Moslimmodeblad doet het beter dan Vogue

Het eerste Turkse moslimmodeblad Ala maakte in 2011 zijn debuut en heeft volgens Alarabiya nu al magazines als Vogue en Elle van de troon gestoten in Istanbul. Is Ala gewoon een zoveelste glossy of betekent het een brug tussen de schijnbaar onverzoenbare wereld van de islam en de mode-industrie?

Wie Ala openslaat merkt op het eerste zicht niet veel anders dan in Westerse magazines; kleurrijke spreads vol gezondheidstips, celebritynieuws en reisverslagen. Toch is er 1 opvallend detail dat Ala onderscheidt: alle modellen zijn gekleed in de conservatieve stijl die kenmerkend is voor erg strikte moslimvrouwen: nek, armen en benen zijn bedekt en alle vrouwen dragen een hoofddoek. Van de pagina’s spatten slogans met een duidelijke islamitische grondslag. “Veiled is Beautiful”, prijkt er bovenaan een pagina. Of “My way, my choice, my life, my truth, my right”, op een andere.

De hoofddoek als trend

Ala -wat zoveel betekent als “mooi, uitmuntend”- doet denken aan een tijd waarin secularisatie Turkije overheerste en de hoofddoek gezien werd als een politiek symbool dat vaak met geweld onderdrukt werd. Zelfs na de overwinning van het AKP, de partij met islamitische grondslag van eerste minister Recep Tayyip Erdogan, smeult de hoofddoekenstrijd nog altijd na. Hoewel de secularisatie onder druk staat onder het AKP zijn hoofddoeken nog steeds niet toegelaten voor ambtenaren en in sommige scholen. Nochtans laat een onderzoek uit 2006 van de Turkse Economic and Social Studies Foundation zien dat ongeveer 60% van de Turkse vrouwen hun haren bedekken, waarbij ze soms ook hun nek en oren verstoppen.

Ala wil Turkije confronteren met die realiteit en tegelijkertijd een platform zijn voor moderne Turkse vrouwen die zweren bij de islam. Ala-redactrice Hulya Aslan, die in 2007 haar universitaire studies moest stopzetten omdat ze haar hoofddoek niet wilde afdoen, vindt dat er op vijf jaar tijd al heel wat veranderd is. “We zijn een nieuw tijdperk ingegaan. Mijn gesluierde zusters kunnen nu naar de universiteit en een carrière uitbouwen. Met dit magazine willen we die veranderende trend nog meer doorzetten”, aldus Aslan aan Alarabiya.

Toch krijgt Ala ook uit islamitische hoek kritiek. Journalist Ihsan Eliacik vindt het magazine zeer on-islamitisch. “Ook al dragen vrouwen hoofddoeken, ze worden nog steeds op dezelfde manier geobjectiveerd als modellen die bikini’s dragen”, staat te lezen op de blog drivebyplanet.

Een verschuiving binnen de islamitische consumptiemaatschappij

De moslimgerichte mode-industrie is echter geen sprookje. Waar moslimvrouwen vroeger de keuze hadden tussen ietwat lompe gewaden in bruin of zwart, is er nu een hele markt ontstaan met verhullende, maar toch moderne kleding. Blogs die volledig gewijd zijn aan de hijab-stijl met namen als Hijabulous, Hijabi Couture, Hijabs High, Hijabib Style, Random Hijabi and Stylish Muslima zijn daar een logisch gevolg van.

Een van de oprichters van Ala, Volkan Atay, wil op drivebyplanet echter niet spreken van de term ‘islamic fashion’, hij verkiest ‘fashion details’. Mode is volgens Atay te trendgevoelig; wat in is het ene jaar is uit het andere, en dat is niet heel islamitisch in zijn ogen. Toch weet Ala volgens Atay deze fijne lijn goed te bewandelen. Hoe dan ook duidt het magazine op een verschuiving binnen de islamitische consumptiemaatschappij.

De Turkse economische groei onder het AKP heeft hierin een grote rol gespeeld, schrijft Alarabiya. Volgens Nigul Tutal, communicatiewetenschapper aan de Galatasaray universiteit van Istanbul, geeft het succes van magazines als Ala perfect weer hoe er een hogere middenklasse aan moslims is opgestaan en zich aanpast aan de consumptiemaatschappij. “Vroeger wilde de islam zich onderscheiden van het Westen door minachtend en zelfs vijandig tegenover die consumptiemaatschappij te staan. Vandaag de dag beseffen ze heel goed dat ze hun succes en rijkdom enkel kunnen weergeven door deel te nemen aan die consumptiemaatschappij”, aldus Tutal. (KS)