Zomer 2009 in 14 flashes

1 Indian habits

De Parijse modeweek stond in oktober grotendeels in het teken van Afrika. Maar hier en daar werd ook naar India gelonkt. De Japanse ontwerpster Tsumori Chisato verwerkte spiegelkraaltjes en typisch Indiase blauwen en oranjes in een beeldmooie, zeer globalistische collectie (met ook Schotse tartans en Afrikaanse vormen).

Ann Demeulemeester liet zich inspireren door Siddharta, de roman van Herman Hesse over de spirituele zoektocht van een Indiase prins, met grijze en zwarte glasparels, en ook hier Indiase kleuren : rood, fuchsia en zalmroze. Bij Emporio Armani, in Milaan, viel een kralenketting op met maharadja-appeal. De meest Indiase collectie van de modeweken was die van Manish Arora. De Indiër, met een passie voor spektakel, nodigde de pers uit naar het Cirque d’Hiver van Circus Bouglione, en speelde net als Chisato met harlekijns en, alweer, spiegelkraaltjes. De modellen werden begeleid door geheel in zwart uitgedoste schaduwdansers. Arora’s Bollywoodversie van technicolor-blingbling is zeer leuk om naar te kijken, maar misschien niet onmiddellijk compatibel met de Europese smaak en gewoonten.

2 Boxing beauties

Verderop in de modespecial verneemt u dat blote benen, na de leggingdictatuur van afgelopen winter, komende zomer alomtegenwoordig zijn. Investeren in een korte broek is aangeraden, Kris Van Assche suggereert een interpretatie van de Thaise boksershort : aanbevolen voor sterke vrouwen.

3 De front row van het seizoen

Wie mag er tijdens de modeweken op de eerste rij zitten bij de defilés van de grote ontwerpers ? Wij niet. Maar twee banken verderop hebben we wel uitstekend zicht op wat zich op de catwalk afspeelt, en wie er front row acte de présence geeft. Dat zijn steevast de Vogues van deze wereld, en afgevaardigden van andere internationale magazines als Harper’s Bazaar, Elle of Vanity Fair. Belangrijke inkopers, zoals Barneys in New York of Colette in Parijs, zijn ook onmisbaar voor de carrière van elke nieuwkomer. Een rol die in België onder meer voor Sonia Noël van de Brusselse boetiek Stijl is weggelegd. Maar ook de jongens en meisjes van het witte doek en de muziekwereld zijn interessant, want een Kanye West of Kate Winslet verschijnt misschien wel ergens op het podium in de laatste designeroutfit. Neem bijvoorbeeld zangeres Róisin Murphy. Bij de laatste show van Dior in Parijs daagde ze op in een witte sculpturale jurk van het jonge Britse geweld Gareth Pugh. Een ontwerp dat amper een dag voordien was gedoopt bij Pughs defilé. Ook de jonge heren achter het label Peter Pilotto (zie elders in deze modespecial) kunnen getuigen van de waardevolle banden tussen de muziek- en modewereld. Zij mogen r&b-zangeres Rihanna dankbaar zijn voor haar optreden in hun ontwerp.

Wie benieuwd is naar enkele aanwezigen die het nieuwe zomerseizoen front row mochten aanschouwen, hier een rondje namedropping : Anna Wintour, hoofdredactrice Amerikaanse Vogue (onder meer bij Yves Saint Laurent en Gucci), Suzy Menkes, modejournaliste voor de International Herald Tribune (zowat op elk defilé), fenomeen Anna Piaggi, creatief medewerkster van de Italiaanse Vogue (onder meer bij Lanvin), Graydon Carter, hoofdredacteur Vanity Fair (onder meer bij Diane von Furstenberg), ex-topmodel Claudia Schiffer (onder meer Chanel), actrices Cate Blanchett (bij Giorgio Armani) en Kirsten Dunst (Miu Miu), burleske danseres Dita von Teese (bij Louis Vuitton en John Galliano, waar ook zanger Peter André zich weer onder de levenden liet zien), acteur Elijah ‘ The hobbit’ Wood (bij Marc Jacobs), sterke jongens Kanye West (bij Proenza Schouler) en Lenny Kravitz (bij Louis Vuitton) ; en acteur Sacha ‘ Borat’ Cohen die onder meer bij Stella McCartney de show kwam verstoren in functie van zijn nieuwste filmproject. Ook vader Paul zat front row en keek ernaar.

