Een pand in streng zwart staal met sheddaken : het lijkt wel een oude fabriek, maar is in feite een nieuwbouwvilla. De bijzondere lichtinval en strakke belijning zorgen hier voor schoonheid op industriële schaal.

Een oud fabriekspand of hangar, dat hadden de bewoners aanvankelijk voor ogen. “Twee jaar geleden hebben ze me gevraagd om samen met hen een oud magazijn te bekijken”, zegt architect Pascal François. “Of er iets mee aan te vangen was? Jammer genoeg helemaal niets. Het magazijn was absoluut niet geschikt om in te wonen.” Op dat ogenblik woonde dit echtpaar met zijn twee kinderen in een oude herenwoning in het centrum van Dendermonde. “We woonden er heel graag. Zo’n huis heeft een ziel, een karakter. Maar er blijven was praktisch niet langer haalbaar”, legt de eigenares uit. “Ons dochtertje zit in een rolstoel en kon door de vele drempels, deuren en trappen geen kant meer uit. We waren genoodzaakt een woonst op maat te zoeken.” Ze keken bewust uit naar iets helemaal anders, om niet te hoeven vergelijken. Maar omdat ze geen loft of oude fabrieksruimte vonden, en de tijd drong, kochten ze een stuk grond en begonnen ze helemaal van nul, maar wel in industriële stijl.

“Dat de woning een sheddak zou krijgen, zoals je bij grote hangars ziet, stond van bij het begin vast”, leggen ze uit. “Het geeft onmiddellijk die industriële sfeer. We hebben lang getwijfeld tussen een woning in beton of staal. Maar met staal kun je aan een relatief lage meerkost veel hoger bouwen. Een belangrijk argument omdat we net die hoge, lichte en grote ruimtes wilden. Eerst dachten we aan een constructie in aluminiumkleur. Het was de architect die ons zwart aanraadde. Dat was even wennen. Het is niet zo evident, maar nu zijn we helemaal mee.” Dat de woning opvalt, maar dat ook niet iedereen in deze woonbuurt bij Dendermonde voor zo’n stijl is, verbaast ons niet. “We krijgen heel positieve reacties, maar mensen zeggen evengoed dat ze het lelijk vinden. Het lokt een controverse uit, toch wel”, lachen ze.

De woning wordt visueel opgedeeld in twee volumes. In het ene deel kijk je tot in de nok, de leefruimte is helemaal open. Via een trap in beton kom je in het andere sheddak, waar de ouderlijke slaapkamer en de kamer van het zoontje werden ondergebracht. Sta je boven in de gang, dan kijk je recht naar beneden in de leefruimte. “Beneden werd voor twee identieke volumes gekozen”, zegt de architect. “Via de voordeur loop je door de gang, de as van de woning, de leefruimte binnen. Rechts heb je de zithoek met open haard, links de open keuken met eettafel. Het keukenblok en de bureauhoek werden achter twee net dezelfde betonnen muurtjes verstopt.” Boven werd gekozen voor warm hout op de vloer, beneden en op de twee grote terrassen voor gepolierd beton. “Zo lijkt het alsof binnen en buiten één geheel vormen. En ons dochtertje kan zonder problemen mee naar buiten”, legt de eigenares uit.

Rust in huis

De slaapkamer van hun dochter ligt net als de badkamer op de gelijkvloerse verdieping. Schuifdeuren, een aangepast bad en toilet, een inloopdouche en een wastafel waar de rolstoel gemakkelijk onder kan : de papa wijst hierop, al lijken deze elementen op het eerste gezicht helemaal niet voor rolstoelgebruikers. “Klopt”, zeggen ze. “En dat was de bedoeling. Ook al moeten we rekening houden met de situatie van onze dochter, we wilden dat de woning niet alleen praktisch was, maar ook visueel mooi. Zelfs zonder een rolstoel in huis zouden we voor deze materialen en meubels gekozen hebben. We hebben geen toegevingen gedaan.”

Behalve de Afrikaanse kunst en de meubels van de kinderkamers lieten ze alles achter in hun vorige woning. “De stukken uit onze herenwoning op deze plek ? Het meubilair noch de ruimten zouden mooi tot hun recht komen”, menen de bewoners. “Een nieuwe start ook, absoluut. En we hadden toch geen waardevolle spullen waar we bijzonder aan gehecht waren.”

“Wat deze woning zo bijzonder maakt ? De architect heeft oog voor belijning, een enorme meerwaarde”, legt de eigenaar uit. “Kijk je naar de keuken en de zithoek, dan merk je dat de hoogte van de deur, de keukenkasten, de plaatsing van de haard en de ramen allemaal mooi op elkaar werden afgestemd. Omdat het net niét opvalt, is het juist zo goed gedaan.” Die precieze plaatsing, die strakke belijning creëert rust in huis. Ook door de liters witte verf op de muren en dankzij het contrast met de zwarte keukenkasten, de raamkozijnen en de meubels. Maar niet alleen belijning en detail zorgen voor sereniteit, ook de optimale en doordachte lichtinval. “We kozen voor ramen tot op de grond. En in het dak zit een groot raam dat als een zonnewijzer op elk ogenblik van de dag door de lichtinval een andere sfeer creëert”, legt Pascal François uit.

Van bij het allereerste ontwerp haalden de bewoners er ook een verlichtingsdeskundige bij. “De ruimtes zijn zo hoog, hier hang je niet zomaar om het even welke luchter. En lelijke kabels wilden we weggewerkt zien”, leggen ze uit. “Ongetwijfeld onze beste zet. Het spel met natuurlijk licht en kunstlicht maakt deze woning voor een groot stuk wat ze is.” Toch nog een minpuntje ? “In de zomer kan het hier heel warm zijn”, zegt de eigenaar. “Maar die vijf dagen dat het eigenlijk te warm is, wegen niet op tegen die 360 andere dat je hier zo geniet van het lichtspel.”

Pascal François Architects

Pascal François studeerde in 1989 af als architect aan het Sint-Lucasinstituut in Gent. Vandaag leidt hij in Aalst het architectenbureau Pascal François Architects. Samen met zijn team werkt hij aan projecten in eigen land, Nederland en Groot-Brittannië. De focus ligt hierbij op hedendaags bouwen met bijzondere aandacht voor lichtinval, functionaliteit en detail. Niet alleen voor architectuur, ook voor interieurdesign kunt u bij dit bureau terecht.

Info : www.pascalfrancois.be.

Tekst Annelies Ryckaert . Foto’s Tim Van de Velde – Pascal François Architects