Het mysterie rond het ‘gestolen’ portfolio van Yves Saint Laurent

Een kleine week na Hedi Slimane’s eerste collectie onder de vernieuwde vlag Saint Laurent Paris komt wijlen Yves Saint Laurent, stichter van het modehuis, opnieuw in de pers. Women’s Wear Daily meldt immers dat Saint Laurents intieme portfolio, dat onder meer erotische tekeningen bevat, door een anonieme zakenman te koop aangeboden wordt. Saint Laurents partner en mede-stichter Pierre Bergé zegt dat het om gestolen goed gaat.

De giftige woorden van Hedi Slimane zijn nog niet uitgewerkt of het Franse modehuis Yves Saint Laurent haalt alweer de voorpagina’s. Een portfolio met meer dan 400 tekeningen, essays en persoonlijke mijmeringen van Yves Saint Laurent himself veroorzaakt immers heel wat ophef nu het te koop aangeboden wordt door een mysterieuze Duitse zakenman.

De Duitser, die anoniem wenst te blijven en dus werkt via een woordvoerder, claimt dat het portfolio “volledig rechtmatig” verkregen is. Bergé is er echter van overtuigd dat de werken uit het appartement van Saint Laurent ontvreemd werden. Een relaas vol tegenstrijdigheden, exuberante bedragen en erotische pennenvruchten.

Een vruchtbare break-up
Het verhaal begint bij Fabrice Thomas, wiens ouders meer dan 40 jaar geleden werkten voor Yves Saint Laurent. Thomas leerde de ontwerper goed kennen en werkte zelfs een tijdje als diens chauffeur. In 1990 werden de twee ook elkaars geliefden, een relatie die maar twee jaar stand hield.

Het was tijdens die break-up dat Saint Laurent het portfolio aan Thomas gegeven zou hebben, die het vervolgens weer aan de anonieme Duitse zakenman overhandigde nadat die hem aan een job en een appartement had geholpen. Klinkklare onzin volgens Saint Laurents levens- en zakenpartner Pierre Bergé, die wel snapt dat de ontwerper misschien één of twee schetsen aan een voormalige geliefde zou schenken maar zeker geen 400 stuks. Hij beweert dan ook dat het portfolio uit het appartement gestolen zou zijn.

Persoonlijke pennenvruchten
Ook wij fronsten de wenkbrauwen toen we lazen wat het te koop aangeboden portfolio allemaal bevatte. Naast kostuum- en modeschetsen voor verschillende shows en theatervoorstellingen, een essay over Maria Callas en enkele uiteenzettingen over de mode-industrie bevat het papieren kleinood immers ook persoonlijke pennenvruchten die dateren van 1952 tot 1992.

Zo zijn er extracten uit Saint Laurents dagboek dat hij bijhield tijdens zijn periode in Marrakech, familiefoto’s, een schilderij dat Andy Warhol heeft gemaakt van een van Saint Laurents honden, een zelfportret, een schets van Saint Laurents moeder, gemaakt toen hij 16 was en zo’n 120 erotische tekeningen. Niet bepaald iets dat je zomaar wegschenkt, toch?
Een dubieus verhaalDesalniettemin beweert de woordvoerder van de anonieme zakenman, Ludwig Geiger, dat alles volledig rechtmatig verkregen is. “Bovendien”, zegt Geiger aan WWD, werd Bergé al drie keer gecontacteerd met de vraag of hij het portfolio wilde kopen”, waarop Bergé dan weer fulmineerde dat hij “weigerde te betalen voor iets dat gestolen werd.” Momenteel wordt de collectie dus ‘openbaar’ te koop aangeboden, al sluit Geiger niet uit dat het portfolio eerst tentoongesteld zal worden, “vermoedelijk in Japan.” Kenners zeggen dat het volledige portfolio zo’n 12 miljoen euro waard is – zonder de erotische tekeningen wordt de opbrengst tussen de 5 en de 10 miljoen euro geschat.

Alsof het verhaal nog niet dubieus genoeg was, kwam er begin dit jaar een derde speler op de proppen. WWD ontdekte vorige maand een “portfolio van Yves Saint Laurent” op de website van het Zwitserse investeringsbedrijf Zupp Finance, dat het lot aanbood voor 6,8 miljoen euro. Een bijgevoegd certificaat, gedateerd 26 februari 2012, zou de echtheid van het portfolio moeten garanderen en omschrijft een bundeling van “ongeveer 400 schetsen, dagboekextracten, essays en foto’s”, een beschrijving die overeenkomt met het kleinood waar Bergé en de Duitse zakenman momenteel over bekvechten. Toen een journaliste van WWD het Zwitserse bedrijf probeerde contacteren waren ze niet beschikbaar voor commentaar.

Op het randje van pornografischHet is dus niet duidelijk wie het omstreden portfolio momenteel in zijn bezit heeft en hoe dat daar gekomen is. Wat wel begint te dagen is dat het al even in de omloop moet geweest zijn. Patricia Frost, mode- en textielspecialiste bij veilinghuis Christie’s herinnert zich dat ze het lot de voorbije tien jaar al minstens twee keer heeft zien passeren. Ook zij beschrijft het portfolio nauwkeurig aan WWD. Christie’s heeft het echter nooit opgekocht voor veiling omdat de erotische tekeningen té expliciet en op het randje van pornografisch waren. Saint Laurent stond immers niet bekend om zijn zedige levensstijl, iets wat hem vandaag de dag nog steeds een interessant figuur maakt.

Op dit moment zijn maar liefst twee documentaires over het leven van de ontwerper in de maak. Als de mysterieuze zakenman dus echt van plan is het portfolio te verkopen is de kans dus groot dat er onmiddellijk een koper gevonden zal worden voor dit uitzonderlijk intieme werk. En dat zal Pierre Bergé, of het nu gaat om een gestolen goed of niet, vermoedelijk érg zuur opbreken. (KS)