Op het creëren van nieuwe, trendy buurten hebben New Yorkers een patent. Zo gidst Jacqueline Goossens de lezers door de snel veranderende Wall Street, maar ze neemt ze ook mee in de Hudsonvallei, naar de historische kastelen.

Wat is de beste periode om naar New York te komen ?” vragen mensen me vaak. Mijn antwoord is oktober. De herfstkleuren steken dan fel af tegen de vaak azuurblauwe hemels. De zon geeft nog veel warmte, maar ’s avonds koelt het genoeg af om een deken te verdragen. Weekend Knack nodigt u in die ideale periode uit voor een reis naar New York. We combineren drie dagen stadsbezoek met drie dagen ontspannen verkenning van de prachtig beboste Hudsonvallei, ten noorden van New York. In New York zal ik u meenemen naar enkele van de nieuwste en opkomende stadsdelen. Tijdens het bezoek aan de Hudsonvallei worden we vergezeld door de Amerikaanse historicus en docent Justin Ferate, officieel erkend als de beste gids van de staat New York en in de voorbije jaren al twee keer te gast bij VlaanderenVakantieland.

U komt aan op donderdagmiddag. Maak eventueel al een wandeling door Central Park. Verse lucht helpt om de jetlag sneller af te schudden. Staat u te springen om meteen van de lage dollar te profiteren ? No problem, veel New Yorkse winkels zijn laat open. Een leuke introductie tot de stad is iets voor zonsondergang de lift te nemen naar Top of the Rock, het dak van het Rockefeller Center. Is het een heldere dag dan ziet u niet alleen de stad, maar ook de zee en de bossen in het noorden waar we op zondag naartoe trekken. Waarom het Rockefeller Center ? Omdat het er vaker rustiger is en omdat je vandaar de Empire State Building ziet staan.

Wall Street in het nieuw

Op vrijdagochtend wandelen we onder meer langs het Museum of the American Indian, Bowling Green, het allereerste stadsparkje van New York, het hoofdkwartier van Standard Oil, waar de Rockefellers hun fortuin verzamelden en het onopvallende monumentje in Battery Park voor de allereerste immigranten van New York, een groep moedige Walen. De twee klassiekers : het Vrijheidsstandbeeld en Ellis Island zien we in de verte liggen. We kuieren door het smalle, charmante, geklasseerde Stone Street, zo genaamd omdat dit het eerste geplaveide straatje van New York was. We passeren langs de grondvesten van het eerste gemeentehuis van New York, café Stadthuis. We bezoeken St Paul’s Chapel, de oudste kerk in New York, in gebruik sinds de achttiende eeuw. Ze ligt aan de rand van Ground Zero.

Vandaar is het slechts enkele minuten naar de Wintergarden, de heropgebouwde glazen koepel die het WTC verbond met het in de jaren tachtig gebouwde World Financial Center. Lunchgelegenheid is hier genoeg. Hopelijk is het weer mooi genoeg om buiten te eten met uitzicht over de Hudson. Daarna wandelen we naar Wall Street. We zien er volop de tekenen van de grote verschuivingen. Hele banken en kantoorgebouwen zijn getransformeerd tot luxueuze flatgebouwen. Hermes, Tiffany, BMW, Mercedes en verscheidene supermarkten openden er recentelijk vestigingen. We lopen voorbij de beurs. Bezoekers zijn er niet meer toegelaten sinds de aanslag. Niet getreurd. We stappen binnen in nummer 48, het tempelachtige gebouw waar de Bank of New York was gevestigd. Begin 2008 opende hier het Museum of American Finance. We worden er opgewacht door een van de curators die ons een rondleiding geeft. Bij het museum hoort ook een museumshop met Wall Street als thema.

Na afloop kunnen we nog de metro nemen naar Brooklyn. Daar wandelen we via de beschermde laatachttiende- en negentiende-eeuwse straten van Brooklyn Heights en Dumbo naar de Brooklyn Brug en zo terug naar Manhattan.

Bowery, van flop tot top

Op zaterdag beginnen we onze wandeling in het letterlijke hartje van New York, het standbeeld van Columbus op Columbus Circle. Het aantal mijlen op wegaanduidingen naar New York City verwijst telkens naar dit punt. Voor ons staat Time Warner te glanzen. We lopen het glazen paleis binnen waar winkels, New Yorks duurste restaurant, de CNN-studio’s, een hotel en de school en concertzalen van Lincoln Center Jazz zijn in ondergebracht.

