Vier jaar na de start van de opleiding studeren de eerste schoenenontwerpers in België af. Wat staat hen te wachten ? En wie heeft de sleutel tot succes in handen ? Weekend Knack sprak met de studenten en enkele experts.

De Stedelijke Academie voor Schone Kunsten in Sint-Niklaas is al jaren een broeinest voor klein en groot talent. Vooral de deeltijdse modeopleiding levert fantastisch werk, met oud-studenten als Peter Ceursters, Veronique De Nijs en gastjurylid in De designers Harald Ligtvoet. Zes jaar geleden rees de vraag om ook een afdeling schoenenontwerp op te richten. De school diende een aanvraag in bij de Vlaamse overheid en kreeg twee jaar later groen licht. Ondertussen is de opleiding zo in trek dat men met toelatingsproeven en wachtlijsten moet werken. Dit jaar studeert de eerste lichting af. “Er is veel veranderd de voorbije vier jaar”, zegt laatstejaarsstudent Katrien De Vlieger (36). “Toen wij begonnen, was er maar één naaimachine en één schuurmachine. Daar moesten we het mee doen. Intussen zijn er veel machines bijgekomen en heeft de opleiding dankzij docente Anne Poesen een duidelijke oriëntering gekregen.”

“De studenten die nu beginnen, krijgen een totaalpakket”, beaamt medestudent Inge Matthys (50). “Met aandacht voor de creatieve en technische kant. Je ziet duidelijk dat de studenten in het eerste jaar verder staan dan wij toen stonden.” Al kunnen die natuurlijk nog veel leren van hun ervaren collega’s : Inge won vorig jaar met een paar zelfgemaakte schoenen de eerste prijs van een kunstwedstrijd, georganiseerd door schoenwinkel Torfs.

Schoenen van papier

De schoenafdeling volgt in grote lijnen het programma van de modeopleiding, met vooral aandacht voor vorm- en materiaalstudie. “In tegenstelling tot de opleiding in Lokeren, waar men vertrekt van het maken van patronen en het uitwerken van klassieke modellen, leer je hier je eigen schoenen te maken van het begin tot het einde”, zegt Sam Reychler (23). “Men legt de nadruk op het creatieve, en misschien ook wel moeilijkste onderdeel. Hoe zet je het idee dat in je hoofd borrelt om naar een schets en vervolgens naar een echte schoen. Bij dat laatste krijgen we gelukkig ook hulp van Patrick Creemers, een orthopedische schoenmaker”, zegt Katrien. “De schoen die je voor je ziet als je ’s avonds je ogen sluit, is meestal niet wat je in de praktijk maakt. Er zitten veel stappen tussen. Ik maak mijn schoenen altijd eerst van papier of baalkatoen. Om het idee vorm te geven, maar ook uit economische overwegingen. Leer blijft een zeer duur materiaal, daar begin je niet zomaar in te snijden voor je exact weet wat je gaat doen.” Inge : “De schoenen die wij maken zijn ook maar prototypes, ze zijn draagbaar, maar misschien niet het soort schoenen dat je iedere dag zou aandoen.”

Het grote verschil met een opleiding in dagonderwijs is dat de studenten in Sint-Niklaas een ander en gevarieerder profiel hebben. “Ik zocht een creatieve tegenpool voor mijn baan als bankbediende”, zegt Katrien. “Ik was in een sleur beland en wilde eens iets doen voor mezelf. Ik ben toen halsoverkop op de trein naar Sint-Niklaas gestapt en heb me ingeschreven. Ik kon naaien noch stikken, laat staan een schoen maken, maar beetje bij beetje heb ik het geleerd.” Inge, een ziekenhuisverpleegster, had meer artistieke ervaring. Ze studeerde onder meer deeltijds modeontwerp in Brugge en volgde cursussen patroontekenen en kostuumontwerp. Ook Sam wist enigszins waaraan hij begon. “Mijn moeder heeft al 35 jaar een succesvolle schoenwinkel in Belsele bij Sint-Niklaas, ik heb het dus met de paplepel meegekregen. Ooit wil ik de winkel overnemen en dan is het essentieel dat ik weet hoe een goede schoen gemaakt wordt en de kwaliteit van de materialen kan beoordelen. En natuurlijk hoop ik ook er mijn eigen ontwerpen te verkopen.” Hun diverse achtergrond toont zich ook in hun ontwerpen. Terwijl Inge graag speelt met kleuren en materialen, houdt Sam van een soberheid met een karaktervolle touch. Katrien beschrijft haar werk als “eenvoudig en stijlvol, maar met een hoek af. Het soort schoen waarvoor de mensen op straat hun hoofd draaien en een tweede keer kijken.”

Wat de toekomst brengt, is nog onduidelijk. “Eerst ervoor zorgen dat we dit jaar de eindstreep halen. En dan zien we wel weer”, luidt het.

Geïnteresseerden kunnen terecht op de opendeurdagen van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten in Sint-Niklaas op zaterdag 27 en zondag 28 juni, van 14 tot 18 uur. Boonhemstraat 1, 9100 Sint-Niklaas. Info : 03 780 36 70, www.academiesintniklaas.be

Door Ellen De Wolf Foto’s Wouter Van Vaerenbergh