Tussen Madonna en de muziekpers komt het nooit meer goed. Een oorlog tussen de seksen zou de Amerikaanse feministe Camille Paglia het noemen. Het conflict is goed en wel een kwarteeuw oud. Aan de ene kant van de boksring : de Queen of Pop, ooit een irritant, maar schijnbaar onschuldig kauwgomblazend wicht. Later ontpopte ze zich tot de grootste marketingmachine na de katholieke kerk. Aan de overzijde : een zootje Jupilerdrinkende journalisten dat nooit een gratis avondje uit afslaat en andere behoeders van ‘echte’ muziek. Serieuze mensen als Daan, die Madonna ontmaskeren als een lege doos zonder verdienste. Op school wilde ik zulke jongetjes in elkaar slaan.

Natuurlijk, het vijftigjarige popicoon klinkt tijdens haar Sticky & Sweet Tour soms als oud ijzer, een schim van de kwetterende make-updoos van weleer. Een zonnebril beschermt haar ogen tegen de felle spots, en alleen een gruwelijk dieet van kabbalalintjes en afmattende training houden de pezige verschijning op de benen tijdens de dansroutines. Al kan een enkelblessure de komende maanden nog roet in het eten gooien. Zelfs de optie van een dubbelgangster valt niet langer uit te sluiten. Weet ik veel wie ik deze week op het podium zag in Parijs. Bij momenten leek de show op een mummificatieritueel, de balseming van een personage, terwijl de vrouw erachter stiekem sjaals breit op een kasteel in Schotland. De hoogtechnologische vertoning was voor elke rechtgeaarde fan tegelijkertijd bewonderenswaardig en dieptragisch. Maar een lege doos ?

In 1908 rolde in Detroit – ook de stad waar la Ciccone opgroeide – de eerste Ford Model T van de band. De wagen van de Ford Motor Company zette Amerika letterlijk op de wielen en exporteerde de term massaproductie uiteindelijk over de hele wereld. Begin jaren tachtig deed een jongedame in visnettopjes en leggings in zuurstokkleuren iets gelijkaardigs : Madonna werd niet alleen een generaties overschrijdend rolmodel, haar carrière zelf werd een voorbeeld voor de entertainmentindustrie van de kersverse informatiemaatschappij. Dankzij een voortdurend wisselend en op trends afgestemd imago, en een onophoudelijke stroom van beelden en referenties. Er waren ook welomschreven doelgroepen, zoals tienermeisjes, Amerikaanse latino’s en holebi’s. Bovendien combineerde Madonna alle mogelijke communicatiekanalen, van MTV en de videoclip tot Hollywood. Baanbrekende contracten leverden het ‘non-talent’ daarbij een persoonlijk vermogen van 375 miljoen dollar op, en in de muziekwereld een hoop navolgers.

Een kwarteeuw later vervagen stilaan de grenzen tussen de echte en de virtuele wereld. Filmpersonages zijn ook actiefiguren in games of chatkameraadjes, en sommige muzikanten zijn beroemder op het internet dan in de fysieke wereld. The Beatles klinken digitaal nu beter dan ze deden bij leven, en zelfs topacts als Radiohead en Prince zijn meer on- dan offline te vinden. Zo bekeken luidt ook de Sticky & Sweet Tour een nieuw tijdperk in : dat van de virtuele celebrity. Met een bijna-senior als spil van de droom Madonna, in stand gehouden met videobeelden, special effects en persfoto’s. Op het podium wordt de zangeres haast letterlijk opgeslokt door de computeranimatie, tot de mededeling game over de show na twee uur afsluit. “Dat zijn dan vijftig stukken van twee euro”, bedacht ik meteen. Of ze dat al even revolutionaire 360-gradencontract met Live Nation de komende tien jaar uitdient, is onzeker. Maar waar Elvis jaren over deed, kost deze dame minder moeite : Madonna has left the building.

Wim Denolf