4 All in one

Hippe trendvolgers krijgen dit seizoen een opvallend kledingstuk om mee te experimenteren : de jumpsuit maakt zijn comeback. Ontstaan in de jaren zestig, en populair in de jaren tachtig, verschijnt de all in one opnieuw ten tonele. En toegegeven, in de zwarte, sensuele uitwerking van Dries Van Noten of de oranje Afrikaversie van Boss Orange lijkt het ons best comfortabel én zeer vrouwelijk om door de stad te flaneren. Voor alle duidelijkheid (en om paniek te vermijden) de jumpsuit van nu heeft niets te maken met het oorspronkelijke uniform gedragen door parachutespringers of gevangenen. De jumpsuit is – in combinatie met opvallende accessoires – ook veel eleganter dan zijn soortgenoten, de salopette en de overall. De salopette is volgens Van Dale “een broek met brede draagbanden en een borststuk eraan, bij tuinarbeid en als vrije-tijdskleding gedragen”, een overall dan weer “een werkpak aan één stuk dat men óver de gewone kleding en ter bescherming daarvan bij het werken aantrekt.” De jumpsuit anno 2009 is simpelweg een stijlvol hemd of (halter)topje dat vastgenaaid is aan een broek of shortje, op een losse sportieve manier, of gemaakt van duurzame vrouwelijke stoffen. Het model waarin Geike Arnaert haar afscheidsconcerten voor Hooverphonic zong, doorstaat bijvoorbeeld de test. Als de modewereld zin heeft om te spelen, wie zijn wij dan om dat tegen te houden ?

5 Watch my back

Het bovenlichaam is deze zomer het favoriete lichaamsdeel van menig ontwerper. Meer bepaald : schouders en rug. Schouderbladen zijn dan ook intrigerende lichaamszones om stoffen, gespjes (een minitrend deze zomer) en accessoires rond te draperen. Eenschouderjurken, rugdecolletés, topjes en kleedjes met opmerkelijke rugsluitingen, gedrapeerde stof rond het bovenlichaam : moeilijk één ontwerper te noemen die in zijn zomercollectie niet bewijst dat vrouwen heel wat op de schouders kunnen hebben.

6

ELEY KISHIMOTO + EASTPAK

Het in Londen gevestigde, Brits-Japanse duo Eley Kishimoto maakte de voorbije jaren zijn naam met felgekleurde prints, die ze ontwikkelden voor hun eigen collecties, maar ook voor andere merken. De recente samenwerking met het rugzakkenmerk Eastpak overtuigt : de grafische bliksemschichten van Mark Eley en Wakako Kishimoto intensifiëren de coolfactor van de backpacks.

CAMPER + WILLHELM

Het Spaanse schoenenmerk Camper werkt geregeld samen met designers en ontwerpers – vorige maand opende in Parijs een geheel door Ronan en Erwan Bouroullec ingerichte winkel. Het partnerschap met Bernhard Willhelm is een schot in de roos : fijne, poppy sandalen en guitige boots. De briljante folie van Willhelm, geherformuleerd voor de winkelstraat.

SPROUSE + VUITTON

Samenwerkingen – met Takashi Murakami of Pharell Williams – zijn een van de sleutels van het immense succes van Louis Vuitton. Marc Jacobs, het creatievehoofd van Vuitton, werkte eerder al eens samen met Stephen Sprouse : de metgraffiti besmeurde tassen waren van zijn hand. Sprouse, die vijf jaar geleden overleed, was een New Yorkse legende : ontwerper (hij assisteerde Halston in de seventies), stilist (hij kleedde Debbie Harry in de eighties), kunstenaar, en allround icoon. Vorige maand liep in de gereputeerde galerie van Jeffrey Deitch in New York een tentoonstelling over het werk van Sprouse. Er kwam ook een boek uit, en Vuitton lanceerde een door Sprouse geïnspireerde capsulecollectie uit, met fluo luipaardprints en getekende rozen. In beperkte oplage, vanzelfsprekend.