Onze tocht gaat verder naar het hoofdkantoor van mediabedrijf Hearst, een glazen toren gebouwd boven zijn kantoorgebouw uit de jaren twintig. De architectuurcriticus van The NewYork Times noemde de toren de best geslaagde nieuwbouw van 2007. Na een kleine wandeling langs Broadway staan we midden in het chaotisch aandoende Times Square, waar nieuwe kantoorgebouwen zoals het hoofdkwartier van The New York Times elkaar de loef afsteken.

We nemen er de metro naar de Bowery. Dezelfde Bowery die in de negentiende eeuw de elegantste straat van New York was, maar tegen de depressiejaren een miserabele plek was geworden waar tienduizenden in goedkope flophouses opeengepakt zaten. Zelfs in de vroege jaren negentig kon je er op de stoep nog struikelen over slapende daklozen. Moet je de straat vandaag zien. Begin dit jaar opende het New Museum of Contemporary Art er zijn deuren. Het gebouw, ontworpen door het jonge Japanse architectenbureau Sanaa, lijkt op zes dozen, door een kind wat onhandig opeengestapeld. Het museum had op de buurt het effect van een radicale bezem. In korte tijd zijn er vlakbij, ondanks protest van bewoners, nieuwe dure flatgebouwen, dertig galeries, restaurants, bars, winkels en twee luxehotels verschenen. We bezoeken het New Museum, waar ook een uitstekende kunstboekenwinkel is aan verbonden. Groot is het museum niet, wat ons nog tijd genoeg geeft om de restanten van de oude Bowery te gaan bekijken.

Naast de deur lopen we even binnen in de gerestaureerde kapel van de Bowery Mission van het Leger des Heils, een van de weinige plekken waar daklozen nog terechtkunnen. We passeren uiteraard ook voorbij de nu gesloten, maar destijds beroemde punkclub CBGB’s. De Bowery begint in de East Village en eindigt in Chinatown, gevarieerder kan het niet. Wij eindigen in de laatste.

Wie nog energie te over heeft, kan me verder volgen door Little Italy en Nolita. Nolita, de afkorting voor North of Little Italy is een charmant buurtje, waar jonge ontwerpers nog in staat zijn om hun spullen in hun eigen winkeltjes te verkopen. Filmmaker Martin Scorsese groeide op in deze buurt. Honger gekregen ? New York telt 22.000 restaurants. In en rond Nolita is er alvast keuze te over.

Op de eerste ‘snelweg’ van de States

Onze reis door de Hudson Vallei begint de volgende dag met een drie uur durende boottocht op de rivier. De vallei van de Hudson wordt niet voor niets vergeleken met de Rijnstreek. De Hudson is een oude rivier die 75 miljoen jaar geleden ontstond. Ondanks haar formidabele reputatie is ze amper 500 km lang. Haar bron is een kleine vijver hoog in de bergen van de Adirondacks, een van Amerika’s mooiste natuurgebieden. De eerste Europeaan die de stroom opvaarde, was Giovanni da Verrazano. Het was het jaar 1524. Giovanni was eropuit gestuurd door de koning van Frankrijk. Het zou nog tot 1609 duren voor de tweede Europeaan hem volgde, Henry Hudson. Hij opereerde in opdracht van de Nederlanders (en dacht verkeerdelijk dat de rivier naar het oosten zou leiden). Sindsdien zijn er miljoenen en miljoenen immigranten in Amerika aangekomen via de Hudson. Vanaf de achttiende eeuw diende de Hudson als eerste snelweg van Amerika. Er werd geld met hopen langs verdiend, het meest aan haar monding, in New York. Elke superrijke familie met naam zoals de Rockefellers, Astors en Vanderbilts bouwde zich een kasteel als buitenverblijf op de kliffen van de Hudson.

Een groep kunstenaars raakte in de ban van de rivier, de natuur en het licht dat ze met champagne vergeleken. Hun werk, bekend als de Hudson River School, haalt vandaag duizelingwekkende prijzen. De twintigste eeuw bracht industrieel verval voor de Hudson. Folkzanger Pete Seeger was een van de voortrekkers om de rivier op te kuisen. Veel van de grote villa’s zijn nu toegankelijk voor het publiek. Streekproducten van hoge kwaliteit (wijn, foie gras, appels, zuivelproducten), toerisme en nieuwe kolonies van kunstenaars zijn de nieuwe bronnen van inkomst.

