Wie de ontwerper is van mijn schommelstoel ? Geen idee. En eerlijk, I don’t care. Ik heb hem cadeau gekregen van mijn lief. “Hij is gemaakt door een schrijnwerker uit de buurt”, had de winkeleigenares uitgelegd. “Hij maakt er af en toe één. Soms duurt het een paar maanden voor ik er weer eentje binnenkrijg.” Het wit product van de onbekende schrijnwerker paste onmiddellijk in ons huis. En op ons terras. En in de nabije toekomst, zo las ik onlangs in The New York Times. Daarin stelde auteur Douglas Coupland een fictief woordenboek voor de nabije toekomst samen. Hij nam er het woord Ikeasis in op : “Onze behoefte aan generische, merkloze producten met duidelijke en niet-verwarrende vormen die ons leven moeten vereenvoudigen te midden van veel te veel informatie.”

Weet u wat we nog aantrekkelijk vinden ? Een beetje wild, maar niet te veel. Wild things, they make our hearts sing. Het strakke designmagazine Wallpaper koos als life enhancer van het jaar het nieuwe High Line Park in New York, een afgemeten strook pure wildernis met “aangewaaide inheemse planten”, in het midden van de stad. Een leefbaar evenwicht zoeken tussen wild en sereen, het wordt in Japan al langer gedaan. Het maakt deel uit van een zoeken naar wabi-sabi, een onaffe schoonheid, een levende woning met een ziel. Het is geen toeval dat de eregast van de Internationale Designbiënnale Interieur in Kortrijk een Japanner is : architect Junya Ishigami. Hij bouwde eerder een zeer open universiteitsgebouw en een winkel, maar hij tekent nu voor zijn allereerste huis. “Ik wilde een zeer simpel gebouw, maar terzelfder tijd wilde ik een simpel leven mogelijk maken. Gewoonlijk dient architectuur als shelter, om ons te beschermen tegen de natuurelementen. Ik denk dat de tijd nu rijp is om architectuur te beschouwen als omgeving, en dus niet alleen als een artificiële constructie.” Ik ken geen Japans, maar met deze omschrijving komt hij heel erg dicht bij de oorspronkelijke letterlijk betekenis van wonen. Het (niet-fictieve) woordenboek van Dale zegt dat het woord etymologisch afgeleid is van – zowaar – liefde en genot : “De grondbetekenis van wonen zal dus zijn : ergens graag vertoeven.”

In de te digitale wereld willen we blijkbaar het liefst van al vertoeven in een analoge omgeving die eenvoudig, eerlijk, authentiek, begrijpelijk is. Een trend die alom tegenwoordig is in meubelcatalogi en die zelfs zijn eigen interieurmagazine heeft. Het is natuurlijk naïef en romantisch om te verwachten dat kamerplanten, simpele houten stoelen en retrofietsen ons leven eenvoudiger en onszelf blijer zullen maken. Het is een conservatieve reactie, zegt de Amerikaanse journalist Andrew Potter in zijn boek The Authenticity Hoax, how we get lost finding ourselves. Hij vindt dat we onszelf wat wijsmaken, en noemt het een gevaarlijk streven, dat eigenlijk het kunstmatige van het hedendaagse leven alleen maar verergert. “Op zijn best is het gewoon een eindeloze cyclus van status zoeken, op zijn slechtst een reactionaire politiek die het beste van de moderne wereld te bieden heeft afwijst.”

Hoewel achteromkijken aantrekkelijk is (vanuit een schommelstoel), is vooruitkijken ook nodig. Dat Interieur 2010 dit jaar als thema de Nieuwe Wereld kiest, is geen toeval. De Londense designer Ilse Crawford zei onlangs in een televisiedocumentaire dat goed design zoals filosofie is. “Het moet antwoorden geven op de levensvragen van vandaag, maar dan in drie dimensies.” Designers moeten de relevantie van hun beroep in deze tijden van too much stuff (*) des te harder bewijzen. Of opnieuw uitvinden. Het is dan ook verfrissend om te zien dat een jonge generatie de op zich romantische doe-het-zelftrend positief omarmt op een innovatie-expo in Kortrijk. Het principe van open design, van reclaimen van producten, customizen en pimpen, personaliseren, is niet nieuw, maar krijgt in internettijden een sterke boost. De voorlopig kleine groep van opendesignactivisten in Vlaanderen oefenen met thuisateliers, digitale printers en You Tube. Hun credo ? “Beoordeel een product niet op wat het is, maar verbeeld je tot wat het kan uitgroeien.”

–

leen.creve@knack.be

(*) www.thestoryofstuff.com

Leen Creve, redacteur Wonen

Van Dale : “De grondbeteke-nis van wonen zal dus zijn : ergens graag vertoeven.”