LACOSTE + HADID

Lacoste vroeg Zaha Hadid een schoen te ontwerpen – niet de eerste keer dat de inIrak geboren architecte zich aan schoeisel waagt. Het resultaat werd officieel aan de pers voorgesteld tijdens een evenement in een door Hadid ingerichte Londense privéclub. De gasten moesten zich tevreden stellen met een paar vage computersimulaties. De afgewerkte schoen, in de typische, als u het ons vraagt enigszins vermoeide spektakelstijl van Hadid, komt later deze lente op de markt.

ADIDAS + JEREMY SCOTT

Jeremy Scott, de excentrieke, enigszins obscure ontwerper uit Kansas City, ontwierp al tassen met kredietkaartmotief voor Longchamp. Op vraag van Adidas bedacht hij een in goudverf gedipte, met vleugeltjes versierde capsulecollectie. Voor liefhebbers van carnavaleske streetwear.

7 Iedereen front row !

Viktor & Rolf zitten nooit om een stunt verlegen : ze bouwden hun rijk op verrassingselementen. Tijdens de vorige modeweek pakten ze uit met een nieuw bedenksel : het democratische defilé, in een virtuele ruimte – het internet – waar iedereen even belangrijk is of zich even belangrijk kan wanen als Anna Wintour, en dus een plekje krijgt op de eerste rij. Met zicht op Shalom Harlow, het virtuele model van de show (elektronisch vermenigvuldigd à volonté).

Dat merken en ontwerpers überhaupt nog shows organiseren is eigenlijk een anomalie : net zoals kranten, cd’s en dvd’s hebben ze geen feitelijke bestaansreden meer. Een show is niet meer dan propaganda. Wie slim is, zoals Viktor & Rolf, investeert zijn centen beter in efficiëntere, lees goedkopere vormen van communicatie. Het Nederlandse duo verkocht zijn bedrijf vorig jaar aan Only The Brave (het concern dat onder meer Diesel en Maison Martin Margiela controleert) en koos officieel voor een virtuele show, omdat het zijn nieuwe commerciële structuur nog niet helemaal op poten had staan. In maart salueren Viktor & Rolf dus weer gewoon op een echte catwalk. Maar als de huidige crisis nog verergert, krijgen we binnenkort misschien een volledige verschuiving van Milaan en Parijs naar Cyberspace.

8 Liberty belles

De jongste Parijse modeweek werd gemarkeerd door de twintigste verjaardag van Maison Martin Margiela en de veertigste verjaardag van Sonya Rykiel. Maar er was nog een jarig merk : Cacharel, het iconische label van Jean Bousquet, ontwerper, businessman en politicus (de man was lang rechts burgemeester van de Zuid-Franse stad Nîmes). De verjaardag werd gevierd met een dubbele catwalkshow : na de nieuwe zomercollectie, ontworpen door het Brits-Japanse duo Eley Kishimoto, volgde nog een defilé, met heruitgaven en interpretaties van de fantastische libertyjurken waarmee Cacharel circa 1969 doorbrak (onder meer dankzij de wazig-romantische reclamecampagnes van fotografe Sarah Moon). Een merk dat twee totaal verschillende shows op elkaar laat volgen getuigt niet van veel vertrouwen in zijn ontwerpers. Het was dan ook geen verrassing dat Eley Kishimoto enkele weken later de deur werd gewezen. Blijkbaar heeft de bejaarde Bousquet beslist om de volgende collectie gewoon zelf te tekenen. Wat mogelijk nog spannend wordt.