Na de boottocht maken we een wandeling door het beschermde negentiende-eeuwse dorp Tarrytown. Op weg naar ons hotel maken we een ommetje door een van de villawijken uit dezelfde eeuw. We stappen even uit aan een van de merkwaardigste huizen langs de Hudson : het Octagon House. Achthoekige huizen waren een rage in de negentiende eeuw, gebaseerd op de pseudo-wetenschap van frenologie (schedelleer). In een achthoekig huis werd elke kant van het huis (en dus, elke kamer) verondersteld om bepaalde delen van de hersenen te stimuleren. Wij gaan alvast aan óns welzijn werken door wat later in te checken in Castle on the Hudson. De geschiedenis van het kasteelhotel dateert van het einde van de negentiende eeuw, toen generaal (later ook journalist en toneelschrijver) Howard Carroll zich een kasteel in Normandische stijl liet bouwen. De hotelkamers zijn heel comfortabel, de uitzichten en de omliggende tuin mooi en de maaltijden en bediening van hoogstaande kwaliteit. U bent uitgenodigd op het diner tegen halfacht.

Het land van de Rockefellers

Na het ontbijt op maandag rijden we naar Kykuit, de villa van de Rockefellers. In 1883 kocht John senior de lap grond met droomuitzicht over de Hudson. John junior overtuigde zijn vader om er een villa te zetten die paste bij hun stand. Het werd er een met veertig kamers, bescheiden naar de normen van toen. De Rockefellers belegden een deel van hun geld in kunst. Hun collectie twintigste-eeuwse schilderijen en Ming- en Qingporselein is een van de grootste attracties in de villa. In het park rond de villa pronkt hun verzameling twintigste-eeuwse beeldhouwwerken. Ons bezoek eindigt in het koetshuis, waar de familieverzameling antieke koetsen en auto’s staat.

Onze volgende halte is Sunnyside, de romantische villa van Irvington Washington (1783-1859), Amerika’s eerste beroemde schrijver. Twee van zijn bekendste kortverhalen zijn RipVan Winkle en The Legend of Sleepy Hollow. Beide spelen zich af in de Hudson Valley. Van Sunnyside is het slechts even rijden naar Philipsburg Manor, het domein van de in 1647 uit Friesland geïmmigreerde Frederick Philipse. De man maalde bloem en meel en werd er steenrijk mee. Zo rijk dat hij zich 90.000 acres (ruim 36.000 ha) grond kon kopen waar hij werkte en woonde. De Manor wordt door historici beschouwd als het eerste industriële complex van Amerika. Het domein werd tijdens de Amerikaanse Revolutie in beslag genomen. De Philipsefamilie raakte in de vergetelheid tot John junior Rockefeller in 1937 de molen en de woning opkocht omdat ze dreigden afgebroken te worden. In 1945 kocht hij ook Sunnyside op. Samen met Kykuit bracht hij ze onder in een organisatie die de Historic Hudson Valley werd genoemd. De molen van Philipsburg Manor wordt nog dagelijks gedemonstreerd. In de gebouwen geven gidsen in achttiende-eeuwse klederdracht uitleg.

De terugweg over Broadway

Na de lunch rijden we naar Lake Mohonk in New Paltz. Schilder Marc Chagall had een studio in Mohonk Road. Het zicht over het natuurgebied Catskills is prachtig. Op de top van de berg, aan de oever van een blauwzwart meer staat hotel Mohonk Mountain House. Het is de laatste overlever van de hele reeks schitterende negentiende-eeuwse Victoriaanse resorthotels waar een internationaal publiek naartoe kwam om er te genieten van de natuur. Mohonk opende in 1870. Het domein eromheen is spectaculair en heeft vijftig kilometer wandelpaden. Vanaf de Mohonktoren kun je bij helder weer vijf staten zien liggen.

Na de lunch de volgende dag rijden we naar de Rivendell Winery om van enkele van de uitstekende streekwijnen te proeven. De wijnproducent wordt als een van de beste van de staat New York beschouwd. Naast de eigen wijnen vindt u er ook nog 75 andere New Yorkse wijnen, waaronder de Finger Lakes Riesling, de Long Island Merlot en de Hudson Valley fruitwijnen. Als fervente promotoren van de Hudson Valley bieden de eigenaars ook een selectie aan van artisanale streekproducten. Na afloop maken we nog een ommetje langs Hyde Park voor een blik op de opulente Vanderbilt Mansion en de villa van president Roosevelt. Daarna beginnen we aan de terugweg naar New York via een weg die Broadway heet. Het is fascinerend om zien hoe het landelijke Broadway overloopt in het voorstedelijke en dan stedelijke deel van New Yorks beroemdste straat.

De volgende dag vertrekt u rond vier uur naar de luchthaven. Voor die dag is niet in een specifiek programma voorzien. Uiteraard help ik u graag met tips. See you in New York.

Door Jacqueline Goossens I Foto’s Bart Michiels