TE LAND, TER ZEE EN (ALS HET ECHT MOET) IN DE LUCHT

Een beroep doen op lokale initiatieven is een van de Joker-regels. © GF / TOM VAN CANNEYT

IN NOVEMBER WERD JOKER VOOR DE DERDE MAAL UITGEROEPEN TOT MEEST DUURZAME TOUROPERATOR. KLINKT GOED, MAAR BESTAAT DAT WEL, DUURZAAM REIZEN ?

Het vakblad Travel Magazine en Toerisme Vlaanderen belonen elk jaar de reisorganisatie die de meeste inspanningen levert op het vlak van duurzaamheid. Bij Joker hanteren ze al jaar en dag dezelfde reisfilosofie : kleine groepjes, contact met de lokale bevolking, samenwerking met plaatselijke organisaties en zo weinig mogelijk gemotoriseerd transport.

U bent duurzaamheidscoƶrdinator bij Joker, wat houdt dat juist in ?

Greet Huybrechts : Ik coƶrdineer het interne beleid en geef binnen- en buitenlandse vormingen over duurzaamheid.

Welke nieuwe initiatieven zijn het voorbije jaar gelanceerd ?

De Jokergroep bestaat uit verscheidene vertakkingen die allemaal bezig zijn met duurzaamheid. Zo zijn er de ViaVia-reiscafƩs, wereldwijde ontmoetingsplaatsen die ook een draagvlak bieden voor lokale artiesten. Daarnaast is er de vzw Livingstone Dialoog, die lokale economieƫn stimuleert via opleidingen voor buitenlandse reisorganisaties, onderwijzers en overheden. Zo gaf ik onlangs nog een vijfdaagse cursus in Malawi over hoe je een duurzaam toeristisch product ontwikkelt en een bestaand innoveert. Verder richt het platform Livingstone Centre zich vooral op interculturele communicatie bij bedrijven en ontwikkelingsorganisaties. We hebben bijvoorbeeld vorig jaar initiatieven genomen om vliegreizen tot een minimum te beperken. Voor sommige reizen in Europa hebben we sinds 2010 de heenvlucht geschrapt. De tocht naar de bestemming gebeurt dan met allerlei alternatieve vervoersmiddelen en wordt een reis op zich.

Verre vliegreizen blijven de grootste sta-in-de-weg in het hele verhaal. Peter Tom Jones, milieuwetenschapper aan de KULeuven, zei onlangs in De Standaard dat ‘duurzaam reizen’ een contradictio in terminis is en er nu geen duurzame alternatieven bestaan om snel ergens naartoe te reizen.

Eigenlijk zitten wij op dezelfde golflengte, met dat verschil dat volgens Jones de ecologische voetafdruk van een vliegreis zo hoog is dat je over de twee andere pijlers van duurzaamheid (bevolking en opbrengst) zelfs niet meer mƔg spreken. Het klopt natuurlijk wel dat heel korte trips naar wereldsteden beter vervangen zouden worden door langere verblijven.

En minder ver reizen ?

Daar ben ik het niet mee eens. Als iedereen in de buurlanden gaat reizen, zitten we hier met een probleem van overbelasting. Je mag ook niet vergeten dat veel landen leven van dat internationale toerisme. Ga je al die mooie projecten die de planeet, maar vooral ook het welzijn van de lokale bevolking ten goede komen laten vallen ? Mensen willen nu eenmaal reizen. Dan kunnen ze dat het best zo duurzaam mogelijk doen, zodat de lokale bevolking en ecosystemen er wat aan hebben.

Zoals de berggorilla’s in Rwanda ? Toeristen betalen fors om ze te zien, waardoor stropers minder geneigd zijn ze te doden.

Inderdaad, en er zijn nog veel andere voorbeelden. Soms verzetten mensen zich tegen een nationaal park, maar zodra ze merken dat de toeristische sector Ć©n zijzelf er baat bij hebben, gaan ze zich er toch achter scharen.

