De zomervakantie loopt op zijn laatste benen. Toerisme Vlaanderen verkeert in hoerastemming. Het telde de eerste vier maanden van 2017 al 9 procent meer toeristen dan vorig jaar, en dan moeten de cijfers van de zomermaanden nog binnenlopen. Slechter dan rampjaar 2016, met de aanslagen van 22 maart en de lockdown in Brussel, kan haast niet, maar het aantal toeristische overnachtingen ligt zelfs ietsje hoger dan in dezelfde periode in recordjaar 2015.
In heel Europa steeg het toerisme in dezelfde periode met 6 procent. Deze positieve cijfers zijn een goede zaak voor de economie, maar zorgen op een aantal populaire bestemmingen ook voor veel overlast. In België is dat nog minder het geval, maar een duurzaam plan uitdenken om situaties zoals in Venetië, Barcelona of Amsterdam te vermijden, is geen overbodige luxe. Daar hebben de bewoners hun buik vol van de horden toeristen die elk jaar hun stad overspoelen. Ze eisen – soms met grimmige acties – dringend maatregelen.
Een aantal bestemmingen prijkt wereldwijd op zowat alle must-seelijstjes, waardoor ze, zonder een verstandige overheidsaanpak, ernstig gevaar lopen. Want massatoerisme maakt niet alleen steden onbetaalbaar en onleefbaar, ook natuurparken of idyllische plekjes zijn niet langer veilig. Zo zag het desolate IJsland op amper twee jaar tijd het aantal toeristen verdubbelen tot ruim twee miljoen.
Dat het mondiale toerisme in een stroomversnelling zit, komt door een aantal verschillende factoren. Lowcostmaatschappijen maakten vliegtickets voor meer mensen betaalbaar. Naast een zomervakantie kan er al eens een citytrip naar pakweg Barcelona of Berlijn af. En een geschikt logeeradres wordt snel gevonden via sites als Booking.com of Airbnb. Maar niet alleen Europeanen reizen meer, ook steeds meer Chinezen kunnen zich een vakantie veroorloven. Ruim 50 procent van de toeristen wereldwijd kiest daarbij voor een Europese bestemming.
Toen ik onlangs mijn dertienjarige dochter meenam op citytrip naar Londen schrok ik van de drukte in het centrum. Het leek wel of we in een pretpark rondliepen, inclusief ellenlange wachtrijen en een fast track pass voor de populairste bezienswaardigheden. Na één dag hielden we het voor bekeken en kozen we voor een minder toeristische buurt om in rond te slenteren.
Ook afgelopen weekend was het ongezien druk in Parijs, met massaal veel bezoekers voor de grote expo’s van David Hock-ney (Centre Pompidou) en Christian Dior (Musée des Arts Décoratifs). Ik ga al jaren graag in de zomer naar Parijs, omdat het er dan, afgezien van het weekend dat de Tour de France arriveert, zo heerlijk rustig is. Maar die tijd lijkt helaas voorbij.
Het is doodjammer, maar ik probeer de bezienswaardigheden die in gidsen drie sterren krijgen zoveel mogelijk te mijden. Ze worden – vaak noodgedwongen – hoe langer hoe commerciëler uitgebaat, waardoor ze veel van hun magie verliezen. Schuifelen van schilderij naar schilderij, of me een weg banen door smalle straatjes met toeristische shops, inspiratieloze restaurants en opdringerige straatverkopers, het is niet mijn favoriete reisformule. Een drukbezet strand of resort met een all-inbuffet evenmin. Een onbekende wijk, een lokaal eethuisje of een lange boswandeling zonder een levende ziel tegen te komen, zorgt al veel vaker voor mooie vakantieherinneringen. Maar ook dat wordt in de toekomst, zeker voor populaire bestemmingen, steeds moeilijker te vinden.
Wie in Europa niet wil verdrinken in een zee van toeristen, trekt het best naar de Republiek Moldavië, Bosnië & Herzegovina of Macedonië. Al moet je niet te lang wachten met het inplannen van zo’n reis, want ook daar worden stevige groeicijfers genoteerd. Gewoon vakantie houden in de eigen tuin kan natuurlijk ook. Op reis in een goed boek over een verre bestemming of vreemde cultuur, met een makreel op de barbecue en een koele biowijn binnen handbereik.
ruth.goossens@knack.be
RUTH GOOSSENS
Toen ik mijn dochter meenam op citytrip naar Londen, leek het of we in een pretpark rondliepen, inclusief ellenlange wachtrijen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
