“Ze had het talent om van niets iets heel unieks te maken”

Jenny Meirens (73), medeoprichtster van het legendarische Belgische modehuis Maison Martin Margiela en jarenlange rechterhand van de ontwerper, overlijdt aan een ongeneeslijke longaandoening.

In de kerk van Sint-Pieters-Leeuw vond op 8 juli de uitvaartdienst plaats. Jenny’s zoon, Frank Pay (49), bracht tijdens de afscheids- viering een toespraak die louter bestond uit woorden en uitspraken die zijn moeder typeren. Haar dochter, Sophie Pay (48), lichtte voor ons een aantal van die woorden toe.

San Gregorio, Puglia

“In het dorpje San Gregorio, in de regio Puglia in de laars van Italië, brachten we de laatste jaren prachtige familiemomenten door. Onze moeder had er een huis aan de zee, een kinderdroom die ze kon waarmaken nadat ze in 2002 Maison Martin Margiela verkocht. Op 1 juli stond ik klaar om samen met mijn dochter naar de luchthaven te vertrekken. We zouden het begin van de zomervakantie in Puglia doorbrengen en mijn moeder keek enorm uit naar onze komst. Net toen we wilden vertrekken, ging de telefoon. Het was de huishoudhulp van ons mama, Fatima. Ze vertelde dat mama die ochtend wellicht onwel was geworden en haar hart het begeven had. Tot op vandaag blijft het knagen dat ik niet bij haar was om haar hand vast te houden op dat laatste moment. Ergens ging ik er altijd van uit dat mijn moeder om euthanasie zou vragen als de pijn haar te veel werd. De papieren waren al in orde. Ik hield er geen rekening mee dat ze ook nog op een andere manier kon sterven.

Ik trek me op aan de vele mooie momenten die we samen in Puglia beleefden. Hier genoot ons mama van tijd met goede vriendinnen, haar kinderen en kleinkinderen. Hier kon ze het beste van zichzelf geven als oma. En hier zullen we ons haar blijven herinneren. In de laatste dagen voor haar overlijden wandelde ze met de weinige kracht die ze nog had dagelijks tot aan haar zwembad. Daar genoot ze van het dobberen op het water en de zon op haar huid. Een mooi beeld waar mijn broer en ik de voorbije maanden al vaak aan terugdachten.”

Hard en teder

“Onze moeder was zowel hard als teder. Ze was een sterke vrouw die anderen altijd aanmoedigde om de lat hoger te leggen. Ze was van mening dat een tegenslag je sterker moest maken en dat je daar niet om moest treuren, wel uit leren. Ik ken weinig vrouwen die zo inspirerend en rechtlijnig zijn als zij. Tegelijk was ze erg fragiel en zacht. Ze deelde haar emoties niet altijd met veel woorden, wel zorgde ze steeds voor een warme thuis waar wij altijd welkom waren. ‘Ik ben zo blij dat ge er zijt’, zei ze elke keer als we op bezoek kwamen.”

Biografieën

“Hoewel mijn moeder een echte feministe was, was ze gefascineerd door de levensverhalen van sterke mannen. De slechte band met haar vader was daar allicht de oorzaak van – hij mishandelde zijn vrouw en dochters – waardoor ze zich later vooral tegenover mannen wou bewijzen. Ze verslond biografieën van straffe persoonlijkheden als Charlie Chaplin, Bernard Tapie of Richard Branson. Ze trok zich op aan hun verhalen en wilskracht.”

Place Ste-Catherine

“In de jaren tachtig opende mijn moeder hier haar eerste modeboetiek, Crea, waar ze kleren verkocht van ontwerpers als Claude Montana, Yohji Yamamoto en later Comme des Garçons. Het waren vooruitstrevende, avant-gardistische labels voor die tijd, bovendien stond deze buurt toen enkel gekend om haar vishandel. Zoals altijd koos onze moeder niet voor de meest evidente weg, maar toch vond haar winkel snel zijn cliënteel. Zowel de vrouw van de aardappelboer als die van de café-uitbater kwamen er langs, maar ook kunstverzamelaars en intellectuelen. Marc Didden schreef in zijn boek over Brussel, Een gehucht in een moeras, dat Jenny Meirens de grondlegger is geweest van de Dansaertwijk zoals we die vandaag kennen.”

Technics

“Ons mama was een echte muziekliefhebber. Ik herinner mij hoe wij als kinderen op de achterbank van haar wagen meezongen met cassettes die ze zelf maakte. Ze had thuis een professionele muziekinstallatie van Technics en mixte liedjes die ze goed vond aan elkaar in onze living, terwijl wij in onze pyjama dansten in de zetel.”

Estheet

“Iedereen kende onze moeder als een estheet, iemand die bijzonder veel smaak had. Ze had, net als Margiela, het talent om van niets iets heel unieks te maken, zonder dat het veel geld moest kosten. In onze kindertijd kwam er nooit een pot mayonaise of fles cola op tafel, alles werd in een mooier potje of flesje gegoten. Tot aan haar dood ging ze zo door het leven. De interieurs van haar twee huizen, in Italië en het Pajottenland, waren museaal ingericht. Ook in de afscheidsviering wilden we haar gevoel voor esthetiek een plaats geven.”

Gorik Lindemans

“Gorik Lindemans is een sleutelfiguur geweest in de carrière van onze moeder. Net als zij was hij een muziekfanaat met een gigantische platencollectie, maar bovenal is hij een begenadigd kunstenaar en graficus. Lindemans is de man met wie Jenny in de jaren tachtig de gekste modeshows en uitnodigingen bedacht. Als ze haar klanten wilde uitnodigen voor een collectiepresentatie in haar boetiek, stuurde ze hun de ene keer een uitnodiging geïnspireerd op een doodsbrief, de andere keer liet ze Japans zijdepapier bedrukken, of een kartonnen pamflet. Die analytische manier van denken en communiceren, waar Gorik Lindemans haar in aanmoedigde, zat helemaal in haar DNA toen ze eind jaren tachtig naar Parijs verhuisde om er Maison Martin Margiela mee uit de grond te stampen.

Voor haar afscheidsdienst wilden we geen klassiek doodsprentje laten drukken. Daarom gingen Frank en ik te rade bij Gorik, die op het idee kwam om zakdoeken te laten maken met haar naam op geborduurd. Daar zijn wij hem ontzettend dankbaar voor.”

Oma

“De buitenwereld kent mijn moeder vooral als de rechterhand van Martin Margiela, maar sinds ze op pensioen was, genoot ze enorm van haar rol als oma. Ze had twee kleindochters, die best veel tijd bij haar doorbrachten. Toen ze ziek werd, vond mijn moeder het erg belangrijk dat haar kleinkinderen later nog mooie herinneringen zouden hebben aan hun oma. De drang om hun een soort erfenis na te laten was voor mijn moeder de grootste drijfveer om mee te werken aan het exclusieve portret dat de New York Times vorig jaar over haar schreef, en aan de documentaire We Margiela, die dit jaar uitkwam.”