9 Britpop

Is Peter Blake, de stilaan toch wel hoogbejaarde spilfiguur van de Britse popart de kunstenaar van het seizoen ? Blake, 76, tekende in de jaren zestig onder meer de hoes van Sergeant Pepper’s Lonely Hearts Club Band (en recenter, Paul Wellers Stanley Road). Hij inspireerde de zomercollectie van Marni, unaniem beschouwd als een van de hoogtepunten van het seizoen. Enkele maanden geleden ontwierp hij een opvallende, met kristallen versierde cover voor een verjaardagseditie van de Britse Harper’s Bazaar. En tijdens de mannenweek in Milaan in januari was hij de speciale gast van het merk Woolrich Woolen Mills, dat een tentoonstelling van zijn werk organiseerde.

10 De val van de tsarina’s

Een seizoen geleden leken de Russen nog klaar te staan om niet alleen de mode, maar ook de kunstsector en de wereld van de glossy tijdschriften te domineren. De renaissance werd geleid door drie ijzige blondines. Er was Daria, alias Dasha , Zhukova, 27, ex-model, erfgename van een oliefortuin, en fiancee van miljardair Roman Abramovich. Zhukova opende in april vorig jaar een ietwat megalomaan centrum voor hedendaagse kunst in een voormalige busgarage uit de jaren twintig van de constructivistische architect Melnikov. De opening was een van de grootste internationale jetsetevenementen van het jaar. Het koppel gaf naar verluidt ook een fortuin uit tijdens de belangrijkste veilingen van het jaar.

Dan was er Aliona Doletskaya, de hoofdredactrice van de succesvolle Russische editie van Vogue. Doletskaya werd geregeld genoemd als een mogelijke opvolgster van Anna Wintour aan het hoofd van het Amerikaanse vlaggenschip van Vogue : de belangrijkste, best betaalde baan in de industrie lag in haar bereik. Haar reactie ? Een variatie op : ik ben het waard, dus waarom ook niet ?

De derde Russische babe was letterlijk een baby, een schoolmeisje van 16, Kira Plastinina. Het goedgeboren vriendinnetje van Nicole Richie en Paris Hilton showde haar collecties tijdens de kalender in Milaan, speelde zelf voor model in haar reclamecampagnes en verkocht haar lijn van Moskou tot Los Angeles in bijna honderd eigen winkels.

Conclusie : de Russische renaissance is blijkbaar toch nog niet voor morgen. Rusland is een pak miljonairs kwijt, maar de drie tsarina’s blijken niet bepaald onbesproken. Zhukova lijkt gekalmeerd : het voortbestaan van haar kunstgarage is onzeker, en haar huwelijksplannen zouden zijn afgelast. Het modebedrijf van Plastinina heeft vorige maand het faillissement aangevraagd. En aan de fratsen van Doletskaya zijn hele websites gewijd – ze wordt onder meer beschuldigd van moord, doodslag en diefstal.

11 Yetistijl : haar als accessoire

In de categorie Haarsnit van het Seizoen gaat onze nominatie naar de pruiken van MaisonMartin Margiela. Het bedrijf houdt van anonimiteit (Margiela zelf is een enigma en zijn werknemers zijn zonder uitzondering in witte stofjassen gehuld) en die filosofie geldt ook voor de mannequins op zijn catwalk. Tijdens de grote parade, naar aanleiding van twintig jaar MMM, was geen enkel gezicht te zien. Een aantal modellen droeg panty’s voor het gezicht, in de stijl van bankovervallers. Andere meisjes droegen een pruik van 360 graden.

Spectaculair, zij het niet onmiddellijk handig. Margiela onthulde tijdens de modeweek in Parijs ook een jurk op een ander feestdefilé, dat van Sonia Rykiel, die haar veertigste verjaardag vierde : een volledige, van ros haar gemaakte pruikjurk bij wijze van hommage. Een perfect ensemble voor een trip yetispotten in Tibet deze lente.

12 Woordenlijst van het seizoen

Een aantal sleutelwoorden en uitdrukkingen die u moeten warm maken voor een goed begrip van deze modespecial :

Consuelo Castiglioni : Zwitserse ontwerpster achter het Italiaanse merk Marni, dat dit seizoen een vrolijke en sterke collectie neerzet. Zie interview p. 86.

