MARKETEERS BEPALEN NU TE VEEL HET BELEID, CREATIEVELINGEN MOETEN WEER DE LEIDING NEMEN. OF NOG : ALLEEN SEXY DESIGN IS DE TOEKOMST. DE ZWITSERSE ONTWERPER YVES BÉHAR MAG ER OP ZIJN 43ste DAN NOG JONGENSACHTIG UITZIEN, ALS HIJ SPREEKT, LUISTERT IEDEREEN GEBOEID.
Terwijl de herfstzon diep-oranje over de Thames ondergaat, zit ik op de volgepakte penthouseverdieping van het Londense Design Museum te luisteren naar de Zwitserse ontwerper Yves Béhar, die elf jaar geleden in San Francisco zijn bureau Fuseproject oprichtte. In een lezing van een uur slaagt hij erin om helder en optimistisch zijn visie over de rol van ontwerpers in de toekomst te schetsen. Enkele opmerkelijke citaten :
“Ik wil een designer zijn zoals Ettore Sottsas, Bruno Munari, George Nelson of Charles Eames. De grote Italiaanse maestro’s waren de echte creatieve richtinggevers in de bedrijven. Ze maakten films, deden straffe uitspraken over de staat van de wereld, over wetenschap en de maatschappij. Ze waren de stemmen van de bedrijven en loodsten die firma’s nieuwe tijdperken in. De huidige generatie ontwerpers is te gespecialiseerd : ofwel ben je grafisch vormgever, ofwel industrieel ontwerper, of textielontwerper… We hebben geen krachtige stem meer. Die rol is overgenomen door marketing- en reclamemensen. Maar zij stellen niet de juiste vragen. Wij moeten als designers de rol van herders op ons willen nemen.”
“Willen we als ontwerper echt een impact hebben, het leven van mensen beïnvloeden ? Dan is ecodesign daar echt de manier toe. Ik geloof niet dat minder consumeren een oplossing is, wel anders ontwerpen. Alles wat we ontwerpen, volgt op iets dat al ontworpen is. En wat na ons komt, zal kunnen profiteren van ons werk nu. Dus moeten we voorbeelden zijn. Dat kunnen we alleen door de juiste pertinente vragen te stellen. Door niet te vertrekken van de zeer specifieke eisen die marketing ons oplegt : we zoeken een object van zo en zo groot, voor die en die doelgroep. Neen. Wij moeten als designers het hele bedrijfsproces en productieproces vormgeven, in plaats van enkel een product. Daarvoor moeten wij als designers wél naar buiten gaan en elke productiestap van elk product tot in de details kennen en onderzoeken en begrijpen. Pas daarna kun je je afvragen : wat kan er hier anders ?”
“Natuurlijk moeten we sexy, poëtische en onwaarschijnlijk mooie producten blijven maken. Als een object niet op een ethisch verantwoorde manier gemaakt is, kan het niet mooi zijn. Maar als het niet mooi is in de eerste plaats, dan moet het er misschien helemaal niet eens zijn ? Zoveel ecodesign is ontworpen als een excuus. ‘Sorry dat het niet echt mooi is, maar het is wel duurzaam.’ Precies daarom heb ik Mission Motor One, een elektrische motor, ontworpen. Het is eerst en vooral een snelle en aantrekkelijke machine, waar motorrijders écht mee willen rijden.”
“We leven in een transparante wereld. Consumenten hebben veel meer macht dan vroeger. Ze spreken bedrijven aan, ze spreken elkaar aan. De rol van reclame is daardoor ook veranderd, want een illusie is niet lang vol te houden. Een bedrijf kan niet anders dan de deuren openen. Dat heeft zelfs voordelen. Van massaproductie evolueren we naar massa-individualisatie. Consumenten kunnen hun producten aanpassen zoals ze zelf willen. Onlangs was ik voor het eerst curator van een expo. Technocraft was de titel, en ze ging precies over de verschillende manieren waarop mensen objecten kunnen personaliseren : via crowdsourcing, schetsen, hacken, onafgewerkte en modulaire objecten. Ik behoor tot de founders’ circle van het pas opgerichte Green Product Innovation Institute van Michael Braungart en William McDonough (ook Brad Pitt, Robert Kennedy Jr. en Chad Hurley, de oprichter van YouTube, en tien andere Amerikanen maken deel uit van die steungroep). Dat instituut wil zoveel mogelijk kennis verzamelen én verspreiden over ecodesign.”
DOOR LEEN CREVE – FOTO WOUTER VAN VAERENBERGH
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