Als ik toch nog even advocaat van de duivel mag spelen, wat is uw reactie op het volgende standpunt van Jones : “Alternatieve, cultuurgevoelige reisorganisaties, zoals Joker, profileren zich als duurzaam maar verkopen ook reizen naar extreem kwetsbare ecosystemen, zoals…

( vult aan)… Antarctica.

… dat zijn gebieden waar toeristen moeten wegblijven.”

Wij verkopen effectief reizen naar Antarctica, georganiseerd door GAP. Dat is een Canadese reisorganisatie die al zeer veel duurzaamheidsawards heeft gewonnen en in verscheidene commissies zetelt van de Verenigde Naties. GAP werkt met kleine boten -want er zijn effectief zeer grote schepen die naar Antarctica varen – en een deel van de opbrengst gaat naar wetenschappelijk onderzoek. Je kunt je de vraag stellen : moeten we nog naar Antarctica gaan ? Maar dat is dan een beslissing die wereldwijd moet genomen worden.

Welke internationale regels zijn er nodig ?

Een voorbeeld is ons Europese luchtruim. Dat is ingedeeld in meer dan dertig zones met allemaal hun eigen voorwaarden. In het ene luchtruim moet je lager vliegen dan in het andere en over nog een ander mag je helemaal niet vliegen. Het gevolg is dat piloten niet aan ecoflying kunnen doen en dus nooit zo efficiƫnt mogelijk van punt A naar punt B kunnen vliegen. Dat heeft natuurlijk een groot effect op het kerosineverbruik. Hetzelfde met de ecotaksen. Nederland voerde een ecotaks in voor iedereen die met het vliegtuig vertrok vanuit Nederland. Wat bleek ? Die taks ging helemaal niet naar groene initiatieven en bovendien vertrokken de mensen gewoon vanuit Brussel. Zoiets kan pas werken als er een internationale ecotaks komt die ook nog eens goed besteed wordt.

Waarop kun je als toerist letten ?

Qua transportmiddel is het soms moeilijk. Zeker als je buiten Europa gaat, ben je gebonden aan het vliegtuig. Eenmaal op de bestemming zijn er wel een aantal zaken waarop je kunt letten. Als je bijvoorbeeld een trekking onderneemt met een lokale organisatie, kijk dan of de dragers voldoende betaald worden en aangepaste kledij aanhebben. Heel belangrijk is ook dat je respect hebt voor de lokale bevolking en openstaat voor andere culturen. Als je in een moslimland aan het strand ligt in bikini, ga dan geen kilometers wandelen langs plaatselijke dorpen. Mensen op vakantie zijn daar vaak nog te los mee. Op vlak van accommodatie kun je ervoor zorgen dat je in een hotel verblijft met een ecolabel – of nog beter – een duurzaam label. En die hotels bevinden zich heus niet alleen op ecologische bestemmingen. Neem nu een land als de Dominicaanse Republiek. Het eerste waar je aan denkt is massatoerisme en overexploitatie. Toch zijn ook daar een aantal all inclusive hotels die heel duurzaam bezig zijn.

Het hoeft dus niet per se een lowbudgethotelletje te zijn ?

Absoluut niet. Een all-in kan minstens even duurzaam zijn als een kleine herberg. Zolang het management een aantal principes respecteert, zoals medewerkers halen uit de lokale gemeenschap en zorgen voor een evenwicht tussen mannen en vrouwen.

U spreekt van duurzaamheidslabels voor hotels, zijn die alomtegenwoordig ?

Je moet natuurlijk uitkijken. Er is een periode geweest dat er overal ecolabels bleven opduiken en sommige hotels kwamen zelfs met hun eigen labels op de proppen. Dan heeft het natuurlijk geen zin. Op Europees vlak is er nu het ecolabel Green Key, dat ook door Toerisme Vlaanderen gestimuleerd wordt. Daarnaast is Travellife internationaal erkend als duurzaamheidslabel, dat vind je terug bij enkele Belgische reisorganisaties.

En voor de mensen die zelf hun reis plannen ?

Als je zelf gaat reizen wordt het moeilijker. Dan moet je proberen je eigen informatie te vergaren, bijvoorbeeld uit goede reisgidsen.

DOOR VINCENT FOBELETS

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content