Franjes : een reeks afhangende draden, meestal in bundels of kwasten bijeengehouden. Zie p. 63 voor het trendrapport.

London calling : album van de Engelse band The Clash maar de uitdrukking verwijst metaforisch ook naar de aantrekkingskracht die de Engelse hoofdstad uitoefent op creatievelingen. De jonge ontwerpers Peter Pilotto en Christopher De Vos kunnen erover meespreken, lees maar op p. 154.

Manuren : uren arbeid van of voor één persoon. We onderzochten hoeveel tijd er kruipt in het maken van enkele duurzame modeartikelen, zie p. 127.

Marcel Proust : Franse filosoof en romanschrijver die eind twintigste eeuw stierf en bekend werd met zijn meesterwerk À la recherche du temps perdu. Vanuit die filosofie vroegen we drie mensen naar hun kledingherinneringen verbonden aan vervlogen tijden, zie p. 147.

Pedigree : stamboom van huisdieren, maar hier figuurlijk bedoeld : alle gegevens en informatie van vorige eigenaars van een kunstwerk. Zie artikel over de nakende kunstveiling van Yves Saint Laurent en Pierre Bergé, op p. 91.

Recessionista : een fashionista die creatief weet om te springen met de economische crisis, zonder aan stijl in te boeten. Voor haar maakten we een quiz, snel naar onze website weekend.be.

13 Verraderlijke centimeters

Ere wie ere toekomt : Miuccia Prada ontwierp dit seizoen de allergevaarlijkste onder de schoenen. Geen defilé tijdens de recentste modeweken in Milaan en Parijs waar zoveel modellen tegen de vlakte gingen als in de show van Prada (check zonder te gniffelen YouTube : Prada + spring summer 2009). Het leek alsof de modellen op stelten balanceerden en elke stap het einde van hun carrière kon zijn. Durvers die zich toch willen wagen aan de power van ontzettend hoge hakken, zijn allicht beter af met de pumps van John Galliano, waar vruchtbaarheidsbeeldjes met bolle buik het evenwicht beter verdelen. Al staat zo’n semi-kunstwerkje al even chic en zeker veiliger als collector’s item op onze vensterbank.

14 Winkelbuurt met geschiedenis : Palais-Royal

Het bijna vierhonderd jaar oude Palais-Royal is een van de spectaculairste plekken van Parijs – een shopping center met karakter : drie verweerde winkelarcades rond een formele Franse tuin, plus gastrollen voor de Comédie Française, de geest van schrijfster Colette (die er lang heeft gewoond), en de zwart-wit gestreepte kolommen van kunstenaar Daniel Buren uit de jaren tachtig, die na jaren totale verwaarlozing eindelijk worden gerenoveerd.

Tot voor kort bleef het aantal modezaken in Palais-Royal beperkt tot een handvol geraffineerde, veeleer vertrouwelijke adressen : de Salons du Palais-Royal van parfumeur Serge Lutens ; de boetieks met vintage couture van Didier Ludot ; de obscure galerie van Joyce Ma, de modekoningin uit Hongkong ; en de kleine schoenenwinkel van Pierre Hardy. Lutens en co deelden de arcades hoofdzakelijk met antiquairs, onder wie enkele specialisten in tinnen soldaatjes.

Maar die tijd is voorbij. Palais-Royal is een trendy bestemming geworden – een zeldzaam stuk traditioneel Parijs geofferd aan de luxe-industrie – met grote flagship stores in de plaats van de voormalige miniatuurboetieks. Na de Amerikaanse ontwerpers Marc Jacobs en RickOwens en de Zweedse jeansspecialist Acne Jeans opende Stella McCartney deze winter een grote zaak. Toch blijft Palais-Royal bijzonder : ongeveer tegelijk met McCartney werd de boetiek van Mary Beyer gepresenteerd : een couture handschoenenzaak. Beyer heeft voor zowat alle grote namen in de Franse luxe-industrie gewerkt.

Door Jesse Brouns en Elke Lahousse / Illustraties Ellen van Engelen