Wat mij aantrekt bij de Air Max 1 oftewel de Air Max 87 is de lijn van de schoen. Je merkt dat de sneaker ontworpen is voor de echte lopers; de aerodynamica en agressiviteit die hij uitstraalt is super”, aldus Lefto. Hij haalt eveneens aan dat de Air Max 1 je voeten kleiner doet lijken, wat een vaak nagestreefd schoonheidsideaal is in de schoenindustrie. (Prototypes liggen meestal rond maatje 42) Het design blijft voor sneakerfreaks een belangrijk punt.

Tegenwoordig kiezen we voor kwaliteit, design, innovatie en actie – vier pijlers waar Nike als merk altijd heel sterk op inspeel

De DJ is toch al zo’n vijftien jaar bezig met schoenen, al koopt hij de laatste tijd minder Air Max 1. “Ik focus me tegenwoordig meer op de technische Nike running schoen. Vooral de Free 3.0 en 5.0 modellen vind ik geweldig. Ik koop nog af en toe Air Max 1 modellen maar vooral in Japan, waar ik af en toe moet zijn om plaatjes te draaien. Daar hebben ze nog echt exclusieve modellen die pas veel later en vooral veel duurder in Europa beschikbaar zijn. Maar nogmaals, ik ben geen geobsedeerde verzamelaar. Ik koop mijn Nikes wel degelijk om ze te dragen!” Lefto is een van de Air Max 1 liefhebbers die voorkomen in het vlogproject “IAM1”.

Hipster, hakker, hiphopper of huismoeder

Drie jaar geleden dook de Nederlandse blogger Nalden in de geschiedenis van de sportschoen en kwam er beladen met interviews en beelden van liefhebbers weer uit. Zijn interviewreeks kan je hier bekijken. “Ik ben opgegroeid met Nike en wist wel dat de One een populaire schoen was, maar via die interviewserie heb ik pas echt gezien hoe iconisch de sneaker is”, vertelt Nalden. “Het is ook fijn om te zien wat de passie voor schoenen kan teweegbrengen; verschillende mensen starten shops om zo hun enthousiasme te delen. Dat is toch mooi!”

Maar hoe komt het dat we in 2012 plots weer massaal teruggrepen naar de AM1? Een nawee van onze drang naar retro? “Absoluut niet”, zegt Tom Palmaerts. “Zowel in mode als in design hebben we het denk ik wel een beetje gehad met die retrotrend. Tegenwoordig kiezen we voor kwaliteit, design, innovatie en actie, vier pijlers waar Nike als merk altijd heel sterk op inspeelt.”Het is dus niet zo verwonderlijk dat we met z’n allen weer aan de Air Max zijn gegaan. Het inspirerende design en de jarenlange geschiedenis verleent de schoen de cultstatus die vroeg of laat overstag doet gaan, of je nu hipster, hakker, hiphopper of huismoeder bent.

Dit artikel verscheen vijf jaar geleden ter ere van de 25e verjaardag van de Air Max 1 op Knackweekend.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content